W Polsce powstaje coraz więcej powiązań sieciowych, czyli tzw. klastrów. Inicjują je najczęściej instytucje biznesowe oraz środowiska naukowe. Firmy przyciąga się do klastra poprzez oferowanie im pakietu usług. Na początek może on obejmować szkolenia, udział w konferencjach. W kolejnych etapach rozwoju jego członkowie mogą wspólnie promować swoje produkty oraz poszerzać rynki zbytu.

Taka wspólna promocja, np. podczas imprez targowych, znacząco obniża koszty, które musiałaby ponieść pojedyncza firma. Tym samym [b]klaster jest organizacją, która ma większą siłę przebicia niż pojedyncza firma, a to jest szczególnie istotne w kontaktach z władzami miejskimi, wojewódzkimi, a także ośrodkami badawczymi.[/b]

Firmy skupione w klastrach mają też większy wpływ na jakość szkolnictwa zawodowego, które dostarcza im potencjalnych pracowników.

Co istotne, takie inicjatywy mogą też liczyć na wsparcie funduszy europejskich. Środki na rozwój takich porozumień zarezerwowano zarówno w programach krajowych („Innowacyjna gospodarka”), jak i regionalnych programach operacyjnych. Wspierają one rozwój nie tylko powiązań sieciowych, ale i parków technologicznych. To dzięki temu ośrodki takie mogą oferować wiele specjalistycznych usług często po cenach znacznie niższych od rynkowych.

[srodtytul]Zlepek firm[/srodtytul]

Nazwa pochodzi od angielskiego słowa cluster, które oznacza zlepek, grono, grupę. Nie ma jednej definicji klastra. Najczęściej wymieniana mówi, że klaster to geograficzne skupisko wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach oraz związanych z nimi instytucji (np. uczelni czy stowarzyszeń branżowych) w poszczególnych dziedzinach konkurujących między sobą, ale również współpracujących. Firmy te łączą ze sobą zarówno relacje formalne, jak i nieformalne.

Aby były konkurencyjne i innowacyjne, potrzebne są nie tylko wspólne działania firm, lecz także wsparcie władz centralnych i samorządowych oraz grup interesów (np. instytucji finansowych). Działający w klastrze często decydują się na stworzenie struktury bądź instytucji koordynującej ich wzajemne relacje i współpracę.

[b]– Klastry pozwalają na dostęp do infrastruktury, w tym telekomunikacyjnej, specjalistycznego oprogramowania, powierzchni biurowej, sal konferencyjnych, wyników badań.[/b] To także dostęp do usług i sprzętu, którego udostępnienie oferujemy uczestnikom powiązania po cenach preferencyjnych, znacznie niższych od cen rynkowych. Przykładem może być wiertnica do odwiertów geotermalnych, z której usług mogą korzystać nasze firmy w ramach udzielanej im pomocy de minimis.

Cały czas jesteśmy otwarci na nowe firmy i instytucje naukowo-badawcze, które chciałyby się do nas przyłączyć. Obecnie zrzeszamy ok. 20 podmiotów. Docelowo chcemy, aby było ich ponad 30 – mówi Wojciech Michałowski, animator Klastra Budownictwa Pasywnego i Energooszczędnego. Koordynatorem tego powiązania jest Górnośląski Park Przemysłowy, który pozyskał na jego rozwój dotację ze środków PO IG w wysokości prawie 5 mln zł.

[srodtytul]Ośrodki badawcze[/srodtytul]

Na możliwość prowadzenia prac badawczych i przeprowadzania eksperymentów bez konieczności ponoszenia dużych nakładów inwestycyjnych związanych z zakupem sprzętu zwraca również uwagę Marek Winkowski, wiceprezes Wrocławskiego Parku Technologicznego. WPT realizuje m.in. dwa dofinansowane projekty. Jeden z nich ma na celu rozwój klastra NUTRIBIOMED zrzeszającego nie tylko firmy, ale także uczelnie i jednostki badawcze.

Wybudowana w ramach tego działania linia technologiczna jest unikalna w skali światowej i będzie służyła do pilotażowych produkcji przedsiębiorcom zrzeszonym w klastrze. Drugi wiąże się z rozbudową parku technologicznego. Dzięki niemu innowacyjne przedsiębiorstwa uzyskują dostęp do niezbędnego sprzętu badawczego. – W ramach pomocy de minimis wspieramy ciekawe i perspektywiczne pomysły takich firm – mówi Winkowski.

– Po uzgodnieniu z firmą zakresu badań inwestujemy np. w niezbędną aparaturę. Dzięki temu firma ulokowana w parku nie musi samodzielnie jej kupować, koncentrując się tym samym na zasadniczej działalności. Dotacja ze środków europejskich w wysokości 93 mln zł pozwoli nam rozszerzyć działalność i sprostać zamówieniom zgłaszanym przez przedsiębiorstwa. W tej chwili na terenie parku działa ok 100 podmiotów. Planujemy podwojenie tej liczby – podsumowuje Winkowski.

[ramka][b]Współpraca i konkurencja

Komentuje Maciej Dzierżanowski, kierownik Obszaru Badawczego w Instytucie Badań nad Gospodarką Rynkową[/b]

Klastry to skupiska firm o podobnym profilu działalności oraz instytucji otoczenia pełniących w stosunku do nich pomocniczą rolę. Gromadzą one wyspecjalizowane zasoby, w tym wykwalifikowanych pracowników, usługodawców, podwykonawców itp. Funkcjonowanie w takim skupisku daje możliwość korzystania z tych zasobów i nawiązywania współpracy z różnymi partnerami biznesowymi, naukowymi, edukacyjnymi itp. Jednocześnie poprzez konkurencję stymuluje do wprowadzania nowych produktów i usług.

