- Jestem osobą fizyczną, prowadzę działalność gospodarczą. Chcę założyć spółkę jawną i przekazać aportem stan magazynowy oraz nieruchomości. Czy mogę wcześniej wystąpić do sądu o rejestrację w KRS oraz do urzędu skarbowego o nadanie NIP i REGON i dopiero, gdy będę miała komplet dokumentów, w jednym dniu zamknąć „starą" działalność oraz otworzyć nową dokonując w tym samym dniu aportu?

Tak.

Warunkiem jest, by czytelniczka miała wspólnika, ponieważ spółka jawna musi być co najmniej dwuosobowa.

Spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru (art. 25

1

kodeksu spółek handlowych

). Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia (art. 28 ksh). Towary na magazynie oraz nieruchomości, które czytelniczka nazywa aportem, są tak naprawdę jej wkładem do spółki. Początkowo może być on niższy, potem może zostać podwyższony, co jednak wymagać będzie zmiany umowy spółki.

Wprawdzie art. 50 § 2 zastrzega, że wspólnik nie jest uprawniony ani zobowiązany do podwyższenia umówionego wkładu, ale - zgodnie z art. 37 § 1 ksh - umowa spółki może stanowić inaczej.

Bez zmiany wpisu

Jeśli zatem po zarejestrowaniu spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym wspólnicy zdecydują o podwyższeniu wkładu (wkładów), to nie wystarczy sama uchwała wspólników; potrzebna będzie zmiana umowy spółki. Zdaniem adwokata Pawła Wrześniewskiego, taka zmiana umowy spółki jawnej nie musi zostać zgłoszona do KRS (patrz. ramka).

Sama umowa spółki nie musi być zawarta w formie aktu notarialnego, ale jeżeli wkładem do niej ma być nieruchomość (a o tym wspomina czytelniczka), to należy zawrzeć umowę u notariusza.

Jest PCC

Skoro podwyższenie wkładu wymaga to zmiany umowy spółki, to tym samym pojawia się również konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Stawka podatku wynosi 0,5 proc. Podstawą opodatkowania jest w tym wypadku wartość wkładów powiększających majątek spółki osobowej albo wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy.

Jeżeli podwyższenie wkładu w spółki jawnej zostanie dokonane w formie aktu notarialnego, podatek pobierze i odprowadzi do urzędu skarbowego notariusz.

Bez VAT od spisu z natury

Ale kolejność postępowania, o którą pyta czytelniczka, ma też swoje dobre strony. Gdyby bowiem czytelniczka najpierw zlikwidowała działalność prowadzoną indywidualnie, to musiałaby zapłacić VAT od towarów wynikających ze spisu z natury.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 14 ustawy o VAT opodatkowaniu podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku zaprzestania przez podatnika będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.

Jeśli czytelnicza najpierw wniesie te towary do spółki, to nie uwzględni ich już w spisie z natury, a tym samym nie zapłaci od nich VAT przy zaprzestaniu działalności prowadzonej indywidualnie.

Oczywiście nie oznacza to, że samo wniesienie wkładu do spółki jawnej, będzie również zwolnione z VAT. Zasadniczo bowiem jest ono opodatkowane, jeżeli jest dokonywane przez podatnika VAT (zakładamy, że czytelniczka jest podatnikiem VAT). Należy pamiętać, że istnieją zwolnienia od podatku, jak na przykład w art. 43 w odniesieniu do nieruchomości, co jednak uzależnione jest od spełnienia kilku warunków.

Oczywiście, nawet jeżeli powstanie obowiązek podatkowy, to spółka jawna otrzymująca wkład w celu wykorzystania go do czynności opodatkowanych powinna mieć prawo odliczyć podatek z faktury potwierdzającej wniesienie aportu.

Podwyższenie wkładów wspólnika w spółce jawnej nie wywołuje skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zmiana wpisu w KRS nie pociąga też za sobą żadnych skutków w zakresie numeru NIP i REGON.

Zdaniem eksperta

Paweł Wrześniewski, adwokat

Z przepisów wynika, że wspólnik nie jest uprawniony ani zobowiązany do podwyższania umówionego wkładu (art. 50 § 2 kodeksu spółek handlowych). Z jednej strony chodzi o to, żeby dać mu pewność, że nie będzie musiał płacić więcej niż obiecał. Z drugiej – aby nie zaskakiwał spółki i pozostałych wspólników jednostronnymi podwyższeniami swojego wkładu (choćby dlatego, że wraz ze wzrostem wartości wkładu rośnie kwota odsetek, których wypłaty wolno się od spółki domagać). Stąd podwyższenie wkładu jest możliwe, ale tylko w drodze zmiany umowy spółki (chyba, że sama umowa przewiduje tu jakieś odstępstwa).

Podwyższenie to nie wymaga ujawnienia w Krajowym Rejestrze Sądowym. O tym, kiedy zmianę umowy spółki jawnej należy zgłosić sądowi rejestrowemu, rozstrzygają art. 26 ust. 2 k.s.h. oraz art. 47 ustawy o KRS. Ani jeden, ani drugi nie wspomina o wkładach.