[b]Odpowiada Jarosław Cholewa, prawnik w Kaczor Klimczuk Pucher Wypiór Adwokaci Spółka Partnerska:[/b]
Zagadnienie usytuowania wkładu małżonka do spółki cywilnej przez lata było przedmiotem sporów w doktrynie ze względu na nieprecyzyjną w tym względzie regulację ustawową.
Z uwagi na to, że ustawowym ustrojem majątkowym małżeńskim jest wspólność majątkowa (wspólność łączna), a ze stosunku spółki cywilnej również wynika wspólność łączna majątku utworzonego z wkładów wspólników, należało rozstrzygnąć kwestię kolizji praw wynikających z dwóch wspólności łącznych.
W styczniu 2005 r. przeprowadzono nowelizację kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który definitywnie przesądził sporną kwestię. Ustawodawca zdecydował się tu na rozwiązanie najprostsze, przesądzając w art. 33 pkt 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=39FCC47BE88F9CAE37B2901E4FE14B8B?n=1&id=71706&wid=295536]kodeksu rodzinnego i opiekuńczego[/link], że prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
A taką jest właśnie, zgodnie z art. 863 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link], wspólność utworzonego z wkładów wspólników majątku spółki cywilnej. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy jeden z małżonków jest wspólnikiem, jak i gdy każdy z małżonków jest wspólnikiem tej samej, jak i różnych spółek cywilnych.
Co więcej, zgodnie z art. 49 § 1 pkt 2 k.r.o. nie można umownie rozszerzyć wspólności majątkowej małżeńskiej na prawa majątkowe wynikające ze wspólności podlegającej odrębnym przepisom, czyli na te wynikające z udziału w spółce cywilnej.
[b]Małżonek ma zatem roszczenie?[/b]
W razie sfinansowania przez małżonka wkładu do spółki cywilnej ze środków należących do majątku wspólnego małżonków, czynność ta podlega zgodnie z art. 45 k.r.o. rozliczeniu w ramach zwrotu wydatków i nakładów z majątku wspólnego na majątki osobiste.
Dlatego też przy zniesieniu wspólności majątkowej na skutek orzeczonego rozwodu drugiemu małżonkowi przysługuje roszczenie z art. 45 k.r.o. W razie jego uwzględnienia małżonek będący wspólnikiem spółki cywilnej zobowiązany jest zwrócić do majątku wspólnego kwotę stanowiącą równowartość jego wkładu do spółki, która to kwota razem z innymi składnikami majątku wspólnego małżonków podlega podziałowi w postępowaniu o podział majątku wspólnego.
[b]Czy małżonek będzie musiał wtedy zwrócić zwaloryzowany wkład?[/b]
[b]Nie.[/b] Roszczenie małżonka nie obejmuje bowiem ewentualnego wzrostu wartości wkładu. Zwrotowi podlega jedynie wartość „wyjęta” przez małżonka w chwili dokonywania wkładu do spółki.
Niesprawiedliwość tego rozwiązania jest jedynie pozorna, a rekompensuje ją fakt, że zgodnie z art. 31 § 2 pkt 2 k.r.o. dochody z majątku osobistego małżonka należą do majątku wspólnego.
W związku z tym, jeżeli spółka przynosi zysk, który podlega wypłacie wspólnikom, wchodzi on do majątku wspólnego wspólnika-małżonka, i w razie rozwodu podlega podziałowi jako majątek wspólny.
