Środki należące do zakładowego funduszu świadczeń socjalnych stanowią bowiem element majątku pracodawcy. Jednakże dysponowanie nimi przez pracodawcę podlega znacznemu ograniczeniu w interesie pracowników zakładu pracy tworzącego fundusz. Środki te funduszu lokowane są na odrębnym rachunku bankowym pracodawcy.

[srodtytul]Przejęcie należności[/srodtytul]

Skutki przejęcia zakładu pracy lub jego części dla środków zgromadzonych w zakładowym funduszu świadczeń socjalnych określa art. 7 ust. 3 – 3d [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=74017]ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych[/link].

Przepisy te przewidują, że w razie przejścia zakładu pracy w trybie art. 23[sup]1[/sup] kodeksu pracy na pracodawcę zobowiązanego do tworzenia funduszu świadczeń socjalnych (czyli na pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, a w jednostce budżetowej bez względu na ich liczbę), jego fundusz przejmuje środki pieniężne, należności i zobowiązania funduszu przedsiębiorcy przekazującego.

Zatem w takim przypadku do funduszu socjalnego nowego pracodawcy wchodzą środki, wierzytelności oraz zobowiązania składające się na fundusz socjalny dotychczasowego pracodawcy. Następuje tu więc przejęcie całego funduszu socjalnego przejmowanego zakładu pracy przez nowego pracodawcę.

Natomiast w razie przejścia zakładu na pracodawcę, który nie jest zobowiązany do tworzenia funduszu, nowa firma przejmuje środki, należności i zobowiązania funduszu pracodawcy przekazującego. Środki te powinny być przez nowego pracodawcę gromadzone na odrębnym rachunku bankowym lub wydzielonym subkoncie. Nadwyżka przejętych aktywów nie jest przy tym traktowana jako jego przychód. Istotne jest także to, że może być ona wydatkowana przez pracodawcę tylko na takich samych zasadach jak środki z funduszu, co określa art. 8 ustawy. Przy czym zasady wydatkowania tych środków nowy pracodawca powinien określić w regulaminie.

[srodtytul]Gdy przechodzi tylko część zakładu[/srodtytul]

W razie przejścia tylko części zakładu pracy w trybie art. 23[sup]1[/sup] k.p. na przedsiębiorcę zobowiązanego do tworzenia funduszu, fundusz pracodawcy przejmującego się zwiększa. Dzieje się tak w części przypadającej na liczbę przejmowanych pracowników, o równowartość środków pieniężnych funduszu pracodawcy przekazującego skorygowanych odpowiednio o należności i zobowiązania funduszu według stanu na ostatni dzień miesiąca, w którym następuje zmiana.

Nowy i dotychczasowy pracodawca powinni w porozumieniu określić zasady podziału środków pieniężnych stanowiących równowartość odpisu podstawowego, obciążającego koszty pracodawcy przekazującego dotyczącego roku, w którym następuje przejście części zakładu pracy. Powinno to nastąpić w terminie 30 dni od daty przejścia części zakładu pracy, chyba że porozumienie pomiędzy pracodawcami stanowi inaczej.

[srodtytul]Można wystąpić do sądu[/srodtytul]

Co w razie gdyby dotychczasowy pracodawca uchylał się od przekazania środków pieniężnych nowemu pracodawcy? Ten ostatni może wystąpić z żądaniem do sądu o zasądzenie należnych mu kwot.

Tak też wskazywał [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 22 lutego 2008 r. (V CSK 437/07)[/b]. SN stwierdził, że w razie przejścia części zakładu pracy na postawie art. 23[sup]1[/sup] § 1 k.p. na pracodawcę zobowiązanego do tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych przedsiębiorcy przejmującemu służy, wobec firmy przekazującej, roszczenie o wypłatę środków pieniężnych zgromadzonych na tym funduszu w wysokości określonej w art. 7 ust. 3b ustawy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Wskutek sprzedaży jednego z zakładów przedsiębiorstwa X nastąpiło przejęcie przez spółkę Y jego części. Zmiana nastąpiła na podstawie art. 23[sup]1[/sup] § 1 k.p. Powołana przez strony komisja ustaliła, że przedsiębiorstwo X ma przekazać spółce Y kwotę 20 000 zł stanowiącą środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych działającego w tym przedsiębiorstwie. Opracowano porozumienie, na podstawie którego miało nastąpić przekazanie tej kwoty. Jednak przedsiębiorstwo X odmówiło jego podpisania, twierdząc, że ma niespłacone wierzytelności wobec spółki Y. Wówczas spółka wniosła pozew o zapłatę. Sąd uwzględnił roszczenie. [/ramka]

[i]Autor jest sędzią w Sądzie Okręgowym w Kielcach[/i]