- W kontrakcie pracownika jest zapis, że pracuje on w zadaniowym systemie czasu pracy w zakresie 8-godzinnej dobowej oraz przeciętnie 40-godzinnej tygodniowej normy. W ostatnich miesiącach firma realizuje dużą umowę handlową, przez co ten podwładny pracuje ponad wyznaczone normy. Czy w takim przypadku należy mu się dodatek za pracę w nadgodzinach?

– pyta czytelniczka.

Tak

. Zadania powierzone pracownikowi powinny być tak ustalone, aby dokładając należytej staranności i sumienności mógł on je wykonać w ciągu 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin tygodniowo w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 129 k.p.). Pracodawca określa czas niezbędny do wykonania zadań w porozumieniu z zatrudnionym (art. 140 k.p.). W praktyce sprowadza się to jedynie do wysłuchania opinii podwładnego.

Nie ma przeszkód, aby pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze byli rozliczani w takim systemie czasu pracy. Ważne jest jednak, aby przydział zadań był proporcjonalny do wymiaru etatu, w jakim pracują. Istotne jest też, żeby mieli możliwość wykonania pracy w określonym czasie.

Pracownik zatrudniony w zadaniowym systemie nie ma prawa do dodatku za nadgodziny, jeśli pracodawca prawidłowo stosuje ten system czasu pracy i nakłada na niego odpowiednią ilość zadań. Gdy zaś zlecono mu zadania, których wykonanie w normalnym czasie pracy jest niemożliwe, dochodzi do polecenia mu świadczenia pracy w czasie przekraczającym normy czasu pracy. To już praca w godzinach nadliczbowych, która uprawnia do wynagrodzenia i dodatku.

Potwierdził to wielokrotnie Sąd Najwyższy. Mówił o tym m.in. w wyroku z 25 sierpnia 2004 r. (II PK 707/2003). Przyjął, że określenie czasu pracy wymiarem zadań nie pozbawia możliwości dochodzenia wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

Dodatkowo w wyroku z 4 sierpnia 1999 r. (I PKN 181/99) SN przyjął, że nazwanie czasu pracy „zadaniowym" nie wyłącza stosowania przepisów o opłacaniu pracy nadliczbowej. Tylko prawidłowo stosowany zadaniowy czas pracy wyłącza roszczenie o wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach.

Brak możliwości wykonania pracy w „normalnym czasie" należy oceniać przy tym obiektywnie, a nie odnosząc się do przekroczenia norm z powodu niskiej wydajności pracownika (gdy powód nadgodzin nie wynikał z przyczyn leżących po stronie pracodawcy).

Zadaniowy czas pracy powinien być wprowadzony w przepisach układowych lub regulaminach pracy, względnie obwieszczeniu o czasie pracy (gdy brakuje układu i regulaminu). Nie ma jednak przeszkód, aby zapis o zadaniowym czasie znalazł się w umowie o pracę.

W stosunku do osób objętych zadaniowym czasem pracy nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy (art. 149 § 2 k.p.). Jednak aby pracodawca miał realną możliwość kontrolowania pracy podwładnych, wskazane jest ewidencjonowanie wykonywanych przez nich zadań. Pozwoli to uniknąć nieporozumień przy rozliczaniu ewentualnych nadgodzin.

Angelika Ciastek-Zyska radca prawny Kancelaria Radcy Prawnego A. Ciastek-Zyska