PCC od dopłat powinien być zapłacony w ciągu 14 dni od ich wniesienia. Obowiązek podatkowy powstaje bowiem z chwilą ich faktycznego wniesienia.

Art. 177 § 1 i 2 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) mówi, że umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału. Dopłaty powinny być nakładane i płacone przez wspólników równomiernie do ich udziałów. Wysokość i terminy dopłat oznaczane są – w miarę potrzeby – w uchwale wspólników. Jeżeli z umowy spółki nie wynika inaczej, do dopłat tych stosuje się art. 178 § 2 oraz art. 179 k.s.h. Mówią one, że w razie gdy wspólnik nie uiścił dopłaty w określonym terminie, obowiązany jest do zapłaty odsetek ustawowych. Spółka może również żądać naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki. Dopłaty mogą być zwracane wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym. Zwrot dopłat może nastąpić po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia o zamierzonym zwrocie w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń spółki. Powinien być przeprowadzony równomiernie, wszystkim wspólnikom. Zwróconych dopłat nie uwzględnia się przy żądaniu nowych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) i pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (ustawa o PCC) podatek ten płacony jest od umowy spółki (aktu założycielskiego), a także zmiany tej umowy, jeżeli powoduje podwyższenie podstawy opodatkowania. Przy spółce kapitałowej za zmianę jej umowy uważa się wniesienie lub podwyższenie wniesionego do niej wkładu, którego wartość powoduje podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika (akcjonariusza) oraz dopłaty (art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o PCC).

Dopłaty są specyficzną instytucją funkcjonującą przy spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Są one sposobem na pokrywanie strat bilansowych, ale nie są dodatkowym wkładem wspólnika. Nie powiększają kapitału zakładowego spółki. Zalicza się je natomiast do kapitału zapasowego spółki. W przypadku dopłat obowiązek podatkowy powstaje, na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej polegającej na wniesieniu dopłaty (uznawanej za zmianę umowy spółki w rozumieniu art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy). Inaczej niż w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego spółki, termin podjęcia uchwały nie ma zatem znaczenia dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. c) ustawy o PCC podstawą opodatkowania jest kwota dopłat. Podatek wynosi 0,5 proc. (art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy).

W przypadku dopłat podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, tj. od dnia wniesienia dopłaty. Mówi o tym art. 10 ust. 1 ustawy.

Karol Różycki, współpracownik Vademecum Głównego Księgowego, ABC Wolters Kluwer Polska