Tragiczne upadki z wysokości zdarzają się też w renomowanych firmach zatrudniających wykwalifikowanych i odpowiednio przeszkolonych fachowców.
Przykładem tego jest niedawny śmiertelny wypadek na budowie stadionu narodowego w Warszawie. Zginął doświadczony pracownik spółki wykonującej od lat niebezpieczne prace na krajowych i zagranicznych budowach.
Wystarczy metr
Podstawowe zasady dotyczące pracy na wysokości zawarte są w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 o ogólnych warunkach bhp (DzU z 2003 r. nr 169, poz.1650 ze zm.). Zgodnie z nim praca wykonywana już metr nad powierzchnią gruntu lub podłogi to praca na wysokości.
Inaczej jest tylko wtedy, gdy powierzchnia ta osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi lub oszklonymi ścianami albo wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości.
Jeżeli pracownicy mają przebywać w miejscach wyniesionych metr lub więcej ponad podłogę (lub inną powierzchnię), to trzeba zainstalować balustrady ochronne. Prawidłowa balustrada ma poręcz umieszczoną co najmniej na wysokości 1,1 m i 15-cm wysokości krawężniki.
Pomiędzy poręczą i krawężnikiem w połowie wysokości powinna się znaleźć dodatkowa poprzeczka. Alternatywą jest wypełnienie tej przestrzeni w inny sposób, uniemożliwiający wypadnięcie osób. Balustrad nie stosuje się na rampach przeładunkowych.
Na drabinie
Są też szczególne przepisy, np. dla drabin. Nie wolno ich np. stawiać przed zamkniętymi drzwiami (chyba że zamknie się je na klucz od strony, z której stoi drabina). Jeśli takie urządzenie ma więcej niż 4 m, musi je przenosić więcej niż jedna osoba.
Prace malarskie z niego wolno wykonywać tylko do wysokości 4 m. Natomiast zakazane jest w ogóle korzystanie z tzw. drabin przystawnych przy pracach murarskich i tynkarskich.
Roboty ciesielskie z drabin są dopuszczalne, ale tylko do wysokości 3 m. Jeśli korzystamy z urządzenia przystawnego, to powinno ono wystawać nad powierzchnię, do której prowadzi, przynajmniej 1 m, a kąt nachylenia musi wynosić 75 st.
Pogoda na rusztowaniu
Odrębne wymagania dotyczą pracy na rusztowaniach. Mogą je montować tylko osoby mające udokumentowane kwalifikacje, czyli montażyści rusztowań. Osoby takie muszą się zabezpieczyć przed upadkiem z wysokości.
Samo rusztowanie powinno być ustawione na stabilnym gruncie, mieć prawidłowe mocowanie, pomosty, piony komunikacyjne i balustrady. Jeżeli odległość rusztowania od ściany jest większa niż 20 cm, to balustrady powinny być wykonane po obu stronach pomostu. Osoby wykonujące montaż i demontaż są obowiązane do stosowania urządzeń zabezpieczających przed upadkiem z wysokości.
Rusztowanie można dopuścić do użytku dopiero po przeprowadzeniu jego odbioru przez kierownika budowy lub osobę uprawnioną. Musi też być użytkowane zgodnie z przeznaczeniem.
Przy montażu, demontażu i pracy na rusztowaniach nie wolno lekceważyć pogody. Gęsta mgła, deszcz, śnieg i gołoledź, burza lub wiatr o prędkości przekraczającej 10 m/s wykluczają zarówno stawianie takich urządzeń, jak i korzystanie z nich. Jeśli prace mają trwać po zmroku, trzeba zapewnić oświetlenie pozwalające na dobrą widoczność.
W szelkach
Czasami warunki techniczne czy organizacyjne uniemożliwiają stosowanie zabezpieczeń takich jak balustrady. W takich sytuacjach trzeba bezwzględnie stosować właściwe środki ochrony indywidualnej.
Przede wszystkim sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości: szelki bezpieczeństwa stosowane w połączeniu z linką mocowaną do uchwytu, a często także z urządzeniem samohamownym, tzw. aparatem bezpieczeństwa lub amortyzatorem włókienniczym, oraz hełmy ochronne.
Wybór właściwego sprzętu i zakres jego stosowania zależy od rodzaju robót a także od stopnia zagrożenia zdrowia i życia na stanowisku pracy.
Prace na wysokości zaliczane są do szczególnie niebezpiecznych.
– Zwłaszcza jeśli są prowadzone na dachach, np. montaż konstrukcji nośnych czy pokrycia dachowego – mówi Danuta Rutkowska, rzeczniczka prasowa Państwowej Inspekcji Pracy (PIP).
– Także z dużym niebezpieczeństwem wiążą się prace na ścianach zewnętrznych budynków choćby przy ocieplaniu, nakładaniu tynków, montażu płytek ceramicznych czy blach elewacyjnych.
Brak środków ochrony zbiorowej przed upadkiem z wysokości, zabezpieczeń dojść, przejść, klatek schodowych oraz otworów technologicznych to główne nieprawidłowości stwierdzone przez PIP w 2010 r.
Do tego trzeba dodać niewyposażanie pracowników w wymagane środki ochrony indywidualnej (przede wszystkim kaski i szelki). W 2010 r. PIP stwierdziła nieprawidłowości w tym zakresie dotyczące 3,8 tys. pracowników.
Obowiązki pracodawcy
Ze względu na szczególne niebezpieczeństwo związane z pracą na wysokości przedsiębiorcy mają m.in. obowiązek:
- przy badaniach medycyny pracy informować, że dana osoba wykonuje pracę na wysokości,
- zapewnić bezpośredni nadzór nad takimi pracami,
- zagwarantować asekurację (asystę) osobom wykonującym prace szczególnie niebezpieczne,
- wprowadzać urządzenia ochronne (bariery, siatki itp.) i oznakowanie stref niebezpiecznych,
- przeprowadzić instruktaż pracowników,
- dostarczyć niezbędne środki ochrony indywidualnej i informować o sposobach posługiwania się nimi.
Przy silnym wietrze lepiej nie wchodzić na rusztowanie
Obowiązki ma każdy: inwestor, projektant i kierownik
Zobacz więcej
»
»
