Pogłębiający się kryzys gospodarczy sprawia, że nawet niegdyś wielkie i sprawne przedsiębiorstwa ogłaszają upadłość. Te, które nie stoją u progu bankructwa, energicznie szukają oszczędności. Zazwyczaj zaciskanie pasa w pierwszej kolejności odbija się na załodze. Jeśli cięcia płac i likwidacja dodatkowych bonusów finansowych nie wystarczają, firmy przygotowują się do zbiorowych redukcji.
Jednak dokonując pośpiesznie zwolnień, popełniają wiele nieprawidłowości i naruszeń. Dlatego odchodzącym w ten sposób pracownikom płacą potem odprawy, odszkodowania lub inne rekompensaty. Czasami też muszą przyjąć z powrotem byłego podwładnego i uregulować mu wynagrodzenie za czas pozostawania bez zajęcia.
Przedstawiamy orzeczniczy komentarz do przepisów prawa pracy określających zasady uzyskania i wypłaty różnych rekompensat związanych z ustaniem zatrudnienia. Opisujemy odprawy emerytalną/rentową i tę z racji utraty posady z przyczyn niedotyczących pracowników.
Te świadczenia przysługują podwładnym w związku z samym zakończeniem stosunku pracy: pierwsze – w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, a drugie – w związku ze zwolnieniem z firmy z przyczyn niedotyczących pracownika. Nie analizujemy tu zatem elementu uchybienia, jakiego dopuścił się szef.
Jednak rozstanie z zatrudnionym z naruszeniem prawa jest już niezbędne, aby osoba zwolniona otrzymała wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy czy odszkodowanie.
Te należności również charakteryzujemy w poradniku, uzupełniając najnowszym orzecznictwem na ten temat.
Wynagrodzenie za czas pozostawania bez zajęcia dla przywróconego do pracy na dotychczasowych zasadach, odszkodowania i odprawy przedstawiamy w świetle komentarza do wyroków sądowych zapadłych w tych sprawach.
Głównie opisujemy orzecznictwo Sądu Najwyższego, rzadziej Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wojewódzkich sądów administracyjnych. Ważne jest, że w poradniku analizujemy najnowszy dorobek wymiaru sprawiedliwości, a więc werdykty ferowane w tym zakresie, począwszy od 2005 roku.
Niniejszy komentarz ma charakter poradniczy i praktyczny.
Ma służyć przede wszystkim służbom finansowym i kadrowym firm, aby wiedziały, jak poprawnie rozstawać się z pracownikami i jakie rekompensaty trzeba im wypłacić. A nie jest to łatwe, ponieważ przepisy regulujące tę tematykę nie są doskonałe i wymagają interpretacji. Lukę tę wypełniają właśnie wyroki sądów.
Wiele ciekawych propozycji znajdą tu również prawnicy czy studenci prawa lub rachunkowości. Aby komentarz był jeszcze bardziej przydatny dla szefów i kadrowców, trudniejsze zagadnienia ilustrujemy przykładami z życia, rozwiązanymi zgodnie ze wskazówkami zawartymi w orzecznictwie sądowym.
Renata Majewska ekspertka prawa pracy, prowadzi firmę szkoleniową Biuro Kadr i Płac
Zobacz inne zagadnienia omówione w poprzednich numerach Vademecum Kadry i Płace:
Zasady zatrudniania pracowników sezonowych
Urlop wypoczynkowy - jak liczyć świadczenia za czas wakacji
Szczególna ochrona przed zwolnieniem z pracy
Nowe prawo zwiększa chaos w kadrach
