Po niedawnej dużej reformie systemu ubezpieczeń (wprowadzonej ustawą z 24 czerwca 2021 r.; DzU z 2021 r., poz. 1621), osoba prowadząca działalność gospodarczą nie ma prawa do świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa (m.in. zasiłku chorobowego) w razie zadłużenia w ZUS na kwotę przekraczającą 1 proc. minimalnego wynagrodzenia (obecnie 30,10 zł), aż do czasu spłaty całości długu.
Prawo do wypłaty z ZUS stracili również przedsiębiorcy, którzy podpisywali z organem rentowym umowy o odroczenie terminu płatności składek lub zawierali układy ratalne. I to nawet wówczas, gdy wypełniali swoje zobowiązania w terminie.
ZUS twierdził, że taka osoba cały czas jest dłużnikiem. W konsekwencji, jeżeli przedsiębiorca w dniu powstania prawa np. do zasiłku chorobowego ma dług w postaci składek na ubezpieczenia społeczne przekraczający kwotę 1 proc. minimalnego wynagrodzenia, który został objęty układem ratalnym, nie ma prawa do tego świadczenia do czasu spłaty całości zadłużenia. W takim przypadku organ rentowy odmówi wypłaty.
W tej sprawie interweniowali niedawno posłowie Koalicji Obywatelskiej. W interpelacji (nr 36560) skierowanej do ministra rodziny i polityki społecznej wskazywali, że pozytywna decyzja, a następnie terminowa realizacja układu ratalnego i bieżących składek nie może wpływać na wypłatę świadczenia chorobowego.
Problem zauważył również rząd, więc w nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, która w czwartek została przyjęta przez Sejm, znalazł się przepis korzystny dla dłużników prowadzących działalność gospodarczą.
Zgodnie z jego treścią po odroczeniu terminu płatności składek lub rozłożeniu należności z tego tytułu na raty uznaje się, że płatnik nie posiada zadłużenia względem ZUS. Musi spełnić jednak dwa warunki. Po pierwsze, opłacać składki w terminach i w wysokości ustalonej w układzie ratalnym bądź w umowie o odroczenie terminu płatności. Po drugie, nie może mieć nowego zadłużenia. W takim wypadku nie traci też prawa do świadczeń.
Korzystny dla dłużników jest też przepis przejściowy, zgodnie z którym m.in. do zasiłków z ubezpieczenia chorobowego, do których prawo powstało od 1 stycznia 2022 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie omawianej ustawy, zastosowanie znajdzie nowa regulacja. W konsekwencji przedsiębiorcy mający umowy z ZUS również za okres przed wejściem w życie nowelizacji będą traktowani jak podmioty nieposiadające zadłużenia oraz uprawnione do wypłaty przez ZUS zasiłków. Rząd wskazuje, że przepis ten będzie również podstawą do ponownego ustalenia im prawa do świadczeń.
Czytaj więcej:
