[i]Odpowiada Agnieszka Fedor, adwokat, doradca w kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr[/i]
Zgodnie z kodeksem pracy do podstawowych obowiązków pracodawcy należy przeciwdziałanie mobbingowi. Nie wystarcza jednak powstrzymywanie się od zachowań mobbingowych samego pracodawcy (np. właściciela firmy) albo osób działających w jego imieniu (np. prezesa spółki). Pracodawca powinien zadbać, by mobbing nie był stosowany przez jednych pracowników względem innych. Równie często jak sami pracodawcy mobberami są bezpośredni przełożeni, a nawet szeregowi pracownicy. Jeśli pracodawca nie podejmuje skutecznych środków zapobiegających mobbingowi, musi się liczyć z odpowiedzialnością odszkodowawczą.
Pracownicy muszą być świadomi, że prawo pomaga przeciwstawić się mobbingowi. Przede wszystkim powinni poinformować o nim pracodawcę i zażądać, by podjął niezbędne kroki. Jeśli to nie przyniesie efektu, mogą wystąpić do sądu o zasądzenie zadośćuczynienia za krzywdy materialne (np. koszty leczenia) i niematerialne (np. cierpienia psychiczne i fizyczne związane z chorobą).
Ponadto mogą wnosić o zasądzenie odszkodowania, jeśli w wyniku mobbingu zostały naruszone ich inne dobra, np. poczucie godności lub dobre imię. Ofiary mobbingu mogą również zrezygnować z pracy i dochodzić od pracodawcy odszkodowania w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z tego powodu. Udowodnienie przed sądem, że w danym przypadku doszło do mobbingu, może nie być łatwe, dlatego pracownicy powinni zawczasu zbierać dowody mogące potwierdzać ich zarzuty. Przede wszystkim warto informować o swoich problemach kolegów, którzy będą mogli zeznawać w sądzie jako świadkowie. Należy również zbierać (drukować i przechowywać) wszelkie dowody mobbingu na piśmie, w postaci np. obraźliwych i poniżających e-maili. Skutecznym dowodem w procesie przed sądem pracy może być także nagranie wypowiedzi mobbera. Warto na bieżąco kompletować dokumentację lekarską choroby powstałej na podłożu mobbingu. Należy się również zainteresować, czy w firmie istnieją procedury antymobbingowe (zwykle zawarte w regulaminach pracy), i wszcząć taką procedurę zgodnie z obowiązującymi w firmie zasadami.
Pracodawca, który chce uniknąć odpowiedzialności finansowej, powinien wprowadzić w zakładzie stosowne procedury prewencji antymobbingowej oraz odpowiednio reagować na każde zachowanie mogące stanowić ich naruszenie. Powinien rzetelnie przeprowadzić postępowanie wewnętrzne w celu wyjaśnienia zarzutów (z zachowaniem, jeżeli to konieczne i możliwe, poufności), a następnie podjąć odpowiednie działania, takie jak rozmowa dyscyplinująca z mobberem, wydanie pisemnych poleceń i zastosowanie kar porządkowych za łamanie dyscypliny pracy, wypowiedzenie umowy o pracę, a w drastycznych sytuacjach nawet zwolnienie dyscyplinarne.
