Przydatna jest do tego jedna metoda, którą wykorzystuje się licząc kwotę rekompensaty. W celu obliczenia odszkodowania:

• z tytułu skróconego okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony,

• w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z naruszeniem przepisów prawa pracy,

• przysługującego pracownikowi, który rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec niego,

• przysługującego pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia,

• z tytułu wygaśnięcia umowy o pracę z powodu śmierci pracodawcy,

• w związku z niewydaniem w terminie lub wydaniem niewłaściwego świadectwa pracy,

• w związku z rozwiązaniem umowy z młodocianym wykorzystujemy zasady używane przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, ale z jednym wyjątkiem. Mianowicie przy ustalaniu należności odszkodowawczych, stanowiących równowartość miesięcznego wynagrodzenia lub jego wielokrotności, nie należy stosować współczynnika ekwiwalentowego.

Obliczanie kończymy na wyznaczeniu średniego miesięcznego wynagrodzenia i pomnożeniu go przez odpowiednią liczbę miesięcy, za które przysługuje ta rekompensata. Gdy przysługuje ono w wysokości pensji za dwa tygodnie, ustaloną kwotę trzeba podzielić na pół.

Pierwszym krokiem jest więc ustalenie podstawy odszkodowania w taki sposób jak przy  ekwiwalencie pieniężnym za  urlop. A to zależy, jakie składniki tworzą wynagrodzenie pracownika – stałe czy zmienne. Oczywiście najpierw świadczenia trzeba poddać selekcji i odrzucić te, które są wyłączone przy liczeniu wynagrodzenia urlopowego i ekwiwalentu (np. jednorazowe nieperiodyczne wypłaty, nagrody jubileuszowe, wynagrodzenie chorobowe).

Stałe miesięczne elementy płacowe nie wymagają przeliczania. Przyjmujemy je w wysokości należnej w miesiącu rozwiązania stosunku pracy. Natomiast zmienne składniki pensji przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż miesiąc, wypłacone w okresie trzech miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc rozwiązania umowy o  prace, trzeba wliczyć w średniej wysokości z tego okresu.

Z kolei ruchome składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż miesiąc (np. premie kwartalne) należy uwzględniać w przeciętnej wysokości, ale z okresu 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc zakończenia umowy.

Przykład 2

Zatrudnienie pani Anny ustało 30 września 2011. Pracownica nie otrzymała na czas świadectwa pracy.

Wystąpiła więc do sądu pracy o odszkodowanie. Sąd uznał słuszność pracownicy i przyznał jej maksymalne odszkodowanie za sześć tygodni. Podczas trwania stosunku pracy pani Anna otrzymywała:

wynagrodzenie godzinowe 13 zł/godz.

• w sierpniu 176 godz. x 13 zł = 2288 zł

• w lipcu 168 godz. x 13 zł = 2184 zł

• w czerwcu 168 godz. x 13 zł = 2184 zł

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie według stawki godzinowej z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozwiązania umowy wynosi

2288 zł + 2184 zł + 2184 zł = 6656 zł : 3 miesiące = 2218,67 zł

Stały dodatek zmianowy to 200 zł a premie kwartalne (średnia z 12 miesięcy) to 872 zł + 536 zł + 680 zł + 920 zł = 3008 zł : 12 miesięcy = 250,67 zł

Podstawę obliczenia odszkodowania stanowi suma powyższych kwot 2218,67 zł + 200 zł + 250,67 zł = 2669,34 zł.

Pracownicy przysługuje odszkodowanie w wysokości sześciotygodniowego wynagrodzenia. Otrzymaną kwotę należy pomnożyć przez  1,5;  2269,34 zł x 1,5; co daje   3404,01 zł odszkodowania.

Przykład 3

Pan Marian pracował na czas nieokreślony. 24 sierpnia br. otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę z powodu likwidacji zakładu. Ustawowa długość okresu wymówienia ze względu na pięcioletni staż pana Mariana w firmie to trzy miesiące.

Wraz z oświadczeniem o wypowiedzeniu pracodawca wręczył mu pismo o skróceniu okresu wymówienia do miesiąca.

Zatrudnienie ustało więc z upływem skróconego jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia, czyli 30 września (a nie 30 listopada). Za pozostałe dwa miesiące przysługuje mu odszkodowanie.

Podwładny otrzymywał wynagrodzenie w stałej stawce miesięcznej 2250 zł oraz premie regulaminowe w wysokości od 10 do 25 proc. płacy zasadniczej. Ponieważ występowały tutaj zmienne elementy pensji, wysokość odszkodowania obliczamy w następujący sposób:

do wynagrodzenia zasadniczego w stałej stawce dodajemy średnią premię miesięczną. W tym celu zliczamy premie wypłacone w okresie trzech miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odszkodowania (okres czerwiec – sierpień) i dzielimy wynik przez 3:

• łącznie premie 337,50 zł + 225 zł + 450 zł = 1012,50 zł

• średnia 337,50 zł (1012,50 zł : 3)

Wynagrodzenie będące podstawą odszkodowania: 2250 zł + 337,50 zł = 2587,50 zł

Pracownik ma prawo do odszkodowania za dwa miesiące, powinien więc otrzymać je w wysokości 5175 zł (2587,50 zł x 2).

Przykład 4

Pracodawca zalega pracownikom z wypłatą pensji za trzy miesiące. Szef nie wypłacił wynagrodzeń nawet po interwencji inspektora pracy. Jeden z podwładnych 6 paź-dziernika zdecydował się na natychmiastowe zerwanie umowy o pracę z winy pracodawcy.

Był zatrudniony na czas określony, więc przysługuje mu od  pracodawcy odszkodowanie za dwa tygodnie. Otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze 3000 zł oraz dodatek za pracę przy komputerze 200 zł. Odszkodowanie wynosi więc 1600 zł (3200 zł : 2).

Przykład 5

Pan Mirek pracuje na stanowisku palacza konserwatora. 30 września wskutek nieprawidłowej eksploatacji nowego kotła wyrządził szkodę pracodawcy. Ten musiał naprawić piec, co naraziło go na dodatkowe koszty. Ustalił też, że szkoda wynikła z winy pracownika.

Do końca września pan Mirek otrzymywał 1600 zł płacy zasadniczej oraz dodatek za pracę w warunkach uciążliwych 300 zł.

Od 1 października zaczęły go obowiązywać nowe warunki płacowe w zakładzie, które dotknęły również palacza. Obecnie pan Mirek otrzymuje pensję 1500 zł i dodatek  250 zł. Aby obliczyć kwotę odszkodowania na rzecz pracodawcy, należy wziąć pod uwagę wynagrodzenie z dnia wyrządzenia szkody, czyli jeszcze według stawek z września. Maksymalne odszkodowanie dla pracodawcy to 5700 zł (1600 zł + 300 zł = 1900 zł x 3).

Zobacz serwis » Dobra Firma » Kadry i płace » Zwolnienia z pracy » Odszkodowania i przywrócenie do pracy