Problem z pozyskaniem zewnętrznego finansowania mogą rozwiązać fundusze kapitału zalążkowego (seed capital). Jest to rodzaj funduszy venture capital (podwyższonego ryzyka). Inwestują one w firmy znajdujące się na początkowym etapie rozwoju (start up).
W Polsce jest kilka takich funduszy, m.in. Business Angel SeedFund, BBI Seed Fund, IIF Seed Fund, MCI Bio Ventures czy Silesia Fund.
Fundusze te stanowią formę pośrednią między aniołami biznesu (prywatni inwestorzy skłonni zainwestować do 1 mln zł) a funduszami venture capital, które szukają inwestycji powyżej 3 mln zł.
Aniołowie i fundusze seed capital z założenia powinny angażować się w przedsięwzięcia na wczesnym etapie rozwoju, a nawet w takie, które istnieją tylko w formie biznesplanu. W praktyce zarówno jedni, jak i drudzy wolą inwestować w firmy, które już wprowadziły produkt na rynek.
Według raportu Krajowego Funduszu Kapitałowego z 2008 roku, w Polsce niemalże nie ma podmiotów inwestujących w przedsięwzięcia na bardzo wczesnych etapach rozwoju; udział tego typu inwestycji w portfelach funduszy jest najniższy w Europie. Krajowy Fundusz Kapitałowy (kontrolowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego) chce to zmienić. Na wsparcie funduszy kapitału zalążkowego ma ponad 300 mln zł z budżetu państwa oraz funduszy unijnych. Na razie dofinansował jeden fundusz, BBI Seed Fund, ale na pomoc mogą liczyć kolejne, które do 31 lipca tego roku złożą ofertę. Jest więc szansa, że powstanie więcej funduszy typu seed capital skłonnych finansować bardzo młode i innowacyjne przedsięwzięcia.
Fundusze seed capital angażują środki na okres od trzech do ośmiu lat. Preferują firmy z takich branż jak: teleinformatyka, biotechnologia czy medycyna. Muszą to być przedsięwzięcia o bardzo dobrych perspektywach rozwoju. Dokapitalizowanie wynosi na ogół od 1 do 3 mln zł. Szanse na wsparcie mają firmy innowacyjne, działające w niszy rynkowej i co najważniejsze – kierowane przez bardzo dobry zespół ludzi. Tylko takie projekty mogą przynieść funduszom wysoki zwrot z kapitału.
Fundusze kupują w firmach udziały, zwykle mniejszościowe pakiety. Pomagają w tworzeniu strategii firmy oraz w jej wdrażaniu, np. w nawiązywaniu kontaktów biznesowych czy znalezieniu odpowiednich pracowników. Przedstawiciele funduszu, aby mieć nadzór, z reguły zasiadają w radach nadzorczych spółek.
Fundusze zazwyczaj mają w swoim portfelu kilka projektów, które zostały wybrane zgodnie z przyjętą strategią inwestycyjną. Jeśli zatem fundusz założył, że skoncentruje uwagę na spółkach biotechnologicznych, to firmy działające w innych segmentach rynku nie mają szans na dofinansowanie z jego strony. Dlatego przedsiębiorcy powinni zwracać uwagę na to, w jakiej branży specjalizuje się dany fundusz.
Aby znaleźć inwestora, zwykle trzeba mieć dobrze opracowany biznesplan. Powinien on przedstawiać strategię firmy, jej wyniki, prognozy finansowe oraz potrzeby kapitałowe. Istotne jest określenie pozycji firmy na rynku i jej konkurentów. Biznesplan musi zawierać również historię przedsiębiorstwa, prezentację produktów, opis doświadczeń zawodowych głównych udziałowców oraz zarządu.
Po zapoznaniu się z biznesplanem fundusz bada kondycję danej spółki, czyli przeprowadza audyt finansowy i prawny oraz analizuje strukturę organizacyjną. Następnie strony ustalają warunki finansowania. Cały proces trwa kilka miesięcy.
Fundusz zwykle wycofuje się z inwestycji poprzez wprowadzenie firmy na giełdę, sprzedaż udziałów inwestorowi branżowemu, większemu funduszowi veture capital czy zarządowi firmy i jej pozostałym udziałowcom.
[ramka][b]Komentuje Michał Olszewski - członek zarządu Business Angel Seedfund[/b]
Nasza strategia zakłada inwestycje przede wszystkim w młode spółki teleinformatyczne (ICT). Ale jesteśmy również zainteresowani projektami opartymi na innowacjach z placówek naukowych.W portfelu mamy już dziesięć spółek i aktywnie poszukujemy kolejnych. Spółki wybieramy także spośród napływających do nas zgłoszeń. Tygodniowo otrzymujemy około 20 propozycji inwestycyjnych.
Nie wymagamy, aby wszyscy przedsiębiorcy ubiegający się o dofinansowanie już na wstępie przedstawiali nam kompletne biznesplany. Można przesłać zgłoszenie w formie e-maila z opisem działalności i strategią rozwoju. Należy przedstawić też doświadczenie i kompetencje zespołu zarządzającego. Jeśli zespół jest nowy i ma już dobrze przemyślany projekt, to jednak lepiej dostarczyć nam biznesplan niż krótki opis.Odrzucamy projekty o małym potencjale rozwoju, które nie osiągną wartości co najmniej 20 mln zł w perspektywie trzech – pięciu lat, a także oparte na wtórnych pomysłach oraz takie, które nie byłyby wystarczająco atrakcyjne dla użytkowników. Nie inwestujemy również w firmy działające w warunkach silnej konkurencji.
