Częstą praktyką jest używanie domen internetowych przez przedsiębiorców do wskazywania prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, sprzedawanych towarów lub świadczonych usług. Wykorzystywane są zarówno domeny drugiego stopnia, jak i domeny internetowe złożone z powiązanych ze sobą domen pierwszego i drugiego stopnia.

[ramka][b]Co wchodzi w skład adresu internetowego[/b]

Przez domenę internetową należy w uproszczeniu rozumieć nazwę, pod jaką jest umieszczona w sieci strona internetowa. Domeną, pod którą ukrywa się serwis internetowy „Rzeczpospolitej”, jest rp.pl.

Domena ta składa się z domeny pierwszego stopnia, czyli pl, oraz domeny drugiego stopnia, czyli rp. Bywają też domeny złożone z większej liczby elementów. Domeną pierwszego stopnia są najczęściej domeny krajowe (np. pl, uk) lub funkcjonalne (np. com, biz, org). [/ramka]

Bywa wręcz, że domeny internetowe zbudowane z domeny pierwszego i drugiego stopnia są nazwami (firmami) przedsiębiorców, prowadzących działalność np. w formie spółek handlowych. Domeny internetowe przestały być więc tylko identyfikatorami dla stron internetowych, a zaczęły również – jako znaki towarowe – identyfikować dane towary, usługi i przedsiębiorców.

[srodtytul]Odróżniający charakter[/srodtytul]

Definicja znaku towarowego ujęta została w art. 120 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=71FF5C15FB0DA3F8BA844D5D53E384C4?id=169951]prawa własności przemysłowej (dalej pwp)[/link]. Przepis ten stanowi, że znakiem towarowym może być każde oznaczenie (także wyraz), które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli nadaje się do odróżnienia towarów (oraz usług) jednego przedsiębiorstwa od towarów (oraz usług) innego przedsiębiorstwa.

Dlatego też nic nie stoi na przeszkodzie, aby uznać domenę internetową za znak towarowy, o ile spełni ona przesłanki wskazane w pwp. Biorąc pod uwagę zasady budowy adresów stron internetowych a także ich elementy, stwierdzić należy, że charakter odróżniający będzie mieć przede wszystkim nazwa domenowa, jako zmienny element adresu strony internetowej.

Pozostałe elementy tego adresu (składniki stałe), występując także w innych adresach (np. domena „.pl”), mają bowiem charakter powtarzalny i jako takie – co do zasady – nie mają samodzielnie charakteru odróżniającego.

Również adres zbudowany z domeny pierwszego i drugiego stopnia, a więc zawierający składnik stały (np. domena „fgfgw.pl”) może odróżniać towary czy usługi danego przedsiębiorcy od innych. Taka możliwość jest w pewnej mierze związana z systemem rejestracji domen internetowych, który uniemożliwia funkcjonowanie w tym samym czasie dwóch identycznych domen.

Rejestracja domeny „fgfgw.pl” przez jeden podmiot uniemożliwia bowiem – w okresie, gdy jest ona utrzymywana – rejestrację tej samej domeny na rzecz innego podmiotu. Oznacza to, że przedsiębiorca będący abonentem domeny „fgfgw.pl” będzie mógł wykorzystywać ją do oznaczania nią własnych towarów lub świadczonych usług.

[srodtytul]Większa ochrona[/srodtytul]

Konsekwencją uznania domeny internetowej za znak towarowy jest możliwość wystąpienia przez przedsiębiorcę do Urzędu Patentowego RP o udzielenie na niego prawa ochronnego. Przyznanie ochrony uzależnione jest od spełnienia przez domenę przesłanek uzyskania tej ochrony, opisanych w pwp.

Co istotne, w razie wydania przez UP pozytywnej decyzji o udzieleniu prawa ochronnego przedsiębiorca zyskuje możliwość skorzystania z dodatkowych środków prawnych służących ochronie znaku towarowego przed naruszeniami ze strony osób trzecich. Ma to też znaczenie dla ochrony samej domeny. Po zarejestrowaniu znaku jest ona bez wątpienia większa.

