Opowiedział się za tym rzecznik generalny Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, wydając 7 czerwca br. opinię w sprawie AmurtaSGPS(C-379/05). Uznał, że holenderskie prawo podatkowe wprowadzające zwolnienie z podatku u źródła tylko dla dywidend wypłacanych holenderskim rezydentom podatkowym oraz nierezydentom posiadającym zakład w Holandii jest niezgodne ze wspólnotową zasadą swobody przepływu kapitału.
Amurta S.G.P.S., spółka prawa portugalskiego, będąca jednocześnie rezydentem podatkowym w Portugalii, posiadała udziały w holenderskiej spółce Retailbox B.V. Nie były one przypisane do majątku zakładu posiadanego przez spółkę portugalską w Holandii. W 2002 r. holenderska spółka wypłaciła dywidendę spółce portugalskiej. Na dywidendę nałożono podatek u źródła w wysokości 25 proc. Zwolnienie z tego podatku przewidziane w dyrektywie dotyczącej powiązań korporacyjnych (Parent-Subsidiary Directive;90/435/EEC) nie mogło być zastosowane, ponieważ Amurta posiadała mniej niż 25 proc. udziałów w kapitale Retailbox B.V.
Według holenderskiego prawa zwolnienie dywidendy z podatku źródła jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy stanowi ona dochód rezydenta podatkowego Holandii lub ulokowanego w Holandii zakładu należącego do zagranicznego podmiotu (nierezydenta) i została wypłacona z tytułu udziałów, które są przypisane do majątku tego zakładu.
W opinii prawników portugalskiej spółki taka regulacja była przyczyną dyskryminacyjnego traktowania nierezydentów przez państwo holenderskie. W tej konkretnej sprawie dyskryminacja, ich zdaniem, wynikała z odmiennego traktowania rezydentów i nierezydentów (lub nierezydentów posiadających zakład w Holandii), którzy znajdowali się w takiej samej sytuacji, tzn. jako udziałowcy uzyskiwali dochód w postaci dywidendy wypłaconej przez spółkę powiązaną. Takie dyskryminacyjne traktowanie nierezydentów ograniczało przepływ kapitału (dywidendy) w ramach UE. Tym samym naruszało art. 56 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, który m.in. zakazuje państwom członkowskim UE wprowadzania ograniczeń wspólnotowej zasady swobody przepływu kapitału.
Sąd w Amsterdamie, do którego trafiła ta sprawa, zwrócił się do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z pytaniami prejudycjalnymi:
-czy holenderska regulacja jest zgodna ze wspólnotową zasadą swobody przepływu kapitału,
-czy dla oceny holenderskiej regulacji ma znaczenie to, że w państwie odbiorcy dywidendy istnieje możliwość pomniejszenia podatku dochodowego o kwotę podatku u źródła zapłaconego w Holandii (zastosowanie tzw. kredytu podatkowego).
Odnosząc się do pierwszego pytania, rzecznik generalny Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości stwierdził, że różne traktowanie dywidend wypłacanych przez rezydenta podatkowego Holandii (w zależności od tego, czy jego udziałowcy są rezydentami podatkowymi Holandii bądź innego państwa członkowskiego UE) stanowi przejaw nieuzasadnionej dyskryminacji. Sytuacja krajowych i zagranicznych udziałowców spółki wypłacającej dywidendę jest obiektywnie porównywalna.
Z uwagi na istotę i cel omawianej regulacji (np. unikania ekonomicznego podwójnego opodatkowania) rezydenci i nierezydenci znajdują się w takiej samej sytuacji i powinni mieć takie samo prawo do zwolnienia z podatku u źródła w stosunku do dochodów uzyskiwanych z terytorium Holandii. Na tej podstawie rzecznik uznał, że holenderska regulacja, która stwarza korzystne podatkowo warunki wyłącznie dla rezydentów podatkowych Holandii (lub nierezydentów posiadających zakład w Holandii), nie jest zgodna z prawem wspólnotowym, które zakazuje ograniczania wspólnotowej zasady swobody przepływu kapitału.
Odnosząc się do drugiego pytania, rzecznik zaznaczył, że dywidendy wypłacane portugalskiej spółce przez spółkę holenderską były zwolnione w Portugalii z opodatkowania. Zatem portugalska spółka nie mogła skorzystać z kredytu podatkowego (w Portugalii nie istniał podatek, który można by pomniejszyć o podatek zapłacony w Holandii).
Rzecznik podkreślił, że jego argumentacja jest zgodna ze stanowiskiem przyjętym przez ETS w sprawie Denkavit Internationaal (wyrok już zapadł - opisywaliśmy go w DF z 19 kwietnia br.), w którym stwierdzono, że dyskryminujące traktowanie nierezydentów w zakresie obowiązku zapłaty podatku u źródła nie będzie naruszało prawa wspólnotowego, jeśli obowiązek ten będzie można w pełni "zneutralizować" poprzez zastosowanie kredytu podatkowego wynikającego z postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Wydaje się, że sposób rozstrzygnięcia przez ETS omawianej sprawy jest przesądzony. Jeszcze w 2006 r. rząd Holandii podjął działania zmierzające do zniesienia przepisów dyskryminujących nierezydentów. W efekcie w Holandii ustanowiono takie same zasady opodatkowania dywidend wypłacanych na rzecz udziałowców (niezależnie, w jakim państwie UE posiadają rezydencję), którzy dysponują co najmniej 5 proc. udziałów w kapitale holenderskiej spółki powiązanej. Jeśli ETS zgodzi się z argumentacją przedstawioną przez rzecznika, wówczas zapadnie kolejny wyrok zakazujący dyskryminacji zagranicznych podmiotów (nierezydentów) przez przepisy krajowe.
Wyrok taki potwierdziłby, że państwa członkowskie UE muszą w identycznej sytuacji tak samo traktować nierezydentów i swoich rezydentów. Jednocześnie państwa UE nie mogą stanowić prawa, które przewidywałoby jakieś wyjątkowe reguły dla obcych podmiotów. Jeśli krajowy system prawa zapewnia określone udogodnienia, to muszą one być dostępne dla podmiotów z całej UE. Tylko jeśli dyskryminacja nierezydentów nie wiązałaby się z ograniczeniem którejś ze wspólnotowych swobód, krajowe prawo (które jest przyczyną dyskryminacyjnego traktowania nierezydentów) mogłoby być uznane za zgodne z przepisami traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.
