W 2012 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów po raz pierwszy zakwestionował praktykę przedsiębiorstw, które zawarły konsorcjum i wspólnie przystąpiły do przetargu. Prawo nie zabrania takiego rozwiązania, ale UOKIK uznał, że działanie firm ograniczało konkurencję na rynku.

Decyzja UOKiK związana była z przetargiem na odbiór odpadów komunalnych przeprowadzonym przez Zarząd Mienienia Komunalnego w Białymstoku.  Wygrała wspólna oferta konsorcjum firm Astwa i MPO. Zdecydowały się one na taki krok, gdyż twierdziły, że mają ograniczenia technicznie, które uniemożliwiały im samodzielne realizowanie usług. W toku postępowania UOKIK stwierdził, że przedsiębiorstwa nie korzystały później ze wspólnego sprzętu. Zawiązanie konsorcjum umożliwiło im natomiast utrzymanie dotychczasowych udziałów w rynku z pominięciem mechanizmów konkurencji. Prezes UOKiK nie nałożyła jednak kary na przedsiębiorców. Decyzja miała charakter prewencyjny.

- Nie zależy nam na łapaniu przedsiębiorców, ale na tym, by reguły działania na rynku były jasne – stwierdziła w trakcie wczorajszej konferencji podsumowującej 2012 rok Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel, prezes UOKiK. Zaznaczyła, że samo zawarcie konsorcjum nie jest równoznaczne  z działaniem sprzecznym z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów. Ale takie łączenie firm nie wyłącza też odpowiedzialności spod tej ustawy.

- Ta decyzja oznacza, że w 2013 roku UOKiK będzie uważniej przyglądał się przetargom – zapowiedziała Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel.

W innych przypadkach UOKiK już nie był tak pobłażliwy dla przedsiębiorców zawierających niedozwolone porozumienia. W ubiegłym roku Urząd stwierdził naruszenia prawa przez 11 przedsiębiorców, z czego 9 ukarał na łączną kwotę wynoszącą prawie 14 mln zł. Najwięcej, bo ponad 13,7 mln zł zapłacił Kropol, producent  płyt wiórowych i pilśniowych. Ponad 10 lat przedsiębiorca ustalał z dystrybutorami i hurtownikami minimalne ceny swoich produktów. Przez to przemysł meblarski ni był w stanie kupić wyrobów tej firmy po innych niż ustalone ceny.

52 proc. Polaków uważa , że ustalenie przez kilku sprzedawców takich samych cen na te same produkty jest legalne.

Kara dla Kronopolu została jednak obniżona o 30 proc., gdyż przedsiębiorca złożył wniosek leniency (pomoc w ujawnieniu zmowy). W ramach takiej współpracy firmy mogą liczyć nawet na to, że nie zapłacą kary. W tym przypadku Urząd jednak jedynie obniżył wysokość sankcji.

- Kronopol był inicjatorem 0porozumienia. W takim przypadku nie mogliśmy obniżyć kary do zera – tłumaczył wczoraj Grzegorz Materna, dyrektor Departamentu Ochrony Konkurencji w UOKiK.

UOKiK ukarał w 2012 roku firmę Akuna Polska, która sprzedaje suplementy diety. Spółka narzucała swoim kontrahentom sztywne ceny detaliczne swoich  produktów. W tym przypadku sankcja wyniosła około 160 tys. zł.

Urząd ukarał również taksówkarzy z Grudziądza. Siedem korporacji w tym mieście ustaliło między sobą ceny przewozu pasażerów. W ich przypadku łączna kara wyniosła około 18 tys. zł.

W 2012 roku firmy znacznie częściej współpracowały z UOKiK ujawniając niedozwolone porozumienia naruszające konkurencję. W sumie wpłynęło do Urzędu 15 wniosków leniency, podczas gdy w 2011 roku firmy tylko dwukrotnie zdecydowały się  ujawnić niedozwolone porozumienie licząc na niższy wymiar kary.