Kryzys spowodował, że obecnie się koncentrujemy na wcześniejszych inwestycjach. Niektóre z nich, aby osiągnęły rentowność, wymagają jeszcze dokapitalizowania.
Z drugiej strony nie rezygnujemy z poszukiwania nowych celów inwestycyjnych. W tym roku planujemy zainwestować jeszcze w trzy – cztery spółki. Na inwestycje zostało nam ok. 10 mln zł.
Obecnie można dofinansować spółki na korzystniejszych warunkach niż np. dwa lata temu, choć właściciele rentownych firm czasami nie godzą się na sprzedaż udziałów funduszowi, bo uważają, że wyceny są za niskie. Według nas czas gorszej koniunktury jest dobry na szybką ekspansję na rynku. Dlatego jeśli nawet dotychczasowi udziałowcy sprzedadzą nam teraz akcje taniej, mają szansę na większe zyski w przyszłości.
Bo biznes będzie się rozwijał przy słabszej konkurencji, a wraz z poprawą koniunktury pojawią się możliwości korzystnego zakończenia inwestycji (np. poprzez sprzedaż akcji na giełdzie). Oczekujemy, że w ciągu pięciu lat wartość spółki wzrośnie średnio dziesięciokrotnie.[/ramka]
[ramka]
[b]Fundusze kapitału zalążkowego[/b]
[b]BIB Seed Capital, Poznań[/b]
tel. 061 865 35 20
[link=http://seed.bioinfo.pl/]http://seed.bioinfo.pl[/link]
Inwestuje do 1 mln euro w przedsięwzięcia wykorzystujące osiągnięcia naukowe i technologiczne polskich naukowców. Jest zainteresowany projektami na wczesnym etapie rozwoju (start up) z takich dziedzin nauki, jak: biotechnologia i biologia molekularna, chemia farmaceutyczna, nauki interdyscyplinarne z pogranicza medycyny, biologii, chemii, fizyki i informatyki.
[b]Business Angel Seedfund, Gdańsk[/b]
tel. 058 524 30 28
[link=http://www.seedfund.pl/]http://www.seedfund.pl[/link]
Szuka nowych, innowacyjnych przedsięwzięć, głównie z dziedziny teleinformatyki i biotechnologii, ale również ochrony zdrowia i środowiska, reklamy, mediów, handlu. Jest skłonny zainwestować od 100 tys. do 4 mln zł. Ofertę kieruje zarówno do firm, jak i do osób prywatnych oraz instytucji naukowych – autorów przełomowych pomysłów czy technologii.
[b]IIF Seed Fund, Kraków[/b]
tel. 012 656 53 91, 012 614 51 73
[link=http://www.iif.pl/]http://www.iif.pl[/link]
Jest to fundusz technologiczny inwestujący w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Interesuje się projektami z dziedziny consumer finance, e-commerce, nowe elektroniczne media, usługi IT.
[b]MCI. Bio Ventures, Wrocław[/b]
tel. 071 781 73 86
[link=http://www.bioventures.pl/]http://www.bioventures.pl[/link]
Jest zainteresowany komercjalizacją najnowocześniejszych rozwiązań biotechnologicznych w przemyśle, a także przedsięwzięciami z obszaru farmacji, urządzeń i materiałów medycznych, ochrony zdrowia. Inwestuje głównie w firmy biotechnologiczne będące w fazie seed i start-up (od 0,5 do 4 mln zł).
[b]Seed Capital Status, Kraków[/b]
tel. 012 294 72 15
[link=http://www.satus.pl/]http://www.satus.pl[/link]
Zarządza Funduszami Kapitału Zalążkowego Status. Inwestują one w nowe projekty: innowacyjne, bardzo rentowne, o wysokim potencjale rynkowym. Ich oferta jest skierowana do pomysłodawców, firm oraz instytucji wspierających proces wprowadzania nowych technologii do gospodarki. Wielkość inwestycji wynosi od 300 tys. do 4 mln zł.
[b]Silesia Fund, Katowice[/b]
tel. 032 793 70 02
[link=http://www.silesiafund.com.pl/]www.silesiafund.com.pl[/link]
Przedmiotem jego zainteresowania są mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa we wczesnej fazie rozwoju. Preferowane branże to: telekomunikacja, Internet, IT, usługi, innowacyjne technologie dotyczące przetwarzania i utylizacji odpadów oraz energii odnawialnej. Przewiduje też inwestycje w nauki biologiczne, służbę zdrowia i produkcję. Maksymalny wkład w jeden projekt to 3,2 mln zł.
[b]BBI Seed Fund, Warszawa[/b]
tel. 022 630 33 99
[link=http://www.bbiseed.pl/]www.bbiseed.pl[/link]
Inwestuje do 1,5 mln euro głównie w projekty typu seed i start-up, ale także w firmy na etapie ekspansji rynkowej. Koncentruje się na projektach wykorzystujących innowacyjne technologie, z dużym potencjałem rynkowym w takich obszarach jak: technologie informacyjne i komunikacyjne, nauki biologiczne, ochrona zdrowia, ochrona środowiska, technologie materiałowe. Ale inne branże też mogą go zainteresować.[/ramka]