Polskie przepisy zakazują planowania pracy na niedziele i święta, poza nielicznymi wyjątkami, które wymienił ustawodawca. Z zasady jest to więc niedozwolone i stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym.
Katalog przypadków, w których można planować pracę w niedziele i święta, ?zostanie wkrótce rozszerzony ?o świadczenie usług z wykorzystaniem:
odbieranych poza terytorium Polski, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, polskie niedziele i święta są u niego dniami pracy.
Jeżeli chodzi o święta, to sprawa jest oczywista. Katalog świąt państwowych jest różny w poszczególnych państwach. Dzień, który w Polsce jest jednym z 13 świąt wymienionych w ustawie z 18 stycznia 1951 r. (DzU nr 4, poz. 28 ze zm.), może być zwykłym dniem pracującym w innych państwach. Dotychczas polski przedsiębiorca musiał zapewnić swoim pracownikom wolne w dzień świąteczny, podczas gdy zagraniczny kontrahent oczekiwał wtedy od niego aktywności służbowej.
Jeśli chodzi o planowanie pracy w niedziele, chodzi raczej o zmienność stref czasowych i związanych z tym granic czasowych niedzieli. W polskim k.p. przedział czasowy niedzieli został określony ?od 6.00 w niedzielę do 6.00 dnia następnego, chyba że w przepisach wewnątrzzakładowych pracodawca ustalił inne granice. Takie rozwiązanie było niewystarczające z punktu widzenia bardziej odległych państw, w których przesunięcie czasowe – wynikające z jego położenia w określonej strefie – jest nawet wielogodzinne. Start dnia pracy w innym, odległym kraju, był z tego powodu związany np. z rozpoczynaniem się w Polsce niedzieli lub święta, co oznaczało równocześnie brak możliwości zatrudniania pracowników.
Nowelizując przepisy, ustawodawca wskazał, że pracę w niedziele i święta mogą wykonywać pracownicy danego zakładu, którzy świadczą usługi z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, do których należą rozwiązania techniczne (w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe) umożliwiające indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi (w szczególności pocztą elektroniczną) oraz wykorzystujących urządzenia telekomunikacyjne (tj. urządzenia elektryczne lub elektroniczne przeznaczone do zapewniania telekomunikacji). Poza osobami, które stricte wykorzystują te urządzenia do kontaktu z partnerami zagranicznymi, pracę w niedziele i święta będą mogli również wykonywać pracownicy zapewniający możliwość świadczenia tych usług. Ta regulacja jest bardzo niejasna i nie wskazuje na konkretny katalog osób, które się w nim zawierają. Możliwa jest więc sytuacja, gdy szef uzna, że cała jego załoga jest niezbędna w pracy w niedzielę lub święto, bo tylko wtedy będzie możliwe nawiązanie kontaktu z zagranicznym przedsiębiorcą.
Ustawodawca nie wskazał ponadto, że pracę w te dni można planować wyłącznie wtedy, gdy następuje obsługa zagranicznego przedsiębiorcy. Zatem każdy pracodawca, który choćby incydentalnie ma kontakty z taką zagraniczną firmą, będzie się mógł powoływać na możliwość zatrudniania osób w niedziele i święta.
Oceniając tę nowelizację należy stwierdzić, że w praktyce nie wnosi ona nic do obowiązującego porządku prawnego. Jeśli bowiem jakakolwiek firma chce zatrudniać pracowników w niedziele lub święta, może wprowadzić pracę zmianową. To wystarczy, aby powstała możliwość zatrudniania pracowników w tych dniach. Dodatkowo brak jakichkolwiek obostrzeń w zakresie wprowadzenia pracy na zmiany sprawia, że na gruncie obowiązujących przepisów każdy zakład może bez większego problemu zatrudniać pracowników w niedziele ?i święta. Wystarczy, że wprowadzi – w dowolnym momencie ?i niezależnie od stosowanego systemu czasu pracy – zmianową organizację pracy.