[srodtytul]Sama rejestracja nie narusza znaku[/srodtytul]

Niezależnie od możliwości skorzystania z instrumentów ochronnych wskazanych w pwp przedsiębiorca uprawniony do znaku towarowego będącego domeną internetową nabywa także prawo wyłącznego używania go w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze RP (art. 153 pwp).

Wątpliwości budzić może jednak określenie, jakie zachowania względem domeny internetowej będącej znakiem towarowym stanowią jej używanie w rozumieniu przepisów tej ustawy.

Czy używaniem takim będzie już samo zarejestrowanie nazwy domeny bez powiązania jej z jakąkolwiek stroną internetową? Czy może za użycie domeny/znaku towarowego należy uznać posługiwanie się nią w celu identyfikacji strony internetowej uprawnionego, na której oferuje on swoje towary lub usługi?

Treść pwp nie pozwala jednoznacznie odpowiedzieć na te pytania. Art. 154 tej ustawy zawiera jedynie przykładowe wyliczenie sytuacji uznawanych za używanie znaku. W mojej ocenie sam fakt rejestracji domeny internetowej będącej znakiem towarowym, bez podjęcia jakichkolwiek innych działań związanych z tą domeną, nie oznacza używania znaku towarowego.

Znak ten nie identyfikuje bowiem wówczas towarów lub usług pochodzących od danego podmiotu. Należy jednak zwrócić uwagę, że w opisanej sytuacji, mimo że domena nie jest używana w charakterze znaku towarowego, nie przestaje ona być znakiem towarowym (jeśli spełnia przesłanki uznania jej za taki).

[ramka][b]Przykład[/b]

Przedsiębiorca posiada zarejestrowany znak towarowy w postaci „fgfgw”. Inny przedsiębiorca rejestruje domenę internetową zawierającą ten znak towarowy („fgfgw.pl”). Sam fakt rejestracji domeny przez innego przedsiębiorcę nie będzie jeszcze oznaczał naruszenia praw do znaku towarowego.

Gdyby jednak przedsiębiorca ten umieścił pod wspomnianą domeną stronę, na której zacząłby oferować swoje produkty, to można już byłoby mówić o takim naruszeniu.[/ramka]

[srodtytul]Kolejność dowolna[/srodtytul]

Od uznania domeny internetowej za znak towarowy odróżnić należy przypadek użycia w domenie internetowej znaku towarowego istniejącego już przed rejestracją nazwy domeny internetowej. Znak ten będzie miał byt samodzielny, także „poza” domeną internetową. Nie można jednak wykluczyć, że taki znak, użyty jako domena internetowa (w szczególności w połączeniu z innymi elementami tworzącymi adres internetowy), stanie się zupełnie nowym znakiem towarowym.

Stwierdzić więc można, że domena internetowa może być zbudowana na bazie istniejącego wcześniej znaku towarowego i być jedynie jej „nośnikiem”. Nie ma jednak przeszkód, aby po spełnieniu warunków opisanych w pwp domena internetowa – od momentu jej utworzenia – stanowiła „samodzielny” znak towarowy.

Stworzenie znaku towarowego w postaci domeny internetowej otwiera z kolei drogę do ubiegania się o udzielenie przez Urząd Patentowy RP ochrony takiej samej jak na inne znaki towarowe niebędące domenami internetowymi. Powiększa to katalog środków służących ochronie praw podmiotu posługującego się domeną internetową.

[i]Autor jest aplikantem radcowskim w Kancelarii Prawniczej Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy sp.k. z siedzibą w Poznaniu[/i]

[ramka] [b]Czytaj też artykuł [link=http://www.rp.pl/artykul/555311.html]Regulamin wiąże spółkę, która wykupiła sieciowy adres[/link][/b][/ramka]