- Zatrudniliśmy pracownika niepełnosprawnego w stopniu znacznym, który jest zatrudniony jeszcze w innej firmie, ale do końca czerwca jest tam na urlopie bezpłatnym. Czy możemy wystąpić o dofinansowanie do pensji za maj tej osoby w naszym zakładzie?

Tak

Dofinansowanie należy się w tym przypadku pracodawcy, który zatrudnił niepełnosprawnego jako drugi, ponieważ w pierwszym zakładzie pracy osoba ta przebywa obecnie na urlopie bezpłatnym. Oczywiście ważne jest, aby zostały spełnione dodatkowe wymagania wymienione w art. 26a ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm., dalej ustawa o rehabilitacji), tj. m.in. został ustalony na niego efekt zachęty, wypłata jego wynagrodzenia za maj została przekazana na jego konto bankowe lub przekazem pocztowym, terminowo zostały poniesione za niego koszty płacy.

W czasie urlopu bezpłatnego pierwszy pracodawca niepełnosprawnej osoby nie może jej wliczać do wskaźników zatrudnienia. Tym bardziej nie może uzyskiwać na nią dofinansowania z PFRON, ponieważ w tym okresie nie ponosi za tego pracownika kosztów płacy.

- Firma jest pracodawcą z tzw. otwartego rynku. Czy należy nam się dofinansowanie do wynagrodzeń w sytuacji, gdy:

1. wynagrodzenie np. za maj 2013 r. zostało wypłacone 7 czerwca br., zgodnie z obowiązującym regulaminem wynagradzania (zakład wypłaca pensje za dany miesiąc do 10. dnia miesiąca następującego po tym, za które przysługują),

2. składki od wynagrodzenia za ten miesiąc zostaną przekazane do ZUS 15 lipca 2013 r., zgodnie z ustawowym terminem.

Tak

Zgodnie z art. 26a ust. 1a1 pkt 3 ustawy o rehabilitacji dofinansowanie nie przysługuje, jeżeli pracodawca poniósł miesięczne koszty płacy z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni.

W sytuacji opisanej w pytaniu wypłata zarobków nastąpiła terminowo (zgodnie z regulaminem wynagradzania). Również składki do ZUS zostaną odprowadzone w terminie. W związku z czym przy spełnieniu pozostałych ustawowych przesłanek, pracodawcy będzie przysługiwało dofinansowanie.

Wniosek o dofinansowanie do wynagrodzeń należy składać w PFRON do 20. dnia miesiąca następującego po tym, którego dotyczyła wypłata. Trzeba w nim wykazać koszty płacy – zarówno te poniesione (wniosek o wypłatę dofinansowania nie może być złożony przed otrzymaniem przez pracownika pensji), jak i te, których termin zapłaty przypada po złożeniu wniosku, czyli składki ZUS i zaliczkę na podatek dochodowy.

Terminowość poniesienia kosztów w całości jest bardzo ważna. Jak bowiem wynika ze stanowiska BON z 12 lutego 2013 r. (BON-I-52311-63-2-LK/2013):

„(...) naruszenie warunku, o którym mowa w art. 26a ust. 1a1 pkt 3 ustawy – bez względu na to, jaka rodzajowo lub kwotowo część kosztów płacy została poniesiona po upływie terminu określonego w tym przepisie – wyłącza prawo do całego dofinansowania za dany miesiąc na danego pracownika, a pracodawca, który pobrał dofinansowanie bez uwzględnienia tej okoliczności, ma obowiązek jego zwrotu wraz z odsetkami na podstawie art. 49e ustawy. Ustawodawca nie przewidział tu bowiem wyłączenia prawa do dofinansowania lub stopniowania pomniejszeń w tym zakresie".

- Czy przysługuje dofinansowanie do wynagrodzenia dla niżej wymienionego pracownika niepełnosprawnego? Przedłożył 1 lutego br. decyzję o zaopatrzeniu emerytalnym z Wojskowego Biura Emerytalnego z 2012 r., w której na podstawie art. 31 ustawy z 31 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin ustalono mu prawo i wysokość wojskowej renty inwalidzkiej. Orzecznik IWKL zaliczył go w 2012 r. do III grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia. W decyzji o zaopatrzeniu znajduje się również zapis „nadal wypłaca się emeryturę wojskową jako świadczenie korzystniejsze (art. 42 ww. ustawy).

,,Pracownik przedłożył (również 1 lutego 2013 r.) dodatkowo orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności wydane przez zespół ds. orzekania o niepełnosprawności. Od lutego zaczęliśmy uzyskiwać na niego dofinansowanie z PFRON. W marcu br. otrzymaliśmy wezwanie do korekty z PFRON z informacją, że miesięczne dofinansowanie nie przysługuje na pracowników (....), którzy mają ustalone prawo do emerytury. Czy PFRON ma rację?

Tak

PFRON ma rację. Pracownik ma ustalone prawo do emerytury (sam pracodawca cytuje ,,nadal wypłaca się emeryturę wojskową jako świadczenie korzystniejsze"). Biorąc pod uwagę orzeczenie wydane przez powiatowy zespół ds. orzekania (gdyż orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej wydane po 1 stycznia 1998 r. nie stanowi podstawy prawnej do zaliczenia pracownika do osób niepełnosprawnych), w którym zaliczył pracownika do osób z lekkim stopniem niepełnosprawności, od 1 marca 2011 r. dofinansowanie na taką osobę nie przysługuje.

