Przetargi: Wykonawca powinien przedstawić opłaconą polisę OC zamawiającemu

W wyroku z 20 sierpnia 2013 r. (KIO 1894/13) Krajowa Izba Odwoławcza w trzyosobowym składzie, dokonując wykładni odpowiednich przepisów, orzekła, że wykonawca nie ma dowolności w przedstawianiu dokumentów potwierdzających spełnianie warunku co do znajdowania się przez wykonawcę w odpowiedniej sytuacji ekonomicznej.

W pierwszej kolejności zawsze powinien przedstawić opłaconą polisę, a dopiero w przypadku jej braku – inny dokument potwierdzający, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia.

Takich dokumentów i w tej kolejności może bowiem żądać zamawiający od wykonawców na podstawie § 1 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia z 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzaju dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawców, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane.

W orzeczeniu tym KIO potwierdziła również stanowisko wyrażone we wcześniejszym orzecznictwie, że przedmiotem badania przy dokonywaniu przez zamawiającego oceny spełniania warunku udziału w postępowaniu co do sytuacji ekonomicznej wykonawcy jest jego zdolność do posiadania ochrony ubezpieczeniowej.

Jaki dzień

Co ważne – wykonawca powinien wykazać posiadanie wymaganego ubezpieczenia na dzień składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub ofert. Wynika to z obowiązku wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu najpóźniej na dzień składania wniosków/ofert.

Zgodnie z art. 26 ust. 2a pzp wykonawca na żądanie zamawiającego i w zakresie przez niego wskazanym zobowiązany jest wykazać odpowiednio, nie później niż na dzień składania wniosków/ofert spełnianie warunków udziału w postępowaniu. Również złożone w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego oświadczenia i dokumenty powinny potwierdzać spełnianie warunków udziału w postępowaniu nie później niż w dniu, w którym upłynął termin składania wniosków/ofert.

Uregulowana składka

W związku z tym, że zasadą wynikającą z przepisów kodeksu cywilnego (art. 814 § 1) jest, że odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się od dnia następującego po zawarciu umowy, nie wcześniej jednak niż od dnia następnego po zapłaceniu składki lub jej pierwszej raty, konieczne jest złożenie przez wykonawcę opłaconej polisy i wykazanie faktu jej opłacenia (lub opłacenia pierwszej raty) najpóźniej na dzień składania wniosków/ofert.

W przypadku, gdy termin opłacenia polisy lub jej pierwszej składki jest późniejszy niż dzień składania wniosków/ofert, wykonawca powinien opłacić polisę przed upływem terminu na ich złożenie lub wykazać zamawiającemu, że ubezpieczyciel przyjął odpowiedzialność ubezpieczeniową przed zapłaceniem przez wykonawcę składki (lub pierwszej raty), składając np. polisę z klauzulą wcześniejszego powstania odpowiedzialności ubezpieczyciela niż dzień następujący po dniu jej opłacenia.

Nieopłacona polisa zawierająca taką klauzulę powinna być traktowana właśnie jako inny dokument potwierdzający, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności. Możliwe jest też złożenie innych dokumentów, które będą potwierdzały fakt posiadania wymaganego ubezpieczenia na dzień składania wniosków/ofert (np. certyfikatów).

Uzasadniona przyczyna

Dopiero gdy wykonawca nie dysponuje dokumentami wymaganymi przez zamawiającego (czyli dokumentami określonymi w § 1 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie do- kumentów) może – na podstawie art. 26 ust. 2c pzp – złożyć inny dokument, który w wystarczający sposób potwierdza spełnianie opisanego przez zamawiającego warunku.

Przy czym możliwość posłużenia się dokumentami innymi niż wymagane przez zamawiającego uwarunkowana jest wykazaniem przez wykonawcę, że nie może on z uzasadnionej przyczyny przedstawić wymaganych dokumentów.

Marzena Jaworska radca prawny, partner w Kancelarii Prawnej PIERÓG & Partnerzy

Marzena Jaworska radca prawny, partner w Kancelarii Prawnej PIERÓG & Partnerzy

Wymóg złożenia przez wykonawcę opłaconej polisy na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu co do znajdowania się w odpowiedniej sytuacji ekonomicznej pozwala na realne zbadanie sytuacji ekonomicznej, w jakiej znajduje się wykonawca, i zapobiega działaniom, które mogą zmierzać do obejścia prawa.

Wyklucza bowiem możliwość zawierania przez wykonawców umowy ubezpieczenia wyłącznie na potrzeby określonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z terminem wymagalności składki lub pierwszej raty po dniu wyznaczonym na składanie wniosków/ofert i późniejszego opłacenia lub nie – w zależności od wyniku przetargu.

Opłacenie polisy potwierdza nie tylko możliwość uzyskania przez wykonawcę ubezpieczenia na określoną wysokość, ale także zdolność wykonawcy do poniesienia związanych z tym kosztów, świadcząc tym samym o dobrej kondycji ekonomicznej wykonawcy.