Właściciel i zarządca budynku mają bezwzględny obowiązek utrzymania budynku w należytym stanie technicznym

Właściciel i zarządca budynku mają bezwzględny obowiązek utrzymania budynku w należytym stanie technicznym. Nie mogą się oni bronić, że nie dopełnili swoich obowiązków, bowiem nikt wcześniej nie zwracał im na to uwagi i np. nadzór budowlany nie wydał żadnej decyzji administracyjnej w tym zakresie. Dla realizacji obowiązków właścicieli lub zarządców obiektu budowlanego z zakresu utrzymania budynku w należytym stanie technicznym nie jest bowiem wymagane wydanie odrębnej decyzji administracyjnej. Są to bowiem obowiązki wynikające wprost z mocy ustawy, a uchybienie tym obowiązkom rodzi odpowiedzialność karną. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w swoim wyroku ?z 21 grudnia 2010 r. (II OSK 1969/09). W wyroku tym sędziowie NSA wskazali, że skoro przepisy prawa określają zasady utrzymania obiektów budowlanych wynikających wprost z mocy prawa, decyzja administracyjna nie może także zwolnić lub zabronić właścicielom lub zarządcom tych obiektów wypełniania tych obowiązków.

Z tego też względu właściciele i zarządcy obiektów budowlanych, którzy nie wykonują obowiązków w zakresie obowiązkowych kontroli, dopuszczają się przestępstwa budowlanego. Zgodnie z art. 91a ustawy – Prawo budowlane, kto nie spełnia obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych (jedna stawka może wynieść od 10 zł do 2 tys. zł), karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Jest to przestępstwo formalne. Oznacza to, że do jego popełnienia nie jest konieczne wystąpienie skutku. Jeżeli zatem z elewacji budynku odpadają fragmenty tynku, to do pociągnięcia do odpowiedzialności właściciela lub zarządcy tego obiektu nie jest konieczne, aby np. taki odpadający element wyrządził szkodę przechodzącemu w pobliżu przechodniowi. Do ukarania wystarczy już samo stwierdzenie, że budynek nie był utrzymywany w należytym stanie technicznym. Zachowanie się sprawcy tego przestępstwa polega na zaniechaniu. Nie dopełnia on bowiem nałożonych na niego przez przepisy obowiązków. W postępowaniu karnym trzeba też wykazać, że sprawca tego przestępstwa zarzucanego mu zachowania dopuścił się umyślnie.

Natomiast karze grzywny podlega ten, kto nie spełnia obowiązku przeprowadzania okresowych kontroli lub nie prześle protokołu w przypadku kontroli przeprowadzanej dwa razy w roku (art. 93 pkt 8 i 9a prawa budowlanego).

Z kolei karze aresztu albo karze ograniczenia wolności, albo karze grzywny podlega ten, kto nie spełni, określonego w art. 70 ust. 1 prawa budowlanego, obowiązku usunięcia stwierdzonych uszkodzeń lub uzupełnienia braków, mogących spowodować niebezpieczeństwo dla ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska. Taką odpowiedzialność przewiduje art. 92 ust. 1 pkt 2 prawa budowlanego.

Natomiast zgodnie z art. 93 pkt 8 ustawy – Prawo budowlane, kto nie spełnia obowiązku, o którym mowa w art. 62 ust. 1, czyli nie zapewnia poddania obiektu okresowym kontrolom, podlega karze grzywny.

Odpowiedzialności karnej podlegają także osoby, które dokonują okresowych kontroli obiektów budowlanych bez odpowiednich uprawnień lub prawa wykonywania samodzielnej funkcji technicznej ?w budownictwie. Przestępstwo to zagrożone jest grzywną, karą ograniczenia wolności, albo karą pozbawienia wolności do roku.

podstawa prawna: Komunikat głównego inspektora nadzoru budowlanego z 28 kwietnia 2014 r. o kontrolach obiektów wielkopowierzchniowych (www.gunb.gov.pl)

podstawa prawna: Ustawa z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 1409 ze zm.)

podstawa prawna: Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (DzU  nr 74, poz. 836 ze zm.)