Tarcza finansowa 2.0: firmy nadal czekają na pieniądze

Niewątpliwie wsparcie udzielone przedsiębiorcom zarówno w ramach pierwszej, jak i drugiej edycji programu Tarczy Finansowej miało znaczący wpływ na to, że poziom bezrobocia wciąż pozostaje na niskim poziomie oraz, że wzrost liczby upadłości firm w 2020 r. był istotnie niższy w stosunku do pesymistycznych prognoz z początku pandemii

Program Tarczy Finansowej nie wszystkim przedsiębiorcom kojarzył się jednak będzie z wymierną pomocą w trudnym okresie pandemii. Program ten, to również historia wielu decyzji odmownych, w wyniku których wielu przedsiębiorców zmuszonych jest stanąć przed dramatycznym dylematem, który sprowadza się do pytania o sens dalszego prowadzenia działalności. Paradoksalnie w wielu przypadkach sytuację komplikuje fakt uprzedniego otrzymania wsparcia w ramach Tarczy Finansowej 1.0, z czym wiąże się konieczność utrzymania dotychczasowego poziomu zatrudnienia. W przypadku wielu przedsiębiorców, brak uzyskania wsparcia w ramach Tarczy Finansowej 2.0 skutkować będzie nie tylko brakiem uzyskania środków niezbędnych na kontynuowanie działalności, ale także koniecznością zwrotu znaczącej części subwencji utrzymanej w ramach pierwszej edycji programu.

Czytaj także: Przedsiębiorco - co byś nie zrobił, będziesz przestępcą!

Z jednej strony - cześć decyzji PFR w zakresie przyznania wsparcia niektórym przedsiębiorcom, o czym donoszą media, budzi poważne kontrowersje, z drugiej - wielu przedsiębiorców otrzymało decyzje odmowne, z którymi trudno jest im się zgodzić. W tym miejscu należy się wyjaśnienie, że decyzje odmowne w sprawie udzielenia wsparcia w ramach Tarczy Finansowej są co do zasady uzasadniane w sposób niezwykle lakoniczny i nieprzejrzysty. Zazwyczaj jest to jedno zdanie w odniesieniu do danej przyczyny odmowy. Po części jest to wytłumaczalne zautomatyzowanym procesem rozpatrywania wniosków, co ma na celu usprawnienie ich rozpatrywania, tak aby pomoc mogła – w założeniach programu - jak najszybciej trafić do przedsiębiorców. Formalnie, zgodnie z zasadami programu, w przypadku odmowy udzielenia wsparcia, do końca marca br. przedsiębiorcy mogli złożyć reklamacje, domagając się wyjaśnienia rozbieżności między treścią negatywnej decyzji a rzeczywistym stanem faktycznym. Wielu przedsiębiorców skorzystało z tej drogi, ale nierzadko odpowiedź był równie uboga, jeśli chodzi o treść, jak w przypadku uzasadnienia samej decyzji odmownej. Oczywiście różne są przyczyny odmów udzielenia subwencji. W tej grupie są między innymi wnioski podmiotów, które z różnych względów nie spełniają formalnych wymogów uzyskania wsparcia, chociaż w rzeczywistości znajdują się w niemal identycznej sytuacji, jak przedsiębiorcy którym subwencje zostały wypłacone. Są też przypadki znacznie bardzie złożone, których stopnień skomplikowania związany jest ze specyfiką danego przedsiębiorcy lub prowadzonej przez niego działalności. Niestety, zdarzają się też odmowy które są po prostu niezrozumiałe, również po lekturze odpowiedzi udzielonych w ramach tzw. postępowania wyjaśniającego.

Wg. stanu na dzień 7 kwietnia 2021 r. PFR wspomógł w ramach Tarczy Finansowej 2.0 blisko 47 tys. przedsiębiorców z segmentu MŚP, wypłacając subwencje o łącznej wartości wynoszącej prawie 7 miliardów złotych. Kwota niebagatelna, ale zestawić ją należy z łączną wartością pomocy, która zgodnie z założeniami programu Tarczy Finansowej 2.0, miała zostać przeznaczona dla MSP. Otóż pierwotnie zakładano, że na ten cel przeznaczona zostanie kwota prawie dwukrotnie wyższa.

Zapewne fakt wykorzystania środków na poziomie niewiele przekraczającym 50 %, spowodował, że w dniu 26 marca 2021 r. Rada Ministrów postanowiła dokonać nowelizacji programu Tarczy Finansowej 2.0, w efekcie której możliwość składania zapytań w ramach postępowań wyjaśniających została wydłużona do dnia 15 kwietnia 2021 r. W przypadku rozstrzygnięcia sprawy przez PFR zgodnego z postulowanym w zapytaniu – umożliwiono przedsiębiorcom złożenie kolejnego wniosku o udzielenie subwencji finansowej w terminie do dnia 22 czerwca 2021 r.

Mając na uwadze dotychczasowe doświadczenia w zakresie wyjaśniania wątpliwości dotyczących braku przyznania subwencji, należy mieć nadzieję, że tym razem PFR będzie rozpatrywał zapytania, w sposób uwzględniający złożoność poszczególnych stanów faktycznych, dokonując każdorazowo pogłębionej analizy każdego wniosku. Uzasadniony wydaje się postulat, aby stopień staranności i dokładności rozpatrywania reklamacji, co najmniej odpowiadał poziomowi skrupulatności, z jaką przeprowadzane mają być zapowiadane od dłuższego czasu kontrole przedsiębiorców w zakresie prawidłowości uzyskania przez nich subwencji. Wydaje się, że realizacja powyższego postulatu stoi również w interesie PFR. Z czym większą starannością PFR będzie podchodził do analizy złożonych stanów faktycznych oraz, w przypadkach gdy nie jest możliwe przyznanie subwencji, do wyjaśniania powodów podjęcia decyzji odmownych, tym mniejsze ryzyko dla PFR, że przedsiębiorcy będą dochodzić wypłaty subwencji na drodze sądowej.

- Tomasz Kamiński, adwokat w KRWLegal Krzysztof Rożko i Wspólnicy Kancelaria Prawna. Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita".