[b]W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega badaniom. Jak ma się zachować pracodawca, jeżeli pracownik bezpośrednio po zwolnieniu chce wykorzystać urlop?

Czy można udzielić urlopu, a zaświadczenie lekarskie pracownik przedstawi po powrocie z niego (badanie pod koniec urlopu), czy też najpierw powinno być badanie, zaświadczenie o zdolności do pracy i dopiero urlop? Co zrobić, gdy pracownikowi w trakcie urlopu kończy się ważność badania lekarskiego? Czy powinien się poddać badaniu okresowemu przed urlopem (w trakcie ważności poprzedniego zaświadczenia) czy po urlopie?[/b]

Przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]kodeksu pracy[/link], konkretnie zaś art. 229 § 4, nakładają na pracodawców bezwzględny zakaz dopuszczania do pracy pracownika, który nie ma ważnych badań lekarskich. Jak wprost wskazano w treści przepisu:

„Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku”.

Tenże sam przepis w § 2 mówi, że w przypadku spowodowanej chorobą niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim celem ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Zasadne jest w tym miejscu podkreślenie, że pracownikowi, niedopuszczonemu do pracy wobec zawinionego przez niego braku ważnych badań lekarskich (np. wskutek odmowy poddania się badaniom), nie przysługuje wynagrodzenie za okres niewykonywania pracy – jak wskazał [b]Sąd Najwyższy w tezie wyroku z 23 września 2004 r. w sprawie I PK 541/03[/b].

Zasady kierowania pracowników na badania regulowane są w wydanym na podstawie delegacji ustawowej z art. 229 § 8 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FF25D7BDCD8B13A896E8DE4486814594?id=74016]rozporządzeniu ministra zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 69, poz. 332 ze zm.)[/link].

Zgodnie z § 4 rozporządzenia badania kontrolne przeprowadzane są na podstawie skierowania wydanego pracownikowi przez pracodawcę.

Odnosząc te rozważania do przedstawionych wątpliwości, należy się przychylić do stanowiska, że nie istnieje przeszkoda w udzieleniu pracownikowi urlopu bezpośrednio po zakończeniu zwolnienia i skierowaniu na badania lekarskie w pierwszym dniu po zakończeniu tegoż urlopu, zwłaszcza gdy urlop został wcześniej zaplanowany.

Za przyjęciem takiej możliwości świadczy treść powołanych wcześniej przepisów. Zauważyć bowiem należy, że w razie braku ważnych badań lekarskich pracownik nie może zostać dopuszczony do wykonywania pracy – jednak gdy przebywa na urlopie wypoczynkowym, tej pracy nie świadczy.

Możliwość udzielenia urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po trwającej dłużej niż 30 dni chorobie bez poprzedzenia urlopu badaniami lekarskimi potwierdził [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 20 marca 2008 r. w sprawie II PK 214/07[/b].

Analogicznie należy przyjąć, że nie ma co do zasady przeszkód w udzieleniu pracownikowi urlopu, gdy w trakcie jego wykorzystywania utracą ważność okresowe badania lekarskie. Pamiętać jednak należy, że w takim przypadku pracownik także powinien zostać skierowany na badania okresowe bezpośrednio po zakończeniu urlopu.

Ważne: udzielając pracownikowi urlopu, w czasie którego wygaśnie ważność lekarskich badań kontrolnych, należy się zastanowić nad następującą kwestią: zgodnie z treścią art. 167 § 1 k.p., gdy po udzieleniu pracownikowi urlopu zaistnieją w zakładzie pracy okoliczności szczególne, wymagające osobistej obecności pracownika, a nieprzewidziane w chwili jego rozpoczęcia, pracodawca uprawniony jest do odwołania pracownika z urlopu.

Może wtedy dojść do sytuacji, w której pracownika mimo odwołania z urlopu nie będzie można dopuścić do pracy.

Dlatego w takim przypadku należy jednak rozważyć możliwość wcześniejszego skierowania pracownika na badania kontrolne.

[i]Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Mamiński & Wspólnicy[/i]