Do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek dotyczący niekonstytucyjności siedmiu przepisów prawa spółdzielczego.
Grupa posłów SLD uważa za sprzeczne z konstytucją zasady dziedziczenia udziałów w spółdzielni (art. 16a). Chodzi o to, że udziały te mogą przypaść tylko członkowi spółdzielni lub osobie, która złożyła deklarację członkowską. Przepis ogranicza więc prawo dziedziczenia, a tym samym jest sprzeczny m.in. z art. 64 ust.1 konstytucji. Wspomniane uregulowanie ustawy zasadniczej zawiera zakaz pozbawiania określonej kategorii osób możliwości nabycia własności innych praw majątkowych po śmierci osoby, której one przysługiwały.
Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego dotyczy także przepisu mówiącego, że członek zarządu nie może być pełnomocnikiem na walnym zgromadzeniu w spółdzielniach liczących więcej niż dziesięciu członków (o ile statut nie stanowi inaczej). Mówi o tym art. 36 par. 5 prawa spółdzielczego.
Zdaniem posłów takie zróżnicowanie uprawnień członków zarządu ustawodawca wprowadził bez konkretnego powodu. Ponadto dyskryminuje ono członków zarządu większych spółdzielni i narusza konstytucyjną zasadę równości wobec prawa.
Parlamentarzyści kwestionują także wiele przepisów dotyczących przekształcenia spółdzielni pracy w spółki prawa handlowego, bez przeprowadzenia uprzednio likwidacji spółdzielni (art. 203f – 203x).
Według posłów zamiarem ustawodawcy było doprowadzenie do likwidacji spółdzielczości pracy. Przepisy dotyczące przekształcenia są jednak niezgodne m.in. z konstytucyjną zasadą społecznej gospodarki rynkowej opartej na pluralizmie form własności. Zgodnie z nią obok własności osób fizycznych, własności państwowej czy samorządowej ma prawo istnieć także własność spółdzielcza. Ponadto w świetle art. 20 konstytucji ustawodawca nie powinien decydować o wyeliminowaniu konkretnego prawa majątkowego z systemu tych praw. Zdaniem posłów tego rodzaju eliminacja może być efektem konkretnych procesów gospodarczych lub społecznych. Ustawodawca nie może tworzyć rozwiązań prawnych prowadzących do likwidacji spółdzielczości pracy i pozwalających jednym członkom spółdzielni na uwłaszczenie się na majątku innych jej członków.
