O powstałym zbiegu egzekucji musi bowiem zawiadomić oba organy, a przy konkurencji tych samych rodzajowo postępowań wskazać właściwy do łącznego prowadzenia obu egzekucji.
Dwaj komornicy lub organy
Eliminacja zbiegu minimum dwóch egzekucji sądowych bądź przynajmniej dwóch egzekucji administracyjnych do jednego wynagrodzenia za pracę następuje bez wydawania orzeczenia przez sąd czy postanowienia przez któregoś z komorników (art. 773
1
kodeksu postępowania cywilnego
).
Pracodawca musi pisemnie poinformować oba rywalizujące organy egzekucyjne o zaistniałym zbiegu w ciągu siedmiu dni od jego powstania. W piśmie w szczególności wskazuje:
- przeszkodę w wypłacie wynagrodzenia i jego rodzaju,
- czy inne osoby roszczą sobie prawa do niego,
- czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie,
- czy i o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.
Pracodawca ma też obowiązek poinformować komorników o zmianie tych okoliczności. Ponadto sam weryfikuje, który organ egzekucyjny jest właściwy w danym zbiegu egzekucji. Właściwy organ egzekucyjny do łącznego kierowania obu konkurującymi postępowaniami wskazuje w piśmie o zbiegu egzekucji.
Wybierając, który komornik jest właściwy do dalszego łącznego zawiadywania zbiegającymi się egzekucjami sądowymi, kieruje się następującymi kryteriami:
- właściwy jest komornik działający przy sądzie rejonowym, w okręgu którego pracownik dłużnik ma miejsce zamieszkania,
- gdy pracownik dłużnik nie ma w Polsce miejsca zamieszkania, właściwy jest komornik dla miejsca jego pobytu,
- gdy miejsce pobytu pracownika dłużnika nie jest znane bądź leży poza Polską, właściwy jest komornik dla miejsca ostatniego zamieszkania pracownika dłużnika,
- gdy według tych kryteriów właściwych okazuje się kilku komorników albo żaden nie jest właściwy, łączną egzekucję prowadzi komornik, który pierwszy wszczął egzekucję z tego wynagrodzenia.
Określając organ właściwy do łącznego prowadzenia zbiegających się egzekucji administracyjnych, zakład uwzględnia wskazówki z art. 63 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji:
- właściwy jest naczelnik urzędu skarbowego, który pierwszy zastosował środek egzekucyjny,
- jeśli naczelnik urzędu skarbowego nie zastosował środka egzekucyjnego albo nie uczynił tego jako pierwszy, właściwy jest naczelnik urzędu skarbowego przypisany do miejsca zamieszkania podwładnego dłużnika.
Rozstrzygnięcie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej wymaga natomiast ingerencji sądu. W takiej sytuacji komornik i administracyjny organ egzekucyjny wstrzymują czynności i przekazują akta spraw do sądu rejonowego, w okręgu którego została wszczęta egzekucja (art. 773 k.p.c., art. 62 upea).
Chodzi o sąd rejonowy właściwy dla komornika albo administracyjnego organu egzekucyjnego, który pierwszy zaczął postępowanie egzekucyjne do tego wynagrodzenia (uchwała SN z 21 lutego 2003 r., III CZP 89/02).
Pretensje w sądzie
W ciągu 14 dni od uzyskania akt sprawy choćby od jednego organu egzekucyjnego sąd rejonowy wydaje postanowienie rozstrzygające zbieg egzekucji sądowej i administracyjnej.
W postanowieniu wskazuje organ egzekucyjny (komornika albo administracyjny organ egzekucyjny) do dalszej kontynuacji obu postępowań całości, w trybie dla siebie właściwym (uchwała SN z 24 lutego 2010 r., III CZP 133/09).
Wybierając właściwy organ, sąd rejonowy bierze pod uwagę stan zaawansowania każdego z postępowań, a gdy są one porównywalne – wysokość ściąganych należności i kolejność ich zaspokajania.
W międzyczasie, zanim pracodawca otrzyma postanowienie sądu rozstrzygające zbieg egzekucji sądowej i administracyjnej (zwykle jego odpis czy ksero przesyła mu organ wskazany przez sąd jako właściwy), musi dokonywać potrąceń zgodnie z kodeksem pracy, czyli:
- stosując kwoty wolne i wspólną maksymalną dopuszczalną kwotę potrącenia,
- przekazując potrącone kwoty obu organom egzekucyjnym, o ile jest możliwe; najczęściej jest to możliwe, gdy komornik i administracyjny organ egzekucyjny dochodzą potrąceń różnej kategorii, np. komornik alimentów, a gmina zaległych grzywien (świadczenie niealimentacyjne),
- lokując potrącone kwoty wyjątkowo w depozycie, kiedy komornik i administracyjny organ egzekucyjny ubiegają się o potrącenia równej kategorii.
Od chwili dotarcia do pracodawcy postanowienia sądu rejonowego w sprawie organu egzekucyjnego właściwego dla łącznego prowadzenia obu egzekucji przekazuje on zajęte kwoty organowi wskazanemu w tym postanowieniu (komornikowi albo naczelnikowi urzędowi skarbowemu). Wybrany w ten sposób organ prowadzi obie egzekucje w całości w trybie dla niego właściwym.
Pracodawca musi też powiadomić oba organy egzekucyjne o zaistniałym zbiegu w sposób podobny do opisanego przy zbiegu egzekucji sądowych.
Informacja dla sądowego organu egzekucyjnego o zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej do wynagrodzenia za pracę
(pieczęć zakładu pracy)
Warszawa, 15 czerwca 2012 r.
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Warszawie
Kancelaria Komornicza Wita Witolińskiego
Dotyczy egzekucji z wynagrodzenia za pracę pana Adama Rajka, PESEL 78060800000, sygn. KM 432/2011
Informuję, że wynagrodzenie Adama Rajka zostało 12 czerwca 2012 r. zajęte również przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Płocku z wniosku oddziału ZUS o zaległe składki z tytułu działalności gospodarczej. Pismo o powstałym zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej spółka wysłała również do naczelnika wskazanego urzędu skarbowego.
Jednocześnie zawiadamiam, że spółka nadal będzie Panu przekazywać zajęte kwoty zgodnie z przepisami kodeksu pracy do czasu otrzymania postanowienia sądu rejonowego w sprawie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej. Po uzyskaniu wymienionego postanowienia spółka będzie realizować potrącenia zgodnie z dyspozycją postanowienia (na rzecz organu egzekucyjnego wskazanego w postanowieniu).
Załączniki:
– kserokopia zajęcia wynagrodzenia za pracę Adama Rajka przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Płocku.
Podstawa prawna:
– art. 62, art. 72 § 4 pkt 2 ppkt b, art. 73 ustawy z 17 czerwca 1996 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (DzU z 2005 r. nr 229, poz. 1954 ze zm.),
– art. 773 i 882 ustawy z 17 listopada 1964 r. – kodeks postępowania cywilnego (DzU nr 43, poz. 296 ze zm.).
Z poważaniem
Grzegorz Zych (dyrektor Działu Kadr)