Przyczyny rozwiązania spółki partnerskiej

Katalog okoliczności skutkujących rozwiązaniem spółki partnerskiej zawiera art. 98 kodeksu spółek handlowych. Nie ma on charakteru zamkniętego.

Nie uwzględnia bowiem zobowiązania do otwarcia likwidacji albo uzgodnienia innego sposobu zakończenia działalności podmiotu w razie śmierci partnera, ogłoszenia jego upadłości, a także wypowiedzenia umowy spółki przez partnera lub wierzyciela uczestnika podmiotu.

Tymczasem sytuacje takie, z mocy art. 58 pkt 4 i 5 w zw. z art. 89 kodeksu spółek handlowych, również dotyczą spółki partnerskiej, stanowiąc powody jej rozwiązania.

Na gruncie art. 98 k.s.h. zakończenie bytu prawnego spółki może nastąpić z przyczyn określonych w umowie, wskutek uchwały wszystkich partnerów, ogłoszenia upadłości spółki, utraty prawa wykonywania zawodu, prawomocnego orzeczenia sądu, pozostania tylko jednego partnera w spółce albo gdy tylko jeden wspólnik jest uprawniony do wykonywania wolnego zawodu objętego profilem działalności spółki.

Przyczyny podane w umowie

Mogą być one dowolnie określone. Najczęściej to: upływ czasu, na jaki zawarto umowę, osiągnięcie przez podmiot pewnych parametrów ekonomicznych, celu (np. wybudowanie hipermarketu) czy długotrwała choroba partnera.

Przykład 1

Umowa spółki Nowak i Architekci przewiduje, że ulegnie ona rozwiązaniu z dniem przyjęcia przez zleceniodawcę – bez zastrzeżeń – projektu hotelu Millenium w Sopocie.

Zapis ten jest prawidłowy.

Jeżeli pierwotna wersja umowy spółki nie precyzuje przyczyn jej rozwiązania, wówczas zmiana kontraktu, w tym zakresie, wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności i jednomyślności, chyba że na zasadzie art. 9 k.s.h. umowa podmiotu dopuszcza taką modyfikację większością głosów.

Przykład 2

Umowa trzyosobowej spółki Kowalska i partnerzy Biegli Rewidenci nie zawiera przyczyn jej rozwiązania. Partnerzy doszli jednak do wniosku, że kontrakt takie przesłanki powinien określać.

W związku z tym jednogłośnie podjęli uchwałę o zmianie umowy spółki przez wprowadzenie zapisu, że zostanie ona rozwiązana, jeżeli co najmniej jeden partner – bez zgody pozostałych – podejmie działalność konkurencyjną wobec przedmiotu działalności spółki. Treść tego postanowienia jest właściwa.

Przykład 3

Umowa pięcioosobowej spółki L Brokerzy Ubezpieczeniowi spółka partnerska stanowi, że jej zmiana następuje zwykłą większością głosów.

Z uwagi na uznanie przez troje partnerów, że do kontraktu podmiotu należy wprowadzić przyczyny jego rozwiązania, powzięli oni uchwałę o zmianie umowy spółki, w jej § 4 dodano ust. 3 o następującym brzmieniu: „Spółka ulegnie rozwiązaniu z dniem 31 grudnia 2015”. Zapis taki jest dopuszczalny.

Wymieniona w kontrakcie przesłanka rozwiązania spółki zachodzi automatycznie, nie ma zatem potrzeby dodatkowego podejmowania przez partnerów uchwały o rozwiązaniu podmiotu, choć nie jest to wykluczone.

Jeżeli jednak, pomimo powstania przewidzianych w  kontrakcie spółki przyczyn jej rozwiązania, nadal prowadzi ona swoją działalność, za zgodą wszystkich wspólników, uważa się, że okres działania spółki został przedłużony na czas nieoznaczony.

