Dzięki przygotowanej likwidacji przedsiębiorstwo kontynuuje swoją działalność, a wierzyciele zostają zaspokojeni w wyższym stopniu i szybciej niż wskutek klasycznej upadłości.

Nowy właściciel

Procedura przygotowanej likwidacji pozwala na sprzedaż zadłużonego przedsiębiorstwa nabywcy z góry wskazanemu we wniosku, bez konieczności przeprowadzania uciążliwego, kosztownego, a przede wszystkim długotrwałego postępowania upadłościowego. Mimo że sprzedaż ta dokonywana jest w ramach postępowania upadłościowego, to nie skutkuje likwidacją – w wyniku skutecznie przeprowadzonego procesu upadłości z pre-packiem przedsiębiorstwo ma szansę na dalsze funkcjonowanie pod rządami nowego właściciela, w oparciu o dotychczasowe zasoby i, co najważniejsze, bez obciążających je długów.

Utrzymać przedsiębiorstwo

W przygotowanej likwidacji chodzi o to, aby zadłużony i niewypłacalny podmiot uwolnić od przykrych skutków związanych z jego likwidacją, utrzymać miejsca pracy, wypracowaną przez lata renomę, kontrahentów i rynek. Dzięki przygotowanej likwidacji zmiana właściciela może być praktycznie niezauważalna dla uczestników obrotu gospodarczego, ponieważ przedsiębiorstwo ani na chwilę nie wstrzymuje swojej działalności. Cały proces odbywa się w sposób przyjazny zarówno dla pracowników, jak i dla kontrahentów dłużnika. Od tej strony przypomina on klasyczne przejęcie czy też sprzedaż przedsiębiorstwa, z jedną istotną różnicą: nabywca nie odpowiada za zobowiązania nabywanego przedsiębiorstwa.

Jak przeprowadzić procedurę

Procedura przygotowanej likwidacji może zostać wszczęta na wniosek dłużnika lub wierzyciela. Wnioskodawca wraz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości składa w sądzie upadłościowym wniosek, o którym mowa w art. 56a ust. 1 ustawy – Prawo upadłościowe (dalej: p.u.) – „o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika lub jego zorganizowanej części lub składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa". Do wniosku o pre-pack wnioskodawca dołącza opis i oszacowanie objętego nim składnika majątku sporządzone przez biegłego sądowego. Wniosek powinien wskazywać przynajmniej osobę nabywcy i cenę.

Sąd upadłościowy bada następnie, czy zaproponowana przez wnioskodawcę i uzgodniona z nabywcą cena nie jest niższa od kwoty możliwej do uzyskania w klasycznie prowadzonym postępowaniu upadłościowym. Sąd w swoich rozważaniach uwzględnia także koszty postępowania związane z likwidacją przedsiębiorstwa dłużnika prowadzoną na zasadach ogólnych.

Art. 56c ust. 1 p.u. dopuszcza możliwość uwzględnienia przez sąd upadłościowy wniosku z niższą ceną sprzedaży niż kwota możliwa do uzyskania w klasycznym postępowaniu upadłościowym, o ile przemawia za taką sprzedażą ważny interes publiczny lub możliwość zachowania przedsiębiorstwa. Jest to bardzo racjonalne rozwiązanie, odpowiada bowiem jednemu z celów postępowania upadłościowego, wyrażonemu w art. 2 ust. 1 in fine p.u..

W postanowieniu o ogłoszeniu upadłości dłużnika sąd może bądź uwzględnić wniosek o zatwierdzeniu warunków sprzedaży przedsiębiorstwa upadłego bądź taki wniosek oddalić i dalej procedować jak w klasycznym postępowaniu upadłościowym. W wypadu, gdy wniosek zostanie uwzględniony, sąd zatwierdza warunki sprzedaży, wskazując co najmniej cenę oraz nabywcę. Postanowienie oddalające wniosek o zatwierdzeniu warunków sprzedaży może zostać zaskarżone wyłącznie przez wnioskodawcę, natomiast na postanowienie uwzględniające ten wniosek zażalenie może złożyć każdy z wierzycieli. Zażalenie wnosi się do sądu okręgowego w terminie tygodnia od dnia obwieszczenia postanowienia w Rejestrze (do czasu powstania Rejestru obwieszczenia są publikowane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym).

Pre-pack a sukcesja

Z przygotowanej likwidacji mogą skorzystać osoby bliskie dłużnikowi, wymienione przez ustawodawcę w art. 128 ust. 1 p.u. W przepisie tym mowa jest o małżonkach, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych lub powinowatych w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie lub osobach pozostających z dłużnikiem w faktycznym związku, prowadzących z nim wspólne gospodarstwo domowe albo osobach przez niego przysposobionych lub przysposabiających, a także spółkach, w których dłużnik jest członkiem zarządu, jedynym wspólnikiem lub akcjonariuszem, i spółkach, w których osoby wymienione powyżej są członkami zarządu lub jedynymi wspólnikami lub akcjonariuszami. Wnioskodawca i potencjalny nabywca są obowiązani złożyć oświadczenia o tym, że zachodzą między nimi stosunki, o których mowa w przywoływanym przepisie.

Warto wskazać, że ustawa dopuszcza sprzedaż mienia w procedurze przygotowanej likwidacji w pre-packu na rzecz ww. osób wyłącznie po cenie sprzedaży przewyższającej cenę oszacowania. Cenę oszacowania ustala zaś sąd upadłościowy na podstawie opinii biegłego.

Ustawodawca przychylny

Przygotowana likwidacja odpowiada powszechnie przyjętej w ramach ustawodawstwa Unii Europejskiej filozofii, że postępowania insolwencyjne należy prowadzić w taki sposób, aby zachować przedsiębiorstwa, które przejściowo, często nie ze swojej winy, stały się już niewypłacalne bądź są zagrożone niewypłacalnością. Z uwagi na obowiązywanie tej zasady obok instytucji pre-packa pojawiły się w polskim porządku prawnym również takie narzędzia, jak np. postępowania restrukturyzacyjne.

Podejmując decyzję o przeprowadzeniu skutecznego postępowania upadłościowego z opcją przygotowanej likwidacji, należy pamiętać o tym, że nie jest to proces prosty. Warto zatem powierzyć sporządzenie wniosków specjalistom, którzy posiadają odpowiednią wiedzę i niezbędne doświadczenie.

- Robert Nogacki radca prawny Kancelaria Prawna Skarbiec