Małżonkowie prowadzą działalność w dwuosobowej spółce cywilnej. Spółka jest czynnym podatnikiem VAT, posiada m.in. nieruchomość, przy zakupie której był odliczany podatek. Czy jest możliwe przeniesienie tej działalności tylko na jednego z małżonków, który będzie ją kontynuował, bez negatywnych konsekwencji w VAT?

– pyta czytelnik.

Wynika z tego, że planowane jest rozwiązanie spółki cywilnej małżonków i przejęcie całego jej majątku przez jednego ze wspólników. Obowiązki w zakresie VAT związane z likwidacją takiej spółki określa art. 14 ustawy o VAT, zgodnie z którym opodatkowaniu podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej. Zasad tych nie stosuje się do podatników zwolnionych na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 (czyli z uwagi na niewielkie obroty). Przy czym opodatkowane są tylko te towary, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Na dzień rozwiązania spółki należy sporządzić spis z natury takich towarów (chodzi tu nie tylko towary handlowe, ale też np. wyposażenie, a nawet środki trwałe). Informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, należy dołączyć do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki.

Warunkiem opodatkowania jest więc to, by na dzień rozwiązania w spółce pozostawały towary, w stosunku do których przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Jeśli takich towarów nie będzie, nie wystąpi obowiązek odprowadzenia podatku.

Interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 9 marca 2012 r. (IPPP1/443-1731/11-4/EK)

potwierdza, że wyjściem w takiej sytuacji, jak opisana przez czytelnika, może być przekazanie całego majątku spółki cywilnej przed jej rozwiązaniem jednemu ze wspólników – temu, który chce samodzielnie kontynuować działalność gospodarczą. Dochodzi wówczas do przeniesienia własności przedsiębiorstwa, która to czynność jest neutralna dla VAT (zbycie przedsiębiorstwa nie podlega temu podatkowi na podstawie art. 6 ustawy o VAT). Małżonkowie występujący (jako spółka cywilna) z wnioskiem o wydanie interpretacji chcieli to zrobić w ten sposób, że przed rozwiązaniem spółki żonie zostałby przekazany notarialnie cały jej majątek wraz z lokalem użytkowym, wyposażeniem i materiałami handlowymi. Co istotne, między małżonkami istniała rozdzielność majątkowa. Izba potwierdziła, że wniesienie całego przedsiębiorstwa spółki o którym mowa w art. 55

1

kodeksu cywilnego >patrz ramka do jednoosobowej działalności gospodarczej wspólnika będzie czynnością niepodlegającą VAT.

Jak czytamy w interpretacji „skutkiem przekazania całego przedsiębiorstwa wnioskodawcy na dzień rozwiązania spółki cywilnej nie wystąpią towary w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W związku z powyższym po stronie wnioskodawcy nie wystąpi obowiązek, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy o VAT".

Przed zastosowaniem opisanego tu rozwiązania warto jednak wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji we własnej sprawie.

Co to jest przedsiębiorstwo

Przepisy ustawy o VAT, choć wyłączają z opodatkowania zbycie przedsiębiorstwa nie definiują tego pojęcia. Organy podatkowe odwołują się tu do art. 55

1

kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim przedsiębiorstwo to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, który obejmuje w szczególności:

1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),

2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,

3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,

4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,

5) koncesje, licencje i zezwolenia,

6) patenty i inne prawa własności przemysłowej,

7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,

8) tajemnice przedsiębiorstwa,

9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.