[b]W toku robót budowlanych okazało się, że nie można kontynuować inwestycji, jeśli nie wykona się dodatkowych robót. Inwestor zwlekał ze zmianą umowy, a wykonawcy zależało na szybkim uzyskaniu zapłaty ze względu na termin spłaty wierzycieli, wykonał więc dodatkowe roboty. Inwestor odmawia zapłaty za nie, twierdząc, że żądania wykonawcy są bezpodstawne. Czy są szanse na uzyskanie zapłaty w razie wystąpienia do sądu? [/b]

Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, choć w praktyce uzyskanie rekompensaty od inwestora może być trudne. Prawną podstawą roszczeń wykonawcy wobec inwestora mogą być przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Tak dobrze się składa, że do kwestii stosowania tych przepisów w stosunkach między przedsiębiorcami odniósł się Sąd Najwyższy w niedawnym wyroku z 21 maja 2009 r. dotyczącym bardzo podobnej sytuacji. SN uznał,że mogą one być prawną podstawą żądania zapłaty za roboty dodatkowe (czytaj artykuł [link=http://www.rp.pl/artykul/6,313704_Nie_jest_latwo_dostac_zaplate_za_dodatkowe_roboty.html]"Nie jest łatwo dostać zapłatę za dodatkowe roboty"[/link]).

Ogólna zasada jest taka, że [b]ten, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby nie było to możliwe – do zwrotu jej równowartości[/b].

Sytuacje, w których dochodzi do bezpodstawnego wzbogacenia kosztem innej osoby, bywają bardzo różne. W praktyce przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu mają najczęściej zastosowane w przypadku świadczeń nienależnych. Takim świadczeniem może być wykonanie robót nieprzewidzianych w umowie o roboty budowlane, gdy strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, obejmujące koszty wszystkich robót.

[b]Ale uwaga! Nie można żądać zwrotu świadczenia, jeśli spełniający wiedział, że nie był do danego świadczenia zobowiązany.[/b] Tak jest, jeśli wykonawca podejmuje prace nieprzewidziane w umowie o roboty budowlane.

Wyjątek dotyczy w praktyce przede wszystkim sytuacji, gdy dane świadczenie zostało spełnione w wykonaniu nieważnej czynności prawnej. Tak będzie, np. jeśli umowę o roboty budowlane zawarła osoba niemająca odpowiedniego pełnomocnictwa.

Zwrotu korzyści od bezpodstawnie wzbogaconego można żądać także w razie spełnienia świadczenia nienależnego w celu uniknięcie przymusu.

[i]Podstawa prawna:

- art. 405 oraz art. 410 i 411 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=CB78B3A8D853AA4B3640306BCB66A866?id=70928]kodeksu cywilnego[/link][/i]