W typowych przypadkach w zakładzie pracy czy w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy obowiązki świadczą osoby zatrudnione przez jednego pracodawcę. Bywają jednak sytuacje, gdy niezbędna jest praca zespołowa, a specyfika przedsięwzięcia wymaga współdziałania pracowników, których nie łączy wspólny pracodawca. Rolą pracodawców jest wówczas właściwe współdziałanie, zwłaszcza w zakresie konieczności zapewnienia bezpieczeństwa zatrudnionym.
Czytaj także: BHP: Im większa załoga, tym więcej obowiązków
Kwestia podporządkowania
Zaangażowania pracowników należących do różnych pracodawców wymaga całkiem liczny rodzaj prac i przedsięwzięć. Przykładem są skomplikowane projekty, w obrębie których swoje obowiązki wykonują osoby o różnych specjalnościach i kwalifikacjach, zatrudniane nie przez jedną, a kilka firm.
Problematyka jednoczesnego świadczenia zadań w tym samym miejscu przez osoby zatrudnione w różnych firmach jest uregulowana prawem pracy wyłącznie w kontekście przepisów technicznego bezpieczeństwa pracy. Gdy w jednym miejscu pracują osoby zatrudnione przez różnych pracodawców, rolą podmiotów zatrudniających jest współpracowanie ze sobą, w tym ustalenie zasad współdziałania uwzględniających sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników.
Wykonywanie pracy w jednym miejscu przez osoby zatrudnione w różnych firmach zwykle nie sprzyja sprawności procesu pracy. Ponadto generuje to dodatkowe zagrożenia związane z bezpieczeństwem pracy.
Koordynator działań
Rolą pracodawców jest wówczas wyznaczenie osoby koordynującej, której rolą będzie sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich osób wykonujących prace w tym samym miejscu.
Problem w tym, że przepisy nie regulują, kogo można wyznaczyć na koordynatora, w jakim trybie może być wybrany, nie mówiąc już o szczegółach w zakresie jego praw i obowiązków. W braku uregulowań szczególnych wydaje się, że zagadnienia takie jak:
- wymogi formalne, które powinien spełniać koordynator,
- procedura jego wyboru,
- obowiązki koordynatora
powinny być ustalone w pisemnym porozumieniu między pracodawcami.
Dobrym rozwiązaniem jest wybór na koordynatora osoby zatrudnionej przez pracodawcę, na którego terenie prace są realizowane. Ma ona bowiem znacznie większą świadomość w zakresie zagrożeń i specyfiki zakładu niż ktoś z zewnątrz.
Wyznaczenie koordynatora nie oznacza, że poszczególni pracodawcy są czasowo pozbawieni obowiązków z zakresu bhp względem zatrudnionych. Z kodeksu pracy wynika bowiem wyraźnie, że wyznaczenie koordynatora nie zwalnia ich z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy zatrudnionym pracownikom.
Informacja o zagrożeniach
Obowiązkiem tych pracodawców jest m.in. wzajemne informowanie – w tym pracowników lub ich przedstawicieli – o działaniach w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawodowym występującym podczas wykonywanych prac. Ponadto rolą pracodawcy, na terenie którego realizowane są prace, jest dostarczenie poszczególnym pracodawcom informacji, o których mowa w art. 2071 k.p. Chodzi zwłaszcza o przekazanie danych z zakresu zagrożeń dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu. Niezbędne jest również przekazanie informacji o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.
—Sebastian Kryczka
prawnik, ekspert prawa pracy
Argument na wypadek
Wykonywanie prac przez pracowników należących do różnych pracodawców w tym samym miejscu często jest warunkiem koniecznym danego przedsięwzięcia. Wiąże się to z obowiązkami dodatkowymi w zakresie zapewnienia maksimum bezpieczeństwa wszystkim zatrudnionym. Warto zatem w sposób poważny podejść do zasad wynikających z art. 208 k.p. Uchybienie obowiązkom w zakresie właściwego współdziałania z całą pewnością stanowi okoliczność obciążającą, zwłaszcza w takich sytuacjach jak wypadek przy pracy – ciężki, śmiertelny czy zbiorowy, którego okoliczności są badane przez prokuraturę oraz Państwową Inspekcję Pracy.