Zgoda na prowadzenie działalności może być wyrażona – w dowolnej formie – przez wszystkich partnerów, nawet tych pozbawionych prawa do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacji. Aprobata nie musi być wypowiedziana wprost, może być także wyartykułowana w sposób dorozumiany.

Oznacza to, że brak sprzeciwu któregokolwiek z uczestników będzie równoznaczny z akceptacją decyzji o kontynuacji działalności spółki.

Jednomyślna uchwała wszystkich

Uchwała o rozwiązaniu spółki może być podjęta w każdym czasie. Wymaga jednogłośności wszystkich jej uczestników.

Przykład 4

Trzech spośród czterech wspólników K i partnerzy Doradcy Podatkowi, na zasadzie art. 98 § 1 pkt 2 k.s.h., podjęło uchwałę o rozwiązaniu spółki. Biorąc pod uwagę, że w świetle tego przepisu uchwała wymaga jednomyślności, jest ona dotknięta sankcją nieważności.

Omawiana przyczyna nie powinna być wskazywana jako umowna przesłanka rozwiązania spółki. Jeżeli jednak tak się stanie, to kontrakt spółki może stanowić, że do podjęcia uchwały rozwiązującej podmiot wystarczy większość głosów (patrz ramka).

Ogłoszenie upadłości

Pojęcie „ogłoszenie upadłości” – w rozumieniu art. 98 § 1 pkt 3 k.s.h., podobnie jak w przypadku art. 58 pkt 3 powołanej ustawy – oznacza podstawę wszczęcia tego postępowania, a nie rzeczywiste jego zakończenie.

Wniosek o ogłoszenie upadłości pochodzący od któregokolwiek z partnerów, członka zarządu (jeżeli został powołany), wierzyciela podmiotu bądź likwidatora należy złożyć, gdy spółka stała się niewypłacalna, czyli gdy nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań albo gdy zaległości przekroczą wartość mienia spółki, choćby na bieżąco regulowała należności.

Przykład 5

Z uwagi na nieuiszczanie przez spółkę M i Księgowi wymagalnych należności jeden z jej wspólników złożył wniosek o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej podmiotu.

Został on uwzględniony. Po zakończeniu postępowania syndyk złożył wniosek o wykreślenie M i Księgowi z KRS.

Rozwiązanie spółki następuje po ukończeniu postępowania upadłościowego, a wniosek o jej wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego składa syndyk.

Przy czym spółka nie traci swojego bytu prawnego w sytuacji, w której postępowanie upadłościowe kończy się układem lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub umorzone.

Utrata prawa wykonywania zawodu

Powód ten należy odróżnić od sytuacji, w której w składzie podmiotu pozostaje tylko jedna osoba dysponująca uprawnieniem do wykonywania wolnego zawodu stanowiącego trzon działalności spółki.

W odróżnieniu od zdarzeń określonych w  art. 98 § 2 k.s.h. utrata przez wszystkich wspólników prawa wykonywania wolnego zawodu skutkuje obowiązkiem niezwłocznego otwarcia likwidacji, chyba że partnerzy ustalili inny sposób zakończenia bytu prawnego podmiotu >patrz przykład 6.

Przykład 6

Spółka P i Biegli Rewidenci składa się z czterech osób. Dwie osoby 1 lutego 2011 zostały skreślone z listy uprawnionych do badania sprawozdań finansowych prowadzonej przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów, dwie pozostałe 15 lutego złożyły wniosek o ich wykreślenie z tej listy.

Ich wniosek został uwzględniony 25 lutego. W tym samym dniu wspólnicy podjęli uchwałę o ustanowieniu likwidatora spółki P i Biegli Rewidenci, a następnie zgłosili tę uchwałę do KRS.

Sąd orzekł prawomocnie

Spółka może ulec rozwiązaniu na mocy orzeczenia sądu gospodarczego (rejonowego przy wartości przedmiotu sporu do 100 tys. zł lub okręgowego przy wartości przedmiotu sporu ponad 100 tys. zł) właściwego dla jej siedziby.