W klastrach pojawiają się inicjatywy klastrowe i koordynatorzy. Te pierwsze są formą partnerstwa służącego definiowaniu wspólnych ograniczeń i działań poprawiających warunki rozwoju danego skupiska firm. Koordynatorzy organizują dialog i wymianę informacji, wspierając w ten sposób zawiązywanie współpracy i partnerstw. Wdrażają także określone działania oraz świadczą usługi dla firm (np. w zakresie wspólnej promocji, analiz rynku i technologii czy rozwoju wspólnej infrastruktury).[/ramka]

[ramka][b]Łączenie zasobów

Krzysztof Matusiak prezes Stowarzyszenia Organizatorów Ośrodków Innowacji i Przedsiębiorczości w Polsce[/b]

Innowacyjność jest ciągle polską piętą achillesową, na co wskazują prawie wszystkie wskaźniki plasujące nas na końcu europejskich zestawień. Współczesne procesy innowacyjne wymagają sieciowo zorganizowanej współpracy biznesu, nauki, administracji i społeczeństwa.

W to myślenie wpisują się inicjatywy klastrów i parków technologicznych. To ambitny pomysł na skupienie w określonych miejscach ciągle skromnych zasobów ludzkich, kapitałowych i organizacyjnych niezbędnych dla krystalizacji środowiska innowacyjnego.

Są to ciągle w polskich warunkach nowe i pionierskie działania, wokół których wciąż jest wiele nieporozumień i przekłamań.[/ramka]

[ramka][b]Kto już uzyskał środki[/b]

Przykłady projektów dofinansowanych z działania 5.1 „Wspieranie rozwoju powiązań koope- racyjnych o znaczeniu ponadregionalnym” i 5.3 „Wspieranie ośrodków innowacyjności” programu operacyjnego „Innowacyjna gospodarka”:

- [b]Wrocławski Park Technologiczny[/b] – rozwój powiązań kooperacyjnych klastra NUTRIBIOMED zmierzających do komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań – ponad 10,5 mln zł

- [b]Agencja Rozwoju Regionalnego MARR SA (Podkarpackie)[/b] – budowa rynku pojazdów elektrycznych, infrastruktury ich ładowania – podstawą bezpieczeństwa energetycznego – ponad 19 mln zł

- [b]Miasto Gdynia[/b] – Gdyńskie Centrum Innowacji Jednostka Budżetowa – Pomorski Park Naukowo-Technologiczny (rozbudowa) – blisko 86 mln zł

- [b]Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna[/b] – Gdański Park Naukowo-Technologiczny (rozbudowa) – 80,5 mln zł

- [b]Górnośląski Park Przemysłowy sp. z o.o.[/b] – rozwój Pierwszego Polskiego Klastra Budownictwa Pasywnego i Energooszczędnego – kwota dofinansowania blisko 5 mln zł

- [b]Wrocławski Park Technologiczny[/b] – od Wrocławskiego Parku Technologicznego do Innopolis Wrocław – ponad 93 mln zł

- [b]Jagiellońskie Centrum Innowacji sp. z o.o.[/b] – rozbudowa Jagiellońskiego Parku i Inkubatora – blisko 84 mln zł

- [b]Wrocławski Medyczny Park Naukowo-Technologiczny[/b] – utworzenie ogólnopolskiego ośrodka innowacji i transferu technologii w zakresie e-zdrowia – ponad 52 mln zł

- [b]Fundacja Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu[/b] – budowa Zespołu Inkubatorów Wysokich Technologii „Materiały i biomateriały” oraz „Technologie informacyjne i komunikacyjne” na terenie Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego Fundacji UAM – 39,5 mln zł

- [b]Śląskie Centrum Naukowo-Technologiczne Przemysłu Lotniczego[/b] – utworzenie infrastruktury Śląskiego Centrum Naukowo-Technologicznego Przemysłu Lotniczego – ponad 38 mln zł [/ramka]

[b]Czytaj również:[/b]

[b] - [link=http://www.rp.pl/artykul/56487,535044-Przy-redukcji-etatow-wystap-o-pomoc-dla-zalogi.html]Przy redukcji etatów wystąp o pomoc dla załogi[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56488,535046-Dotacje-unijne-na-promocje-zagraniczna-.html]Dotacje unijne na promocje zagraniczną[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56488,535048-Miliony-czekaja-na-przedsiebiorczych.html]Miliony czekają na przedsiębiorczych[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/248756,535062-Dotacje-unijne-na-tereny-pod-inwestycje.html]Dotacje unijne na tereny pod inwestycje[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56488,535051-Dofinasowanie-na-wybrany-targ.html]Dofinansowanie na wybrany targ[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56488,535143-Warunki-dofinansowania-w-programie-promocji.html]Warunki dofinansowania w programie promocji[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56488,535152-Do-kogo-po-dotacje-w-programie-promocji.html]Do kogo po dotację w programie promocji[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56488,535154-Kiedy-wydatki-objete-sa-programem-promocji.html]Kiedy wydatki objęte są programem promocji[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56488,535157-Dotacje-na-udzial-w-targach-dla-wszystkich-firm.html]Dotacje na udział w targach dla wszystkich firm [/link][/b]