Wprowadzone z początkiem 2022 r. zmiany sprawiły, że wielu podatników przeszło na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Zachęcają do tego w wielu przypadkach niskie stawki. Jednak największą zaletą jest określona kwotowo składka zdrowotna, często niższa niż przy innych formach opodatkowania.
Czytaj więcej:
Jest też jednak kilka ograniczeń. W pułapkę łatwo może wpaść osoba, która założyła biznes opodatkowany ryczałtem, ale współpracuje z dotychczasowym pracodawcą. Zgodnie z przepisami prawo do ryczałtu tracą osoby, które świadczą usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadające czynnościom wykonywanym w ramach stosunku pracy. Okres karencji dotyczy danego roku podatkowego oraz roku poprzedzającego rok podatkowy.
Korzystne stanowisko
Jak uniknąć pułapek? Instrukcję może stanowić najnowsza interpretacja fiskusa (nr 0115-KDWT.4011. 23.2022. 2.KM), zgodnie z którą połączenie pracy i biznesu na ryczałcie jest możliwe. Sprawa dotyczyła lekarza, który prowadzi działalność gospodarczą w postaci indywidualnej praktyki lekarskiej. Ma umowę ze szpitalem, na podstawie której zajmuje się m.in. wykonywaniem zabiegów i badań oraz odbywa dyżury medyczne. Jednocześnie na podstawie umowy o pracę pełni w tym samym szpitalu funkcję dyrektora.
Skarbówka wyjaśnia, że kluczowa w jego przypadku jest interpretacja pojęcia „czynności odpowiadających”. Zakres zadań wykonywanych w ramach umowy o pracę nie może być tożsamy z usługami świadczonymi w biznesie.
„Pomimo występowania wspólnego podmiotu – usługobiorcy i pracodawcy – jakim jest szpital, zakres czynności wykonywanych przez podatnika na rzecz tego podmiotu w ramach umowy o pracę i w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej nie jest tożsamy” – stwierdził dyrektor KIS. To oznacza, że lekarz może rozliczać działalność gospodarczą ryczałtem.
Wcześniej fiskus zgodził się (interpretacja nr 0113-KDIPT2-1.4011.1099.2021.2.MGR), że lekarz przedsiębiorca może wybrać ryczałt, jeśli świadczy usługi dla szpitala, w którym pracował wcześniej jako rezydent.
Ekspertów cieszy takie korzystne stanowisko, ale zalecają ostrożność.
Jak mówi Łukasz Bączyk, członek zarządu ASB Tax, podobne struktury (odrębnie opodatkowane strumienie wynagrodzenia) są dość powszechnie stosowane. Jednak do tej pory takie rozwiązanie wykorzystywane było raczej w odniesieniu do osób zaangażowanych w oparciu o powołanie (np. na członka zarządu lub rady nadzorczej), a nie umowę o pracę.
Niejasny termin
Przemysław Ruchlicki, zastępca dyrektora Biura Polityki Gospodarczej w Krajowej Izbie Gospodarczej, zwraca natomiast uwagę, że termin „czynności odpowiadających” jest niejasny. – Nie do końca wiadomo, czy są to czynności takie same co do zakresu, takie same co do efektu, ekwiwalentne, a może tylko zbliżone – zastanawia się ekspert.
Dodaje, że dla lekarzy wydano już kilka liberalnych interpretacji. Jednak w przypadku innych zawodów rozróżnienie może nie być tak oczywiste dla urzędników.
Jak zaznacza Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w departamencie podatkowym w KPMG w Polsce, podatnicy w podobnej sytuacji powinni zabezpieczyć się na wypadek ewentualnej kontroli. W tym celu warto wystąpić o własną interpretację i jak najdokładniej opisać w niej stan faktyczny.
Plusy i minusy prostego podatku
Rozliczenie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych ma wiele zalet, ale także wady.
Do plusów ryczałtu należą:
- Niskie w wielu przypadkach stawki, wynoszące – w zależności od rodzaju działalności – 3 proc., 5,5 proc., 8,5 proc., 12 proc., 14 proc., 15 proc. i 17 proc.
- Określona kwotowo składka zdrowotna. Przy przychodach poniżej 60 tys. zł płaci się 336 zł składki miesięcznie, między 60 tys. zł a 300 tys. zł – 560 zł miesięcznie, a powyżej 300 tys. zł – 1008 zł.
- Uproszczona księgowość.
Do minusów ryczałtu należą:
- Brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów.
- Pojawiająca się w wielu przypadkach niepewność co do prawidłowości zastosowanej stawki lub w ogóle prawa do wyboru ryczałtu.
- Brak możliwości świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom wykonywanym w ramach stosunku pracy.
