Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów  przygotował założenia zmian w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów.

Projekt przewiduje wprowadzenie dwuetapowych postępowań w kontroli koncentracji. Sprawy niebudzące większych wątpliwości (ok. 80 proc. spraw w UOKiK) będą rozpatrywane w ciągu jednego miesiąca. Pozwoli to przedsiębiorcom na szybsze uzyskanie zgody urzędu  i dokonanie koncentracji w krótszym czasie. W sprawach bardziej skomplikowanych, gdy konieczne jest przeprowadzenie wnikliwych badań, będzie można przedłużyć postępowanie o cztery miesiące. Jednocześnie zostanie wprowadzona nowa instytucja przedstawienia zastrzeżeń do planowanej koncentracji. Przedsiębiorca będzie mógł się z nimi zapoznać i odnieść się do nich jeszcze przed wydaniem decyzji przez UOKiK.

Kolejna zmiana to wprowadzenie możliwości utajnienia części decyzji dotyczącej terminu spełnienia warunków nałożonych na przedsiębiorcę w przypadku wydania zgody warunkowej na koncentrację.

– Taka zmiana wynika z postulatów przedsiębiorców, którzy wielokrotnie zwracali uwagę, że powszechna wiedza o terminie zbycia zależnej spółki lub części mienia osłabia pozycję negocjacyjną sprzedającego i może prowadzić do obniżenia ceny – wyjaśnia Małgorzata Cieloch, rzecznik prasowy UOKiK.

Niższe kary

W sprawach antymonopolowych urząd będzie mógł zaproponować dobrowolne poddanie  się karze, jeśli pozwolą na to okoliczności danej sprawy. Kara dla przedsiębiorcy, który przyjmie taką propozycję, będzie niższa o 10 proc. Prezes UOKiK w decyzji kończącej postępowanie będzie mógł wskazać środki zaradcze, tj. szczegółowe zalecenia dotyczące sposobu wykonania decyzji.

Zmiany w systemie łagodzenia kar (leniency) umożliwią przedsiębiorcom, którzy przekażą urzędowi informacje o kolejnych porozumieniach, uzyskanie dodatkowych redukcji kar za udział w zmowie monopolowej.

Osoba fizyczna, która dopuściła do naruszenia przepisów antymonopolowych, poniesie odpowiedzialność finansową, ale będzie miała możliwość współpracy z UOKiK w zamian za obniżenie kary.

Sprawniejsza kontrola

Kontrolujący będą mogli kopiować informacje zawarte w dokumentacji prowadzonej w formie elektronicznej, w tym także korespondencji e-mailowej. Przedsiębiorca zostanie zobowiązany do zapewnienia dostępu poprzez podanie np. hasła, kodu. Sprecyzowane zostaną zasady nakładania kar za utrudnianie kontroli. Do ustawy zostanie dodany nowy rozdział poświęcony w całości przeszukaniu.

W ustawie pojawi się nowa instytucja,  tzw. Legal Professional Privilege. Pisemna korespondencja pomiędzy przedsiębiorcą a prawnikiem, związana z prowadzonym przed prezesem UOKiK postępowaniem, będzie objęta ochroną. Uprawnienie to obejmie adwokatów i radców prawnych, także tych zatrudnionych  u  przedsiębiorcy.

Etap legislacyjny: uzgodnienia międzyresortowe

Krzysztof Kanton, specjalista w zakresie prawa konkurencji, Kancelaria Sołtysiński Kawecki & Szlęzak

Zmiany idą w dobrym kierunku, ale diabeł tkwi w szczegółach. Termin miesięczny dla spraw prostych może być przekraczany, jeżeli organ antymonopolowy będzie domagał się dodatkowych, szczegółowych informacji. Nowelizacja nie uchyla przepisu przewidującego, że okresu oczekiwania na uzupełnienie danych nie wlicza się do terminu rozpatrzenia sprawy. Redukcja kary o 10 proc. przy dobrowolnym poddaniu się karze może być niewystarczającą zachętą. Należałoby rozważyć bardziej elastyczną procedurę ugody. Kary finansowe dla osób fizycznych to bardzo istotna zmiana. Trzeba się zastanowić, czy tak surowe sankcje nie powinny grozić wyłącznie za najpoważniejsze naruszenia prawa konkurencji (np. kartele).