Przesądza o tym § 5a rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odpraw, odszkodowań, dodatków wyrównawczych i innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm., dalej rozporządzenie o wynagrodzeniach). Zgodnie z tym przepisem przy ustalaniu wynagrodzenia za pełny miesięczny wymiar czasu pracy w przypadku określonym w art. 1512 § 2 k.p. (tj. przy udzieleniu czasu wolnego w zamian za przepracowane godziny nadliczbowe bez wniosku pracownika, w wymiarze o połowę wyższym) stosuje się odpowiednio § 5 rozporządzenia o wynagrodzeniach. W efekcie, aby ustalić wynagrodzenie za czas wolny udzielony za nadgodziny w wymiarze o połowę wyższym, stosuje się zasady obowiązujące przy wynagrodzeniu za urlop. Z tym że składniki ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym doszło do oddania czasu wolnego.

PRZYKŁAD

Pan Krzysztof jest objęty trzymiesięcznym okresem rozliczeniowym i podstawowym systemem czasu pracy. W styczniu przepracował 176 godzin zamiast 168 harmonogramowych. Nadgodziny wynikały z przekroczenia dobowej normy. Szef ?z własnej inicjatywy udzielił panu Krzysztofowi 12 godzin wolnych w lutym (8 godz. nadliczbowych x 1,5). W efekcie przez trzy dni lutego etatowiec pracował po cztery godziny zamiast po osiem godzin (3–5 lutego). Jednocześnie w lutym przepracował sześć godzin nadliczbowych (po dwie godziny od 17 do 19 lutego). Za sześć przepracowanych nadgodzin w lutym pracownikowi nie zostanie w zamian udzielony czas wolny. Liczba godzin do przepracowania w lutym zgodnie ?z harmonogramem wynosi 160 godzin >patrz tabela.

Pan Krzysztof jest wynagradzany stawką godzinową 14,90 zł, a ponadto otrzymuje premię miesięczną regulaminową (uzależnioną od efektów pracy uzyskanych ?w całym czasie przepracowanym, tj. w nominalnym czasie pracy i w nadgodzinach). ?Za styczeń dostał 380 zł premii, a za luty 610 zł. Pora nocna u pracodawcy obejmuje godz. od 22 do 6.

Za styczeń firma powinna wypłacić etatowcowi wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki godzinowej za czas przepracowany, zgodnie z ustalonym harmonogramem w wysokości 2503,20 zł (14,90 zł x 168 godz.) oraz normalne wynagrodzenie za osiem godzin nadliczbowych w kwocie 119,20 zł ?(14,90 zł x 8 godz.). ?Ponadto należy mu dodać premię w wypracowanej wysokości 380 zł. ?Szef nie powinien wypłacać dodatku za nadgodziny przepracowane ?w styczniu, gdyż wyznaczył pracownikowi czas wolny w zamian.

Za luty należy wypłacić panu Krzysztofowi:

- wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki godzinowej za czas przepracowany zgodny z harmonogramem w kwocie 2205,20 zł ?(14,90 zł x 148 godz.; 160 godz. – 12 godzin udzielonego czasu wolnego ?za nadgodziny),

- normalne wynagrodzenie za sześć nadgodzin, za które nie zostanie udzielony ?czas wolny 89,40 zł, tj. (14,90 zł x 6 godz.),

- 100-proc. dodatek do wynagrodzenia za sześć godzin nadliczbowych ?– nadgodziny przepracowane w lutym przypadają na porę nocną; 17–19 lutego ?w kwocie 89,40 zł,  tj. (14,90 zł x 6 godz.),

- dodatek za pracę w porze nocnej w kwocie 12,60 zł (1680 zł : 160 godz. x 20 proc. = 2,10 zł; 2,10 zł x 6 godz. przepracowanych w porze nocnej; 17–19 lutego),

- premię regulaminową 610 zł.

Uwaga! Dodatek za pracę w porze nocnej wyliczono, zakładając, że pracodawca stosuje przy nim przepisy kodeksu pracy (nie obowiązują korzystniejsze regulacje firmowe). Kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę podzielono przez 160, ?tj. przez liczbę godzin pracy przypadających do zrealizowania w lutym.

Poza tymi składnikami pracodawca powinien wypłacić panu Krzysztofowi wynagrodzenie za czas wolny udzielony w wymiarze o połowę wyższym niż liczba nadgodzin przepracowanych w styczniu. W zamian za osiem nadliczbówek pracownikowi udzielono w lutym czasu wolnego (12 godz.). W efekcie za te ?12 godzin wolnego pracownik powinien dostać zapłatę. Jej wysokość obliczamy, stosując zasady przy określaniu wynagrodzenia urlopowego z uwzględnieniem jednej różnicy. Składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej ?(tzw. zmienne składniki wynagrodzenia według rozporządzenia urlopowego, przysługujące za okresy nie dłuższe niż miesiąc) uwzględnia się z miesiąca, ?w którym doszło do udzielenia dodatkowego czasu wolnego za nadgodziny. ?Oznacza to, że aby ustalić wynagrodzenie za 12 godzin dodatkowo udzielonego czasu wolnego w lutym, należy uwzględnić zmienne składniki z tego właśnie miesiąca. Do tych składników dla tego etatowca zaliczyć należy: wynagrodzenie określone stawką godzinową, normalne wynagrodzenie i dodatek za godziny nadliczbowe, dodatek za pracę w porze nocnej i premię regulaminową.

Wynagrodzenie za dodatkowo udzielony panu Krzysztofowi czas wolny obliczamy:

- ustalając podstawę wymiaru z miesiąca, w którym nastąpiło udzielenie dodatkowego czasu wolnego, tj. z lutego; podstawa wymiaru wyniesie: ?3006,60 zł (2205,20 zł + 89,40 zł + 89,40 zł + 12,60 zł + 610 zł),

- dzieląc następnie tak ustaloną podstawę przez liczbę godzin przepracowanych ?w lutym (w nominalnym czasie pracy oraz w nadgodzinach), tj. przez 154 godz.: 3006,60 zł : 154 godz. = 19,52 zł (stawka za 1 godz.), a następnie

- mnożąc tak otrzymaną stawkę wynagrodzenia za jedną godzinę przez liczbę godzin dodatkowo udzielonego czasu wolnego, tj. przez 12: 19,52 zł x 12 godz. ?= 234,24 zł.

Wynagrodzenie za czas wolny udzielony w wymiarze o połowę wyższym wyniesie 234,24 zł.