Leasingobiorca może wykupić leasingowany pojazd po cenie niższej niż rynkowa, ale nie dowolnej. W art. 23c pkt 1 ustawy o PIT zdefiniowany został przychód leasingodawcy ze sprzedaży środków trwałych, które były używane na podstawie leasingu operacyjnego.
Wynika z niego, że jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingodawca przenosi na kupującego własność środków trwałych, to przychodem tym jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży. Dopiero gdy cena ta jest niższa od hipotetycznej wartości netto środków trwałych, przychód określa się w wysokości wartości rynkowej.
Definicja hipotetycznej wartości netto środków trwałych zawarta jest w art. 23a pkt 6 lit. a ustawy o PIT. Rozumie się przez nią wartość początkową pomniejszoną o odpisy amortyzacyjne obliczone według metody degresywnej (określonej w art. 22k ust. 1 ustawy o PIT) z uwzględnieniem współczynnika 3. Najłatwiej wyjaśnić to na przykładzie.
Przykład 1
Okres podstawowy leasingu operacyjnego samochodu wynosił dwa lata (24 miesiące).
Umowa została zawarta na okres od 15 marca 2009 do 15 marca 2011. Samochód był wydany leasingobiorcy 15 marca 2009. Leasingodawca w tym celu zakupił samochód w marcu 2009 i wprowadził go do swojej ewidencji środków trwałych. Jego rok podatkowy jest rokiem kalendarzowym. Pierwszy odpis amortyzacyjny mógł naliczyć za następny miesiąc (kwiecień 2009) a ostatni za miesiąc, w którym nastąpi wykup samochodu (tj. za marzec 2011).
Wartość początkowa samochodu przyjęta przez leasingodawcę to 50 tys. zł. Liniowa stawka amortyzacji dla samochodów wynosi 20 proc.
Hipotetyczne odpisy amortyzacyjne wynosiłyby:
- w pierwszym roku (okres 9 miesięcy, od kwietnia do grudnia 2009)
50 tys. zł x 60 proc x (9 : 12) = 22,5 tys. zł
- w drugim roku (okres 12 miesięcy 2010)
(50 tys. zł – 22,5 tys. zł) x 60 proc. = 16,5 tys. zł
W trzecim roku odpisy obliczone według metody degresywnej byłyby niższe niż ustalone metodą liniową. Przepisy nakazują więc przejście na tę drugą metodę:
50 tys. zł x 20 proc. x (3 : 12)= 2,5 tys. zł
Razem hipotetyczne odpisy wynosiłyby 22,5 tys. zł + 16,5 tys. zł + 2,5 tys. zł = 41, 5 tys. zł
Po zakończeniu dwuletniego okresu leasingu wartość hipotetyczna netto samochodu wyniosła więc 50 tys. zł – 41,5 tys. zł = 8,5 tys. zł
Jest to minimalna kwota, za jaką leasingobiorca może wykupić ten samochód bez negatywnych skutków podatkowych dla leasingodawcy.
Przedsiębiorca, który wykupuje środek trwały po zakończeniu leasingu operacyjnego, ustala jego wartość początkową na podstawie art. 22g ust. 3 ustawy o PIT, czyli według ceny nabycia. Jest to więc kwota należna zbywcy, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania.
Przepis precyzuje, że trzeba uwzględnić m.in. koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji. Cenę nabycia obniża się o VAT, z wyjątkiem przypadków, gdy podatnik nie ma prawa go odliczyć.
W opisywanej przez czytelnika sytuacji wykupu auta z kratką za 10 tys. zł (plus VAT) wartość początkową należy obliczyć w następujący sposób.
Przykład 2
Kwota VAT to 2300 zł, a wartość brutto pojazdu 12 300 zł.
Część VAT, którą może odliczyć nabywca, wynosi: 2300 zł x 60 proc. = 1380 zł
Pozostała kwota VAT (czyli 920 zł) zwiększy wartość początkową auta. Będzie więc ona wynosić 10 920 zł.
Stare umowy z pełnym odliczeniem
Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami usługobiorcy, którzy użytkują samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe (traktowane jako osobowe) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, mogą odliczyć 60 proc. VAT naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej czynsz (ratę) lub inne płatności wynikające z zawartej umowy.
Suma odliczenia w całym okresie użytkowania tych samochodów i pojazdów, dotycząca jednego pojazdu, nie może jednak przekroczyć 6000 zł.
Ograniczenie nie dotyczy pojazdów samochodowych, które są przedmiotem zawartej przed 31 grudnia 2010 umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, w stosunku do których przysługiwało podatnikowi prawo do pełnego odliczania VAT od czynszu (raty) lub innych płatności. Podatnik korzysta z tych praw nabytych, pod warunkiem że umowa:
- została zarejestrowana we właściwym urzędzie skarbowym do 31 stycznia 2011,
- nie była zmieniana po 31 grudnia 2010.
Po spełnieniu tych wymogów możliwe jest nadal pełne odliczenie VAT od rat leasingowanego samochodu z kratką. Wynika to z art. 6 nowelizacji ustawy o VAT z 16 grudnia 2010.
Czytaj też artykuły:
Czytaj więcej w serwisie o:
VAT od auta » Odliczenie VAT od samochodu, motocykla, paliwa » Leasing i najem
Zobacz cały poradnik:
