Pojęcie pracy sezonowej nie zostało ustawowo zdefiniowane, mimo że jest używane w przepisach prawa pracy, np. w art. 251 § 3 pkt 2 kodeksu pracy. To określenie pochodzi od słowa „sezon” oznaczającego porę roku.
Przyjmuje się, że prace sezonowe to takie, które występują tylko w określonej porze roku, ponieważ ich istnienie zależy od cyklów przyrody, właściwości pór roku, warunków klimatycznych i atmosferycznych. Praca taka nasila się w pewnym okresie roku, czyli właśnie w sezonie, np. prace budowlano-remontowe.
Pogląd taki potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 3 kwietnia 1986 r. (III URN 20/86, OSNC 1987, Nr 2-3, poz. 45), uznając, że „praca sezonowa oznacza pracę wykonywaną przez część roku, związaną z określonym sezonem, z właściwą porą roku, a zwłaszcza z warunkami atmosferycznymi”. Zatem pracą sezonową nie jest taka, która może trwać nieprzerwanie przez 12 miesięcy.
Do typowych prac sezonowych należą: prace ogrodnicze, sadownicze, leśne, w rolnictwie, w budownictwie, związane z obsługą turystyczną, gastronomiczną, nawet ze wzmożonym okresem zakupów przedświątecznych, przedkomunijnych itp.
Przykład
Producent przetworów owocowych wybudował chłodnię. Może w niej przechowywać owoce do produkcji przetworów. Wcześniej produkcja była sezonowa i trwała do sześciu miesięcy. Po wybudowaniu chłodni sezon przetwórczy znacznie się wydłużył (nawet do 10 miesięcy w roku).
Czy w takim przypadku firma może zatrudniać do prac związanych z przetwórstwem owoców pracowników sezonowych? Tak, bo praca przy przetwórstwie owoców jest sezonowa. Uzależniona jest bowiem od sezonowych zbiorów owoców. Zapotrzebowanie na pracę przy przetwórstwie, przygotowanie owoców do zamrożenia i następnie przetwarzanie ich na produkty spożywcze występuje tylko przez część roku, przez okres zbioru owoców i pewien czas po zbiorach.
Dzięki wybudowaniu chłodni sezon może zostać wydłużony, jednak nie trwa on 12 miesięcy. W momencie kiedy firma zorganizuje pracę w ten sposób, że zamrożone owoce będą przechowywane przez dłuższy czas i będzie ich na tyle dużo, że wystarczy do produkcji przetwórczej przez rok, to z pracownikami produkcyjnymi konieczne będzie zawarcie innego rodzaju umów niż sezonowe.
Natomiast do prac występujących sezonowo, np. w związku z koniecznością przygotowania owoców do zamrożenia, nadal możliwe będzie zatrudnianie pracowników sezonowych.
Przykład
Aktor teatralny zatrudniany jest na podstawie umowy o pracę na czas sezonu, który trwa 12 miesięcy, tj. od 1 września do 31 sierpnia następnego roku. Czy to zatrudnienie ma charakter sezonowy w rozumieniu przepisów prawa pracy? Tradycyjnym rytmem pracy teatru jest okres roku, nazywany sezonem. W tym czasie następuje zmiana repertuaru, dyrekcji oraz związane z tym angaże i zwolnienia w zespołach artystycznych.
Sezon teatralny trwa 12 miesięcy i nie jest związany z określoną porą roku ani warunkami atmosferycznymi. W jego istotę wpisana jest jednak pewna zmienność występowania zapotrzebowania na pracę, której nasilenie ma charakter okresowy. Sezon wyznacza rytm pracy pracowników przewidujący zakończenie zatrudnienia wraz z jego upływem.
Dlatego uważam, że pracę w zespole artystycznym należy uznać za sezonową, chociaż sezon teatralny czy kulturalny jest wyjątkiem od zasady, że praca sezonowa uzależniona jest od pory roku i powinna trwać krócej niż 12 miesięcy.
