Wszystko za sprawą obowiązującej od 1 stycznia br. ustawy z 29 października 2010 o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 226, poz. 1475).
To ona zmodyfikowała zasady uzyskiwania statusu zakładu pracy chronionej (zpch) przez pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne.
Ustawowe wymogi
Aby pracodawca mógł uzyskać status zpch, musi spełnić kilka warunków, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2010 r. nr 214, poz. 1407 ze zm., dalej ustawa o rehabilitacji). Dziś przepis ten wymaga od niego:
- prowadzenia działalności gospodarczej przez co najmniej 12 miesięcy,
- zatrudniania nie mniej niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i
- osiągania ustawowych wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych przez okres co najmniej sześciu miesięcy, tj. minimum – 40 proc., w tym co najmniej 10 proc. ogółu zatrudnionych stanowią osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, lub – 30 proc. niewidomych lub psychicznie chorych albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
-zapewnienia, by obiekty i pomieszczenia przez niego użytkowane – odpowiadały przepisom i zasadom bhp, – uwzględniały potrzeby osób niepełnoprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i ciągów komunikacyjnych oraz spełniały wymagania dostępności do nich,
- zagwarantowania doraźnej i specjalistycznej opieki medycznej, poradnictwa i usług rehabilitacyjnych.
Przykład 1
Spółka X zatrudnia 100 pracowników w przeliczeniu na etaty, w tym 50 osób niepełnosprawnych. Natomiast 5 osób ma znaczny stopień niepełnosprawności, a 10 umiarkowany.
Spółka prowadzi działalność gospodarczą od pięciu lat i wskaźnik zatrudnienia w wysokości powyżej 40 proc. (w tym co najmniej 10 proc. osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem) utrzymuje od 15 miesięcy.
Biorąc pod uwagę wymagania zawarte w przepisach ustawy, spełnia warunki do uzyskania statusu zpch.
Jeżeli pracodawca spełnia te wymogi, może wystąpić do właściwego miejscowo wojewody z wnioskiem o przyznanie statusu pracodawcy prowadzącego zpch. Gdy wojewoda to potwierdzi, wyda decyzję o przyznaniu statusu zpch.
Przyznaje go podmiotowo, co do całości prowadzonej przez danego pracodawcę działalności gospodarczej (por. wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 14 września 2010, VI SA/Wa 980/10, oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 lutego 2010, II GSK 389/09).
Będzie zmiana
Ale 1 stycznia 2012 jeden z warunków uzyskania statusu zpch się zmieni. Mianowicie pracodawca, który uzyskał go przed 1 stycznia 2011 będzie zmuszony podwyższyć wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych do co najmniej 50 proc. (zamiast obecnie 40 proc.), w tym co najmniej 20 proc. (zamiast 10 proc.) zatrudnionych będą musiały stanowić osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.
Będzie musiał to zrobić do 30 czerwca 2012. Tyle czasu nie będzie miał natomiast pracodawca, którzy uzyskał status zpch po 1 stycznia 2011. Dla niego wymóg podwyższenia wskaźnika zacznie obowiązywać już od 1 stycznia 2012.
Przykład 2
Na mocy decyzji wojewody 1 września 2010 pracodawca uzyskał status zpch.
W związku z wymogiem podwyższenia wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych, od których zależne jest posiadanie tego statusu, pracodawca ma czas na realizację tego obowiązku do 30 czerwca 2012.
Przywileje nie dla każdego
Z uzyskaniem statusu zpch związane są różne przywileje w postaci m.in. zwolnień z podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego oraz podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednak od 1 stycznia 2011 nie każdy zpch może z nich korzystać.
Na mocy zmienionego art. 31 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zwolnieni z podatków i opłat są tylko ci pracodawcy prowadzący zpch lub zakłady aktywności zawodowej, którzy mają wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 30 proc. niewidomych lub psychicznie chorych albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.
Przykład 3
Spółka X z przykładu 1 nie może korzystać od 1 stycznia 2011 ze zwolnień m.in. z podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego, ponieważ wśród zatrudnionych 50 pracowników niepełnosprawnych nie ma osób ze schorzeniami szczególnymi: niewidomych, psychicznie chorych albo upośledzonych umysłowo.
Natomiast spółka Y, która zatrudnia 100 pracowników w przeliczeniu na etaty, w tym 80 osób niepełnosprawnych, z których 75 to osoby niewidome lub psychicznie chore, może nadal korzystać ze zwolnień z podatków, ponieważ osiągany przez nią wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 30 proc. niewidomych lub psychicznie chorych.
Autor jest doradcą prawnym POPON
Czytaj też
»
Jak liczyć wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych
Zobacz
»
»
»