Zapłacony PCC firma może odzyskać

Jak to zrobić? Wystarczy złożyć korektę deklaracji na obecnie obowiązującym druku PCC-3.

[ramka][b]Przykład[/b]

Spółka kapitałowa w latach 2005 – 2008 otrzymywała od swoich udziałowców (m.in. spółki matki) pożyczki. W związku z realizacją tych czynności odprowadzała do urzędu skarbowego, jej zdaniem należny, podatek od czynności cywilnoprawnej. Obecnie jednak zastanawia się, czy jej działanie było prawidłowe.Odpowiadając na to pytanie, wskazać należy, że patrząc jedynie na obowiązujące w latach 2005 – 2008 na terytorium

Polski przepisy regulujące podatek od czynności cywilnoprawnej (PCC), spółka postępowała prawidłowo. Patrząc jednak szerzej, przez pryzmat uregulowań unijnych, stwierdzenie to należy już uznać za błędne. Jak się bowiem okazało, polski ustawodawca wprowadził w tym zakresie unormowania niezgodne z prawem unijnym.[/ramka]

[srodtytul]Jak było na początku... [/srodtytul]

Do 31 grudnia 2006 r. w zakresie pożyczek udzielanych spółkom kapitałowym przez ich wspólników (udziałowców/akcjonariuszy) istotne znaczenie miały dwa przepisy ustawy o PCC (dokładnie art. 2 pkt 4 oraz art. 9 pkt 10 lit. h).

Zgodnie z art. 2 pkt 4 nie podlegały podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności była opodatkowana podatkiem

od towarów i usług lub była z niego zwolniona, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany zwolnionych z VAT, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego. Jak powszechnie wiadomo, odpłatne udzielenie pożyczki jest czynnością będącą w gestii zainteresowania przepisów ustawy o VAT (korzysta ze zwolnienia z opodatkowania). Zatem w analizowanej sprawie wystarczyło, że pożyczkodawca winien był wykazać czynność jako sprzedaż (wykonanie usługi) i to wystarczyło, aby ją uznać jako niepodlegającą opodatkowaniu na gruncie przepisów o PCC. Ponadto, powołując się na art. 9 pkt 10 lit. h ustawy o PCC, w tym czasie zwolnieniu z tego podatku podlegały pożyczki udzielane spółce kapitałowej przez wspólnika (akcjonariusza).

[srodtytul]... i jakie są tego skutki[/srodtytul]

Wszystkie zatem pożyczki udzielone do 31 grudnia 2006 r. przez udziałowca (akcjonariusza) spółce kapitałowej nie podlegały opodatkowaniu tym podatkiem (pod warunkiem rozliczenia transakcji w VAT) lub ewentualnie korzystały ze zwolnienia z opodatkowania. Bez znaczenia jest również to, kiedy nastąpiły wypłaty pożyczek (transze). Najważniejsze było, aby umowa została zawarta przed 1 stycznia 2007 r. Podobnie stwierdził naczelnik Urzędu Skarbowego w Zamościu w postanowieniu z 6 kwietnia 2007 r. [b](PO III/436-1/2007 /PCC)[/b], gdzie czytamy: „w związku z przedstawionym stanem rzeczy należy stwierdzić, że istotny jest termin zawarcia umowy pożyczki”.

Co to oznacza w praktyce? Tyle, że teraz spółka jest uprawniona do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty w PCC, bo odprowadzony w związku z tym podatek nie był należny, co wynika z powołanych przepisów ustawy. W tym celu wystarczy złożyć korektę deklaracji na obecnie obowiązującym druku PCC-3.

[srodtytul]Co się zmieniło w 2007 roku...[/srodtytul]

Rok 2007 przyniósł niekorzystne zmiany dla podatników. Ustawą nowelizującą ustawodawca uchylił opisany wcześniej art. 9 pkt 10 lit. h ustawy o PCC oraz zmienił brzmienie art. 2 pkt 4.

Zgodnie z nową treścią tego przepisu podatkowi temu nie podlegały czynności, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu ich dokonania była:

a) opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b) zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem m.in. umowy spółki i jej zmiany.

Jednocześnie w art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy wskazano, że przy spółce kapitałowej zmiana umowy oznacza wniesienie lub podwyższenie wniesionego do spółki wkładu, którego wartość powoduje podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika oraz dopłatę. Dopełnieniem tego było usunięcie opisanego już art. 9 pkt 10 lit. h ustawy o PCC (zwalniającego z obowiązku zapłaty PCC podatników innych niż podlegających podatkowi VAT z tytułu tego rodzaju czynności).

Czytając zatem wprost przepisy ustawy o PCC, podatnicy uznawali, że od 1 stycznia 2007 r. po otrzymaniu pożyczki od udziałowca (akcjonariusza) spółka kapitałowa ma zawsze obowiązek odprowadzić podatek.

[srodtytul]... a co obowiązuje teraz[/srodtytul]

Kolejna nowelizacja ustawy o PCC (wprowadzona ustawą z 7 listopada 2008 r.) przywróciła zwolnienie od podatku dla czynności pożyczek udzielonych spółkom kapitałowym przez ich wspólników udziałowców/akcjonariuszy). Ustawa ta wdraża postanowienia dyrektywy Rady 2008/7/WE z 12 lutego 2008 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału [b](DzUrz UE L 46 z 21 lutego 2008 r.)[/b]. W Polsce jest to podatek od czynności cywilnoprawnych.

Na skutek zmian od stycznia 2009 r. pożyczka udzielona spółce przez wspólnika lub akcjonariusza nie jest już uznawana za zmianę umowy spółki kapitałowej na gruncie PCC i zostaje objęta zwolnieniem od podatku od czynności cywilnoprawnych. Co więcej, zwolnienie to stosuje się do wartości kapitału zakładowego pokrytego przez spółkę kapitałową z pożyczki udzielonej tej spółce przez wspólników lub akcjonariuszy od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r.

[srodtytul]Czas na wystąpienie z wnioskiem[/srodtytul]

Obecnie spółki, które otrzymały pożyczkę od udziałowca/akcjonariusza i odprowadziły z tego tytułu w latach 2007 – 2008 należny PCC, są uprawnione do złożenia korekty deklaracji PCC-3 oraz wniosku o stwierdzenie nadpłaty w tym podatku. Zgodnie bowiem z przepisami ordynacji podatkowej za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku. Nadpłata powstaje z dniem zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej niż należna. Wniosek o stwierdzenie nadpłaty składa się poprzez korektę złożonej uprzednio deklaracji PCC. Sam zwrot nadpłaconego podatku powinien zaś co do zasady nastąpić w ciągu dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku wraz ze skorygowaną deklaracją.

[ramka][b]Uwaga[/b]

Warto się starać o zwrot nadpłaconego PCC. Wysokość uiszczanego podatku była niemała. Jego odzyskanie w dobie spowolnienia gospodarczego może stanowić zastrzyk finansowy dla niejednej borykającej się z kłopotami finansowymi spółki.[/ramka]