To jedyny rodzaj spółki osobowej, w której występuje, i to obligatoryjnie, walne zgromadzenie. W kwestiach zaś związanych z owym organem, a nieuregulowanych w kodeksie spółek handlowych, stosuje się odpowiednio, tj. z uwzględnieniem zachodzących różnic, przepisy dotyczące spółki akcyjnej.

Dystynkcje zaś dotyczą podmiotów uprawnionych do uczestnictwa w tym gremium, prawa głosu oraz zakresu spraw wymagających uchwał walnego zgromadzenia.

Oprócz bowiem innych osób wskazanych w uregulowaniach o spółce akcyjnej, a mających prawo udziału w obradach, opisane uprawnienie przysługuje również akcjonariuszowi oraz komplementariuszowi także w przypadku, gdy ten ostatni nie jest akcjonariuszem spółki (jak również, gdy nie ma on prawa reprezentowania spółki lub prowadzenia jej spraw, a jest członkiem rady nadzorczej).

Każda akcja objęta lub nabyta przez osobę, która nie jest komplementariuszem, daje prawo do jednego głosu, chyba że statut stanowi inaczej (maksimum jednak dwa głosy na jedną akcję). Nie można całkowicie pozbawić akcjonariusza prawa głosu. Oznacza to, że nie są dopuszczalne akcje nieme. Natomiast każda akcja objęta lub nabyta przez komplementariusza daje prawo do jednego głosu (bez przywilejów).

Przykład 1

W spółce komandytowo-akcyjnej panie: Kinga i Klaudia są komplementariuszami.

Ta pierwsza posiada 10 akcji, druga – 15. Natomiast pani Marcelina (akcjonariusz) dysponuje zaś 20 głosami (przy czym – według statutu spółki – na jedną jej akcję przypadają 2 głosy), a pan Mikołaj jest użytkownikiem dwóch akcji.

Na walnym zgromadzeniu głosy rozłożą się zatem w następujący sposób: pani Kindze będzie przysługiwało 10 głosów, pani Klaudii – 15, pani Marcelinie – 40, a panu Mikołajowi – 2.

Uwaga!

Jeżeli komplementariusz objął lub nabył akcje spółki komandytowo-akcyjnej (S.K.A.), nie wykonuje on prawa głosu z tych akcji przy podejmowaniu uchwał ws. powołania albo odwołania członka rady nadzorczej.

Nie może on również być pełnomocnikiem pozostałych akcjonariuszy na walnym zgromadzeniu przy podejmowaniu takich uchwał. Nie dotyczy to komplementariusza pozbawionego prawa prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentowania.

Uwaga!

Akcje uprzywilejowane, z wyjątkiem niemych, powinny być imienne.

Uchwały walnego zgromadzenia S.K.A. – co do zasady – zapadają bezwzględną większością głosów oddanych (czyli „za”, „przeciw” i „wstrzymujących się”), chyba że odmiennie stanowią uregulowania odnoszące się do spółki akcyjnej.

Kiedy są konieczne uchwały

Uchwały walnego zgromadzenia oprócz innych spraw, wymienionych w ustawie lub w statucie, wymaga:

• rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania komplementariuszy z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego podmiotu za ubiegły rok obrotowy,

• udzielenie komplementariuszom prowadzącym sprawy spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków,

• udzielenie członkom rady nadzorczej absolutorium z wykonania przez nich obowiązków,

• wybór biegłego rewidenta, chyba że statut przewiduje w tej sprawie kompetencję rady nadzorczej,

• rozwiązanie spółki.

Nieważne bez aprobaty ogółu

Zgody wszystkich komplementariuszy wymagają, pod rygorem nieważności, uchwały walnego zgromadzenia w sprawach:

• powierzenia prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki jednemu albo kilku komplementariuszom,

• podziału zysku za rok obrotowy w części przypadającej akcjonariuszom,

• zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa spółki lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nim prawa użytkowania,

• zbycia nieruchomości spółki,

• podwyższenia i obniżenia kapitału zakładowego,

• emisji obligacji,

• połączenia i przekształcenia spółki,

• zmiany statutu,

• rozwiązania spółki,

• innych czynności przewidzianych w k.s.h. lub w statucie >patrz przykład 2.

Przykład 2

W protokole notarialnym z nadzwyczajnego walnego zgromadzenia S.K.A. pojawił się zapis, zgodnie z którym – na podstawie § 17 statutu spółki – wyrażono zgodę na zakup floty samochodowej za kwotę nie wyższą niż 200 tys. zł.

Gremium to nie podjęło jednak w tej sprawie – wymaganej przez statut – uchwały.

W świetle zatem art. 17 § 3 k.s.h. w zw. z art. 126 § 1 pkt 2 k.s.h. owo nabycie będzie ważne, jednak komplementariusze uprawnieni do reprezentowania spółki mogą ponieść odpowiedzialność organizacyjną (np. pozbawienie prawa reprezentacji) oraz/albo odszkodowawczą (po wykazaniu ich winy, szkody w majątku spółki oraz związku przyczynowego między ich działaniem a wystąpieniem szkody) wobec podmiotu z tytułu naruszenia jego statutu.

Głosowanie odbywa się w ten sposób, że oblicza się większość głosów wyrażoną w akcjach akcjonariuszy i komplementariuszy-akcjonariuszy oraz stwierdza się, czy uchwałę taką poparli wszyscy komplementariusze. Zgoda tych ostatnich wymaga zaprotokołowanej notarialnie uchwały. Przy czym ustawodawca nie określa terminu na wyrażenie owej akceptacji.

