[b]– Jak prawidłowo określić w umowie o pracę prawo pracownika zatrudnionego na 1/2 etatu do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, jeżeli pracuje w równoważnym systemie czasu pracy, tj. do 12 godzin na dobę?[/b] – pyta czytelnik.
W przypadku pracownika niepełnoetatowego zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy limit godzin ponadwymiarowych powinien być określony w odniesieniu do tygodniowego wymiaru czasu pracy, etatu lub wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym.
[srodtytul]Normy te same[/srodtytul]
Pracą w godzinach nadliczbowych jest praca ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy oraz ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy (art. 151 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link]).
Te normy obowiązują bez względu na wielkość etatu i wynoszą: 8 godzin na dobę oraz 40 godzin przeciętnie w tygodniu.
Godziny nadliczbowe zarówno w przypadku zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy, jak i niepełnoetatowca przypadają zatem w tym samym momencie.
[ramka][b]Przykład 1[/b]
Pracodawca zatrudnia dwóch pracowników: jednego w pełnym wymiarze czasu pracy, drugiego na 3/5 etatu. Obaj pracują w równoważnym systemie czasu pracy, zawsze na zmianach 12-godzinnych. Dla obu godziny nadliczbowe przypadają po:
- 12-godzinnej pracy w dniach, w których mają zaplanowany dzień pracy lub
- 8 godzinach pracy w dniach, w których mają zaplanowany dzień wolny.
Ponadto u obu pracą nadliczbową jest praca przekraczająca przeciętnie 40-godzinny tygodniowy wymiar czasu pracy, która nie powstała na skutek przekroczenia dobowej normy czasu pracy.[/ramka]
[srodtytul]Za normalne wynagrodzenie[/srodtytul]
Skoro nadgodziny niepełnoetatowca powstają w tym samym czasie co u pracownika pełnoetatowego, może się zdarzyć, że będzie on wykonywał dużo dodatkowej pracy, za którą otrzyma jedynie normalne wynagrodzenie, bez żadnego dodatku.
[ramka][b]Przykład 2[/b]
Pracownik zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy na 1/2 etatu pracuje od poniedziałku do piątku w godzinach 8 – 12. Pracodawca często poleca mu realizację zadań do godziny 16. Mimo że jest to dodatkowa praca, pracownikowi z tytułu jej wykonywania przysługuje jedynie normalne wynagrodzenie, bez żadnego dodatku. Nie stanowi ona bowiem pracy nadliczbowej, nie przekracza norm czasu pracy.[/ramka]
[srodtytul]Kodeks ratuje[/srodtytul]
Aby zminimalizować liczbę takich przypadków, jak w przykładzie 2, pracodawca musi zapisać w umowie o pracę niepełnoetatowca limit godzin ponadwymiarowych, po przekroczeniu którego pracownikowi przysługuje – oprócz normalnego wynagrodzenia – dodatek jak za godziny nadliczbowe. Taki obowiązek nakłada na niego art. 151 § 5 k.p.
Ten limit obejmuje godziny między obowiązującym niepełnoetatowca wymiarem czasu pracy a normami czasu pracy.
[srodtytul]Różne praktyki[/srodtytul]
Taki limit może być ustalony w różny sposób, w zależności od stosowanego systemu i organizacji czasu pracy. I tak można go określić następująco:
- w odniesieniu do wymiaru dobowego, np. „pracownik zatrudniony na 1/2 etatu otrzyma dodatek jak za godziny nadliczbowe po przepracowaniu więcej niż 6 godzin dziennie”,
- w odniesieniu do wymiaru tygodniowego, np. „pracownik zatrudniony na 1/2 etatu w równoważnym systemie czasu pracy otrzyma dodatek jak za godziny nadliczbowe po przepracowaniu więcej niż przeciętnie 30 godzin na tydzień w okresie rozliczeniowym”,
- w odniesieniu do etatu, np. „pracownik zatrudniony na 1/2 etatu otrzyma dodatek jak za pracę nadliczbową po przekroczeniu wymiaru 1/4 etatu”,
- w odniesieniu do wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym, np. „pracownik zatrudniony na 1/2 etatu otrzyma dodatek jak za pracę nadliczbową po przekroczeniu 120 godzin pracy w miesięcznym okresie rozliczeniowym”.
[ramka][b]Metoda dla wybranych[/b]
Dobowe określenie limitu godzin ponadwymiarowych możliwe jest co do zasady tylko w odniesieniu do pracowników, których planowany dobowy wymiar czasu pracy nie przekracza siedmiu godzin.
Ta liczba to bowiem maksymalny dobowy wymiar czasu pracy, na poziomie którego można ustalić limit godzin ponadwymiarowych.
Powyżej ósmej godziny zaczynają się już przecież godziny nadliczbowe. Limit ma określać godziny ponadwymiarowe, które nie stanowią pracy nadliczbowej.[/ramka]