Pracownika tego można jedynie wliczyć do wskaźnika osób niepełnosprawnych, ale dopłata do jego pensji się nie należy.

Dodatkowo warto przypomnieć, że zgodnie z art. 62 ust. 1 i 2 ustawy o rehabilitacji ważne orzeczenie o zaliczeniu do jednej z grup inwalidztwa, wydane przed 1 stycznia 1998 r. przez komisje lekarskie podległe MON lub MSWiA na podstawie odrębnych przepisów dotyczących niezdolności do służby, przekłada się na następujące stopnie niepełnosprawności, w zależności, czy jest to orzeczenie o zaliczeniu do:

Natomiast orzeczenie ustalające inwalidztwo III grupy wyłącznie z tytułu niezdolności do służby oznacza zdolność do pracy poza służbą. Zatem posiadacza takiego orzeczenia nie uznaje się za osobę niepełnosprawną.

Stanowi o tym art. 20 ust. 1 pkt 3 ustawy z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 8, poz. 66 ze zm.) oraz art. 20 ust. 1 pkt 3 ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 8, poz. 67 ze zm.).

Jeśli orzeczenie jednej ze wskazanych komisji zostało wydane po 1 stycznia 1998 r., nie stanowi ono podstawy do uznania wskazanej w nim osoby za niepełnosprawną. Gdy chce być ona uznawana za osobę niepełnosprawną, może wystąpić z wnioskiem o ustalenie stopnia niepełnosprawności do powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.

- Pracownik z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ma decyzję o przyznaniu wcześniejszej emerytury z tytułu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem. Czy przysługuje dofinansowanie do jego wynagrodzenia z PFRON?

Nie

Osoba ta ma ustalone prawo do emerytury. Mimo że została ona przyznana z tutułu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem, to jednak decyzja wskazuje na ustalone uprawnienia emerytalne.

Prawo do dofinansowania do wynagrodzeń osób zaliczonych do lekkiego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, które mają ustalone prawo do emerytury, nie przysługuje od 1 marca 2011 r.

W tej sprawie BON wydało stanowisko 4 maja 2011 r. (BON-I-5232-26-IKW/11). Biuro stwierdziło, że ustalone prawo do emerytury posiada każda osoba, która uzyskała decyzję organu ubezpieczeniowego dotyczącą przyznania świadczenia emerytalnego (...), niezależnie od podstawy prawnej jej uzyskania. Decyzja wydana przez organ emerytalny funkcjonuje w obrocie prawnym, mimo zawieszenia pobierania świadczenia emerytalnego.

To wyłączenie nie obejmuje jednak osób, które mają ustalone prawo do świadczenia przedemerytalnego.

Biuro stwierdziło ponadto, że prawo do dofinansowania traci pracodawca na osobę, której ZUS z urzędu przyznał emeryturę zamiast pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy. Dotyczy to osoby, „która osiągnęła wiek 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym". O zmianie statusu z rencisty na emeryta ubezpieczonego informuje ZUS.

- Na emerytkę posiadającą znaczny stopień niepełnosprawności do końca kwietnia 2013 r. pobieraliśmy dofinansowanie. Od maja na nowym orzeczeniu jest stopień umiarkowany. Ta osoba cały czas pozostaje w zatrudnieniu. Jeśli za kilka miesięcy, po odwołaniu od orzeczenia w stopniu umiarkowanym, otrzyma ponownie stopień znaczny, czy wtedy będzie można wystąpić o dofinansowanie bez wykazywania efektu zachęty?

Tak

Efekt zachęty w tym przypadku nie wygaśnie. Osoba ta cały czas pozostaje w zatrudnieniu i ciągle jest niepełnosprawna w rozumieniu art. 1 ustawy o rehabilitacji (ma obecnie ustalony umiarkowany stopień niepełnosprawności). Jednak aby można było znów się starać o dofinansowanie do jej pensji, pracownica musi mieć ponownie ustalony znaczny stopień niepełnosprawności.

Tak

Wyliczając 30-procentowy wskaźnik osób niepełnosprawnych na potrzeby udzielania ulg we wpłatach na PFRON można sumować liczbę pracowników o znacznym stopniu niepełnosprawności z tymi w stopniu umiarkowanym ze schorzeniami szczególnymi, wymienionymi w art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji.

Przedsiębiorca może dokonywać niższych wpłat na PFRON, jeśli kupi usługę (z wyłączeniem handlu) lub produkcję od pracodawcy zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, który osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych będących osobami:

Tak wynika z art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji.

Jeżeli pracownik jest niepełnosprawny w stopniu znacznym, można go uwzględnić, licząc ten wskaźnik, bez względu na dany typ schorzenia i kod. Natomiast w przypadku osób legitymujących się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, ważne jest schorzenie.

Musi to być jedno ze schorzeń szczególnych, które są wskazywane kodem:

01-U

– upośledzenie umysłowe,

02-P

– choroby psychiczne,

04-O

– choroby narządu wzroku, niewidomi,

06-E

– epilepsja,

12-C

– całościowe zaburzenia rozwojowe, np. autyzm.