Z uwagi zaś na fakt, iż udział w zgromadzeniu nie jest obowiązkiem żadnej z dwóch grup wspólników, wyżej wymieniona aprobata może być wyrażona nawet poza posiedzeniem. Dopuszczalna jest również taka sytuacja, w której część komplementariuszy udzieli zgody na zgromadzeniu, a reszta poza nim >patrz przykład 4.

Przykład 3

Nadzwyczajne walne zgromadzenie S.K.A. 60 głosami „za”, przy braku głosów „przeciw” i „wstrzymujących się” podjęło uchwałę ws. zbycia nieruchomości należącej do spółki za kwotę nie niższą od 500 tys. zł. Zgodę na tę uchwałę wyraził jeden z dwóch komplementariuszy.

Uchwała ta jest więc nieważna, ponieważ została podjęta – bez wymaganej ustawowo (art. 146 § 2 pkt 4 k.s.h.) zgody wszystkich komplementariuszy. Można zatem wytoczyć powództwo o stwierdzenie nieważności tej uchwały w trybie art. 425 k.s.h. w zw. z art. 126 § 1 pkt 2 k.s.h.

Przykład 4

Nadzwyczajne walne zgromadzenie S.K.A. 80 głosami „za”, przy 20 głosach „przeciw” i braku głosów „wstrzymujących się” podjęło uchwałę ws. ustanowienia likwidatorem podmiotu pani Mirelli – komplementariusza niemającego prawa prowadzenia spraw spółki. Na zgromadzeniu było obecnych tylko dwóch spośród czterech komplementariuszy.

Jednak kilka dni po posiedzeniu również pozostali wyrazili swoją aprobatę dla przedmiotowej uchwały. Jest ona zatem ważna i skuteczna. Nie ma bowiem znaczenia, że zgoda komplementariuszy została udzielona w różnym czasie, a część z nich nie była obecna na posiedzeniu.

Potrzebna większość

Zgody większości komplementariuszy wymagają, pod rygorem nieważności, uchwały walnego zgromadzenia w sprawach:

• podziału zysku za rok obrotowy w części przypadającej komplementariuszom,

• sposobu pokrycia straty za ubiegły rok obrotowy,

• innych czynności przewidzianych w statucie.

Chodzi tu o większość spośród wszystkich komplementariuszy, tzn. zarówno obecnych, jak i nieobecnych, głosujących i niegłosujących, wstrzymujących się, oddających głosy nieważne, prowadzących sprawy i reprezentujących spółkę, jak i tych pozbawionych owych praw oraz komplementariuszy – akcjonariuszy.

Z większością tych wspólników będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy wystąpi bezwzględna większość głosów, tj. ponad 50 proc. ogólnej liczby wszystkich komplementariuszy, a nie – ważnie oddanych głosów („za”, „przeciw” i „wstrzymujących się”) przez tych obecnych na posiedzeniu.

Przykład 5

Zwyczajne walne zgromadzenie S.K.A. 100 głosami „za”, przy braku głosów „przeciw” i „wstrzymujących się” podjęło uchwałę ws. podziału zysku za 2010 r. w części przypadającej komplementariuszom. Zgodę na nią wyraziło

3 spośród 5 komplementariuszy. Pani Ewelina – jeden z komplementariuszy, który był przeciwny uchwale, stwierdziła jednak, że jest ona nieważna, gdyż wymagała zgody wszystkich komplementariuszy. Stanowisko pani Eweliny nie jest właściwe. Ta kategoria spraw wymaga zgody tylko większości komplementariuszy. Warunek ten zaś został spełniony. Trzy osoby bowiem spośród 5, a więc więcej niż 50 proc., opowiedziało się za uchwałą. Jest ona więc ważna i skuteczna.

Przykład 6

Statut S.K.A. stanowi, iż do podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały ws. sprzedaży floty samochodowej spółki za kwotę nie niższą od 300 tys. zł konieczna jest zgoda większości komplementariuszy.

Nadzwyczajne zgromadzenie powzięło przedmiotową uchwałę 50 głosami „za”, przy braku głosów „przeciw” i przy 10 głosach „wstrzymujących się”. Wyraził na nią natomiast zgodę tylko jeden (pan Paweł) spośród trzech komplementariuszy. Przekonał on bowiem uczestników zgromadzenia, że jego akceptacja wystarczy, gdyż reszta komplementariuszy nie ma prawa reprezentowania spółki.

Pan Paweł nie ma jednak racji, ponieważ nie stanowi on więcej niż połowy ogólnej liczby komplementariuszy. Nie ma zaś znaczenia, że reszta komplementariuszy nie miała prawa reprezentowania podmiotu. Podjęta uchwała jest zatem nieważna i można wytoczyć powództwo o stwierdzenie jej nieważności (art. 425 k.s.h. w zw. z art. 126 § 1 pkt 2 k.s.h.).

Uwaga!

W spółce komandytowo-akcyjnej, w której nie ustanowiono rady nadzorczej, przy ustalaniu wynagrodzenia komplementariuszy z tytułu prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentacji i w razie wytoczenia powództwa o odszkodowanie przeciwko komplementariuszom niepozbawionym prawa prowadzenia spraw lub reprezentowania podmiotu – spółkę reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą walnego zgromadzenia.

Autorka jest adwokatem prowadzącym własną kancelarię w Płocku