Przykład 7

Spółka Igrekowska i Rzecznicy Patentowi składa się z trzech osób: Aleksandry, Karoliny i Marceliny.

Z uwagi na to, że pani Marcelina zamierza wyjechać na stałe za granicę, pani Aleksandra doznała udaru i od ponad sześciu miesięcy przebywając w szpitalu nie prowadzi spraw spółki, pani Karolina wystąpiła do sądu z pozwem o rozwiązanie podmiotu.

Jeżeli powództwo zostanie uwzględnione, prawomocny wyrok o rozwiązaniu spółki Igrekowska i Rzecznicy Patentowi będzie stanowił podstawę do wykreślenia spółki z KRS.

Każdy partner ma prawo wytoczyć powództwo o rozwiązanie spółki, a jego pozew musi być oparty na ważnych powodach. Uprawnienie to ma charakter bezwzględny, co oznacza, że umowa spółki (ewentualnie uchwała wspólników) nie może zawierać odmiennych regulacji, w przeciwnym razie i tak będą one nieważne.

O tym, czy zachodzą ważne powody, decyduje wyłącznie subiektywne przekonanie partnerów, przy czym sąd nie musi podzielić ich oceny. Orzecznictwo ani ustawa ich nie definiuje.

Prawomocny wyrok jest przyczyną wszczęcia procedury likwidacyjnej, chyba że ustalono inny sposób zakończenia działalności podmiotu. Jednakże rozwiązanie dwuosobowej spółki może również nastąpić na skutek przyznania jednemu z partnerów prawa do przejęcia majątku podmiotu.

Pozostał jeden wspólnik

W świetle art. 98 § 2 k.s.h. spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od  dnia, w którym jej uczestnikiem pozostał tylko jeden partner, albo gdy tylko jeden wspólnik ma uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności podmiotu.

Przykład 8

Skład spółki B i Maklerzy papierów wartościowych stanowią trzy osoby.

Dwie z nich, tj. panie Nadia i Olga postanowiły wystąpić ze spółki 28 lutego 2011.

Pani Agata, trzeci wspólnik, powinna zatem zgłosić otwarcie likwidacji B i Maklerzy papierów wartościowych najpóźniej 29 lutego 2012.

Tę przesłankę utraty bytu prawnego przez spółkę partnerską należy odróżnić od tej, która wymieniona jest w § 1 pkt 4 powołanego przepisu.

Mówi ona o obowiązku niezwłocznego podjęcia uchwały o ustanowieniu likwidatora spółki z uwagi na utratę przez wszystkich partnerów prawa wykonywania wolnego zawodu objętego przedmiotem jej działalności.

Autorka jest adwokatem, prowadzi własną kancelarię w Płocku

Zobacz

wzór uchwały w sprawie rozwiązania spółki partnerskiej

Podstawa prawna:

- art. 9 i art. 58 pkt 4 i 5 w zw. z art. 89 i 59 w zw. z art. 99 i art. 63 § 1 w zw. z art. 89 i art. 67 § 1 w zw. z art. 89 i art. 85 w zw. z art. 89 i 98 ustawy z 15 września 2000  Kodeks spółek handlowych (DzU z 2000 nr 94, poz. 1037 ze zm.),

- art. 16 i art. 17 pkt 4, 30 i 4791 § 2 pkt 1 ustawy z 17 listopada 1964 Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 1964 nr 43, poz. 296 ze zm.),

- art. 2 ust. 1, art. 19 ust. 1 i 2 oraz 22 ustawy z 20 sierpnia 1997 o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2007 nr 168, poz. 1186 ze zm.)

Zobacz więcej:

» Firma » Spółki » Likwidacja spółki » Likwidacja spółki partnerskiej

» Dobra Firma » Firma » Spółki » Spółka partnerska