- Czy informację o urlopie ojcowskim trzeba wpisywać w świadectwie pracy, a jeśli tak, to w którym miejscu?
– pyta czytelniczka.
Świadectwo pracy należy do podstawowych dokumentów, które pracodawca ma obowiązek wydać pracownikowi niezwłocznie w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem angażu.
Na jego podstawie kolejny pracodawca uzyskuje podstawowe dane o przyjmowanym pracowniku, jak i o przysługujących mu uprawnieniach. Niepotrzebny jest tu wniosek podwładnego.
Jakie przepisy
Osoby zajmujące się w firmie przygotowaniem świadectwa pracy często mają wątpliwości, jakie informacje podlegają obowiązkowemu ujawnieniu. Należy podkreślić, że nie wszystkie dane dotyczące zatrudnienia pracownika powinny znaleźć się w tym dokumencie. Niestety, odnoszące się do tego przepisy nie wyjaśniają wszystkiego w dostateczny sposób.
Niemniej przy sporządzaniu świadectwa należy wziąć pod uwagę zarówno art. 97 k.p., jak i rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (DzU nr 60, poz. 282 ze zm., dalej rozporządzenie).
wymienia dane, które szef musi umieścić w tym dokumencie: okres i rodzaj wykonywanej pracy, zajmowane stanowiska, tryb rozwiązania umowy o pracę oraz informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego, a także wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia. Wysokość wynagrodzenia oraz jego składniki pracodawca zamieszcza tylko na żądanie pracownika.
Natomiast zarówno kodeks pracy, jak i rozporządzenie nie odnoszą się wprost do tego, czy w świadectwie należy wpisywać informację o wykorzystaniu urlopu ojcowskiego.
Problem ten pojawił się w 2010 r., odkąd pracownicy – ojcowie wychowujący dziecko zyskali prawo do takiego urlopu. W latach 2010-2011 przysługiwał on w wymiarze tygodnia, natomiast od początku 2012 r. są to dwa tygodnie. Urlop ten ojciec może wziąć niezależnie od urlopu macierzyńskiego wykorzystywanego przez matkę.
Wystarczy, jeśli pracownik przed ukończeniem przez dziecko 12. miesiąca życia złoży pisemny wniosek z co najmniej siedmiodniowym wyprzedzeniem przed terminem wykorzystania urlopu. Szef nie może odmówić jego udzielenia.
Informacja na przyszłość
Mimo że żaden przepis kodeksu ani rozporządzenia nie wymieniają wprost urlopu ojcowskiego jako informacji podlegającej ujawnieniu w świadectwie pracy, to jego wykorzystanie należy bez wątpienia w nim podać, jeśli okres uprawniający pracownika do jego wybrania jeszcze się nie skończył. Potwierdza to Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w stanowisku z 16 maja 2012 r. w sprawie zamieszczania informacji o uprawnieniach pracowniczych w świadectwie pracy przesłanym do „Rzeczpospolitej".
Podstawę prawną tego obowiązku szefa stanowi art. 97 § 2 k.p. Określa on, że w świadectwie pracy należy zamieścić informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracownika ze stosunku pracy w zakresie mającym wpływ na uprawnienia pracownicze i uprawnienia z ubezpieczenia społecznego u kolejnego pracodawcy.
Do takich informacji należą: urlop wypoczynkowy wykorzystany przez pracownika w roku ustania stosunku pracy, urlop bezpłatny i podstawa prawna jego udzielenia, urlop wychowawczy, liczba dni, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie chorobowe w roku ustania stosunku pracy, wykorzystanie zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem oraz dodatkowy urlop lub inne świadczenie przewidziane przepisami prawa.
Takim dodatkowym urlopem przewidzianym przez przepisy jest prawo pracownika do urlopu ojcowskiego. Tym bardziej, że ojciec może go wziąć aż do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia.
Zatem w razie zmiany zatrudnienia wzmianka o urlopie ojcowskim ma istotne znaczenie dla kolejnego pracodawcy. Ten musi wiedzieć, czy pracownik wybrał już urlop ojcowski, czy nadal może z niego korzystać. Jeśli takiej informacji w świadectwie nie ma, ojciec może wziąć ten urlop u kolejnego pracodawcy, gdy do zmiany firmy dochodzi przed upływem 12 miesięcy od narodzin dziecka.
Przykład
Po narodzinach córki pan Michał złożył wniosek do pracodawcy o udzielenie dwóch tygodni urlopu ojcowskiego. Pół roku później zmienił pracodawcę i u kolejnego ponownie wnioskował o taki urlop na dwa tygodnie, gdyż nie upłynęło jeszcze 12 miesięcy, w którym pracownik może go wybrać. Ponieważ w świadectwie nie było wzmianki o urlopie ojcowskim, nowy szef musiał przystać na wniosek pracownika.
Gdzie wpisać
Aby uniknąć takich sytuacji i nadużyć, dane o wykorzystaniu urlopu ojcowskiego umieszcza się w ust. 4 pkt 9 świadectwa pracy.
W tej części informuje się o wykorzystaniu przez pracownika uprawnień i świadczeń w zakresie mającym wpływ na uprawnienia pracownicze u kolejnego pracodawcy, wynikające z ustaw, układów zbiorowych pracy i regulaminów.
Wynika to z § 1 ust. 1 pkt. 3 rozporządzenia oraz wyjaśnień w sprawie sposobu wypełniania świadectwa pracy zamieszczonych we wzorze tego dokumentu stanowiącym załącznik do rozporządzenia.
Wzór z załącznika nie ma charakteru pomocniczego, co oznacza, że jest wiążący dla pracodawców.
Szef łamie prawo, jeśli podaje informacje wykraczające poza zakres określony w art. 97 k.p. i rozporządzeniu. Natomiast wydanie świadectwa zawierającego błędne informacje i niedokładności narusza zasadę rzetelnego i pełnego podawania w świadectwie pracy informacji wymaganych przez prawo (wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 28 czerwca 1977 r., I P 691/77).
Podczas opieki będzie zasiłek
Urlop ojcowski wpływa na ustalenie uprawnień pracowniczych i z ubezpieczenia społecznego, gdyż może być udzielony jednokrotnie na dziecko. Podczas tego urlopu ojcu przysługuje zasiłek, ale za ten czas może być udzielony jeden raz.
Natomiast brak informacji o udzieleniu urlopu ojcowskiego zobowiązuje kolejnego szefa do udzielenia urlopu, jeśli pracownik w odpowiednim terminie złoży wniosek. Z mocy ustawy bowiem pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia urlopu, a nie ma możliwości zweryfikowania prawidłowości informacji podanych przez pracownika.
—Autorka jest radcą prawnym w kancelarii Schoenherr
