- Pracownik dostarczył zaświadczenie lekarza medycyny pracy wskazujące, że jest niezdolny do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Chcemy mu z tego powodu wypowiedzieć umowę o pracę, ale nie zgadza się na to zarząd zakładowej organizacji związkowej, której jest on członkiem. Czy w tej sytuacji możemy rozwiązać stosunek pracy, czy musimy pracownika przenieść na inne stanowisko?

Jeśli pracownik nie przedstawi aktualnego orzeczenia lekarza medycyny pracy, potwierdzającego jego zdolność do wykonywania pracy, szef nie może dopuścić go do wykonywania obowiązków (art. 229 § 4 kodeksu pracy).

Skoro lekarz wydał zaświadczenie, w którym stwierdził brak możliwości wykonywania dotychczasowych zadań – choćby chodziło tylko o jeden rodzaj obowiązków realizowanych na danym stanowisku – uzasadnia to wypowiedzenie mu umowy o pracę. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 16 grudnia 1999 r. (I PKN 469/99).

SN wypowiadał się wówczas właśnie w sprawie działacza związkowego, który wnosił o przywrócenie go do pracy na podstawie art. 45 § 2 k.p. Jak jednak wynika z uzasadnienia do tego orzeczenia, pozostawałoby to w sprzeczności ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa do restytucji stosunku pracy.

W tej sytuacji pracownik może otrzymać wyłącznie odszkodowanie. Możliwość orzeczenia przez sąd odszkodowania, gdy pracownik żąda przywrócenia go do pracy, stanowi wyjątek od zasady wyrażonej w art. 45 § 1 k.p. Musi to być uzasadnione szczególnymi okolicznościami. Na pewno uwzględnić trzeba bezpieczeństwo tej osoby oraz ochronę jej zdrowia i życia. Dopuszczając ją do pracy pracodawca naruszyłby wynikający z art. 207 § 2 pkt 2 k.p. i z art. 94 pkt 4 k.p. podstawowy obowiązek zapewnienia zatrudnionym bezpiecznych warunków pracy.

Regulacje bhp nie wymagają przy tym od pracodawcy, by znalazł dla pracownika niezdolnego do określonej pracy inne zajęcie. Wyjątki od tej zasady wynikają wyłącznie z art. 230, 231 i art. 179 § 1 k.p. Chodzi o skutki wynikające z powstającej lub powstałej choroby zawodowej, z wypadku przy pracy, a także o konieczność przeniesienia do innych zajęć pracownicy w ciąży.

To, że niezdolność do wykonywania pracy na określonym stanowisku, udokumentowana zaświadczeniem lekarza medycyny pracy, stanowi o niemożliwości przywrócenia pracownika do pracy w rozumieniu art. 45 § 2 k.p., SN potwierdził również w wyroku z 13 lipca 2011 r. (I PK 8/2011).