Straż Graniczna zbada zarówno domniemanych pracodawców, jak i zakłady zatrudniające obywateli innych państw na podstawie umów cywilnych. Inspekcja nie ominie też cudzoziemców, którzy prowadzą biznes w naszym kraju. Strażnicy zweryfikują podstawę zatrudnienia, zezwolenia na pracę oraz wizy. Takie zmiany przewiduje nowelizacja z 24 października 2008 r. kilku ustaw, w tym o cudzoziemcach i o Straży Granicznej. Prezydent podpisał ją 14 listopada br., a nowe przepisy zaczną obowiązywać 1 stycznia 2009 r.

W zasadzie rozszerzenie kompetencji pograniczników potwierdza tylko to, co od dłuższego czasu funkcjonuje w praktyce. Otóż od dawna współpracują oni z Państwową Inspekcją Pracy i Służbą Celną. To się nie zmieni, z tym że pogranicznicy będą działać w pełni samodzielne i na podstawie przepisów. Teraz współpracują jeszcze z innymi organami administracji publicznej, m.in. policją, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, urzędami kontroli skarbowej, związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców.

Pogranicznicy sprawdzą kontrolowanego w siedzibie oraz w innych miejscach wykonywania pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej, a nawet tam, gdzie są przechowywane wszelkie dokumenty związane z zatrudnieniem, powierzeniem pracy lub prowadzeniem działalności gospodarczej.

Pracodawca, którego odwiedzi strażnik graniczny, powinien sprawdzić, czy dysponuje on upoważnieniem do kontroli. W takim dokumencie musi być podstawa prawna, oznaczenie organu kontroli, data i miejsce wystawienia, imię i nazwisko funkcjonariusza Straży Granicznej uprawnionego do wykonywania kontroli oraz numer jego legitymacji służbowej, nazwa i adres kontrolowanego, określenie zakresu przedmiotowego kontroli, daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli, podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji oraz pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego.