Jeśli chodzi o obrót krajowy, wątpliwości budzi m.in. moment zewidencjonowania sprzedaży w kasie fiskalnej, moment jej rozliczenia czy zasady refakturowania usług pocztowych. Zacznijmy od tej ostatniej kwestii.

[srodtytul]Co z kosztami wysyłki[/srodtytul]

Aby dostarczyć towar nabywcy, sprzedawcy korzystają zazwyczaj z usług poczty lub firm kurierskich. Czy koszty wysyłki należy doliczyć do wartości sprzedawanego towaru i opodatkować łącznie, czy też można/trzeba je odrębnie refakturować, a jeśli tak, to z jaką stawką VAT?

Zgodnie z art. 29 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link] podstawą opodatkowania co do zasady jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

[srodtytul]Element obrotu[/srodtytul]

Zasadniczo w przypadku sprzedaży wysyłkowej koszty wysyłki (poczty, firmy kurierskiej) powinny być elementem składowym podstawy opodatkowania (tak np. interpretacje: [b]Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 29 czerwca 2009 r., ITPP1/443-331b/09/AJ, Urzędu Skarbowego w Brzegu z 15 marca 2007 r., PP/443/IN/4/ EŚ/2007)[/b]. I to niezależnie od tego, czy towar dostarczony został bezpośrednio przez dostawcę, czy za pośrednictwem innego podmiotu, np. firmy transportowej, firmy kurierskiej lub poczty.

Powinny być one wliczone w cenę towaru, ponieważ sprzedawca dokonuje sprzedaży towaru, nie usług pocztowych czy kurierskich. Jako koszt dodatkowy sprzedaży powinny powiększać obrót z tytułu sprzedaży podstawowej (towaru).

W konsekwencji, w takim wypadku, koszty wysyłki powinny być opodatkowane stawką właściwą dla sprzedawanego towaru.

Co do zasady będzie to 22-proc. stawka, ale jeżeli sprzedawane towary są opodatkowane stawką obniżoną, np. 7 lub 0 proc. (np. książki oznaczone symbolami ISBN), to wówczas tę obniżoną stawkę VAT stosujemy również do kosztów wysyłki, bo są one jedynie elementem kalkulacyjnym podstawy opodatkowania z tytułu sprzedaży wysyłanego towaru.

Dotyczy to również innych kosztów związanych z wysyłką towarów, np. kosztów opakowania.

[srodtytul]Refaktura[/srodtytul]

W niektórych jednak sytuacjach organy podatkowe akceptują możliwość odrębnego refakturowania kosztu wysyłki. Aby to było możliwe, z zawartej umowy musi wprost wynikać, że koszt ten będzie odrębnie refakturowany [b](tak np. interpretacja Drugiego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Bielsku-Białej z 13 lipca 2005 r., PP/443-104/05/WN-41669)[/b].

Przyjmuje się, że refakturowanie usługi oznacza de facto jej świadczenie przez refakturującego, potwierdzone fakturą wystawioną w całości lub części dla udokumentowania odsprzedaży w ramach zawartych przez strony umów o współpracę, bez doliczania jakiejkolwiek marży i zmiany stawki podatku VAT.

Usługi pocztowe są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 2 załącznika nr 4 do ustawy o VAT. Przepis ten zwalnia z podatku usługi świadczone przez pocztę państwową (64.11 PKWiU).

Zwolnienie to ma charakter przedmiotowo-podmiotowy, ma zastosowanie wyłącznie do usług pocztowych świadczonych przez pocztę państwową. Brak jest natomiast podstaw do stosowania go w dalszych fazach obrotu tymi usługami w drodze refaktury [b](tak interpretacje izb skarbowych: w Poznaniu z 21 lipca 2009 r., ILPP2/443-738/09-2/MN, i w Zielonej Górze z 8 lutego 2006 r., II-1/4430-71/05)[/b].

Z tego względu niektóre organy podatkowe podkreślają, że refakturowanie usług pocztowych nie jest możliwe, bo prowadziłoby do zastosowania 22-proc. stawki podatku w miejsce zwolnienia [b](tak np. interpretacje Urzędu Skarbowego w Prudniku z 27 lutego 2006 r., PP-406/3/AZ/06, i Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z 31 października 2006 r., II US-II-443/88/2006)[/b]. Właściwsze wydaje się więc wliczenie kosztu usług pocztowych (kurierskich) w cenę sprzedawanego towaru.

Decydując się jednak na odrębne rozliczenie kosztów przesyłki, tak usługi pocztowe, jak i kurierskie należy opodatkować VAT według podstawowej 22-proc. stawki.

[srodtytul]Kiedy bez podatku[/srodtytul]

Od tego jest jednak wyjątek. Otóż organy podatkowe akceptują pogląd, że gdy na podstawie udzielonego przez kupującego pełnomocnictwa sprzedawca zostanie upoważniony do reprezentowania kupującego i występowania na jego rzecz w sprawie przesyłania przesyłek i na rachunek kupującego zawrze umowę o świadczenie usług z pocztą (firmą kurierską), to otrzymana przez sprzedawcę kwota na poczet tej umowy w imieniu i na rzecz kupującego nie będzie podlegała VAT, bo nie jest dla sprzedawcy obrotem, o którym mowa w art. 29 ust. 1 ustawy o VAT.

Przy sprzedaży na aukcjach internetowych niektóre organy podatkowe za wystarczającą formę udzielenia pełnomocnictwa uznają umieszczenie przez sprzedawcę w opisie aukcji wraz z opisem sprzedawanego towaru informacji w rodzaju: „Kupując na mojej aukcji, udzielasz mi jednorazowego pełnomocnictwa na zawarcie umowy o świadczenie usług w Twoim imieniu z pocztą (firmą kurierską), w celu przesłania za jej pośrednictwem zakupionego towaru” [b](tak interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 lipca 2009 r., ILPP2/443-738/09-2/MN).[/b]

[srodtytul]DECYDUJE SPOSÓB ZAPŁATY ZA WYBRANY TOWAR[/srodtytul]

[b]W zależności od tego, czy zapłatę za towar otrzymamy jeszcze przed wysyłką, w chwili dostawy za pobraniem, czy później, różny będzie moment zapłaty VAT należnego od tej sprzedaży[/b]

Gdy dostawa wysyłkowa następuje za zaliczeniem pocztowym, to zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 6 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zapłaty. Nie jest w tym wypadku możliwe stosowanie ogólnych zasad powstania obowiązku podatkowego [b](tak interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 29 czerwca 2009 r., ITPP1/443-329/09/MS)[/b].

Ponieważ w przywołanym przepisie mowa jest o dostarczaniu przesyłek, za które należność pobierana jest poprzez zaliczenie pocztowe, powstała wątpliwość, czy należy go stosować także do sprzedaży wysyłkowej za pobraniem przez firmy kurierskie.

[srodtytul]Kurierem tak jak pocztą[/srodtytul]

Organy podatkowe odpowiadają twierdząco na to pytanie.

Argumentują, że przesyłka dostarczana za pomocą innego niż Poczta Polska operatora pocztowego czy kuriera powinna być traktowana tak samo jak dostarczona przez Pocztę Polską, ponieważ forma realizacji przesyłki (wydanie jej adresatowi po uiszczeniu wskazanej przez nadawcę kwoty) i forma zapłaty (gotówka lub wpłata na rachunek bankowy) jest identyczna [b](por. interpretacje: Urzędu Skarbowego Warszawa-Targówek z 12 kwietnia 2007 r., 1437/ZP/ 443-9/07/EZ; Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 4 grudnia 2006 r., ZP/443-208/06; Urzędu Skarbowego w Kędzierzynie-Koźlu z 6 września 2005 r., PP/406/56/ RK/05).[/b]

Twierdzą, że ustawodawca nie precyzuje, których podmiotów miałaby dotyczyć ta regulacja, ale rodzaj działalności jej podlegający. Przepisy ustawy o VAT ani przepisy prawa pocztowego nie definiują pojęć „za zaliczeniem pocztowym” oraz „za pobraniem”.

Z tego względu należy posłużyć się ich znaczeniem potocznym. Według słownika języka polskiego (www.sjp.pwn.pl) zarówno „zaliczenie”, jak i „pobranie” oznacza: „wysłać, przesłać, zamówić, dostarczyć itp. coś za zaliczeniem, za pobraniem (pocztowym); przesyłka za zaliczeniem, za pobraniem (pocztowym)”. Zatem obydwa terminy traktowane są identycznie.

W konsekwencji podatek należny powinien być rozliczony za okres (miesiąc/kwartał), w którym sprzedawca otrzymał środki pieniężne od firmy pobierającej je od nabywcy.

[srodtytul]Na rachunek bankowy[/srodtytul]

Natomiast jeżeli sklep internetowy otrzymuje zapłatę za pośrednictwem rachunku bankowego, to nie stosujemy art. 19 ust. 13 pkt 6 ustawy o VAT, lecz ogólne zasady powstawania obowiązku podatkowego.

Gdy nie ma konieczności wystawienia faktury, powstaje on chwilą wydania towaru (art. 19 ust. 1 ustawy o VAT); a jeżeli podatnik wysyła towar nabywcy lub wskazanej przez niego osobie trzeciej, to z chwilą wydania towaru jednej z tych osób (art. 19 ust. 2 ustawy o VAT).

Gdy dostawa musi być potwierdzona fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w siódmym dniu, licząc od dnia wydania towaru (art. 19 ust. 4 ustawy o VAT).

[srodtytul]Przedpłata[/srodtytul]

Często sklepy internetowe uzależniają wysyłkę zamówionego towaru od uprzedniej zapłaty w całości lub w części. Wówczas zastosowanie znajdzie art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, zgodnie z którym jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Na moment powstania obowiązku podatkowego nie ma natomiast wpływu fakt prowadzenia ewidencji przy użyciu kasy fiskalnej.

[srodtytul]U małego podatnika[/srodtytul]

W sposób szczególny moment powstania obowiązku podatkowego ustalają natomiast firmy posiadające status małego podatnik, które wybiorą kasową metodę rozliczenia VAT. Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje wówczas z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później niż 90 dnia licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Uregulowanie należności w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części. Tę metodę rozliczenia można stosować po spełnieniu ustawowych warunków, w tym m.in. po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego (w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosowana ta metoda).

[srodtytul]KIEDY OBRÓT TRZEBA ZEWIDENCJONOWAĆ W KASIE[/srodtytul]

[b]Firmy prowadzące sprzedaż towarów w systemie wysyłkowym mają trudności z ustaleniem, kiedy należy zarejestrowaćtę sprzedaż w kasie fiskalnej i wydać paragon klientowi[/b]

Zgodnie z § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania, podatnicy są obowiązani do ewidencji za pomocą kas każdej sprzedaży oraz wydruku paragonu fiskalnego lub faktury VAT z każdej sprzedaży, jak również wydawania oryginału wydrukowanego dokumentu nabywcy. Jednak przepisy nie precyzują momentu, w którym dana transakcji powinna być zarejestrowana przy zastosowaniu kasy.

Jak już wspomniałem, sprzedaż wysyłkowa może przybrać różne postacie. W grę wchodzić może:

- wysłanie towaru i późniejsze uzyskanie zapłaty na rachunek bankowy;

- wysłanie towaru po uprzednim otrzymaniu zapłaty;

- wysłanie towaru za zaliczeniem pocztowym.

Po kolei przedstawię wszystkie te sytuacje.

Zapłata na konto

Gdy płatność za wysyłany towar następuje na rachunek bankowy sprzedawcy po wysłaniu towaru klientowi, to obowiązek zarejestrowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej powstaje z chwilą przekazania tego towaru do wysyłki[b] (tak interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 27 września 2007 r., IPPP1/443-140/07-2/SM)[/b].

Jeżeli wysłanie towaru uzależnione jest od uprzedniego otrzymania zapłaty, to przyjmuje się, że obowiązek rejestracji sprzedaży w kasie fiskalnej powstaje najpóźniej w momencie otrzymania całości lub części zapłaty, tj. w dniu zaksięgowania należnej za towary kwoty na rachunku bankowym sprzedawcy. Paragon fiskalny powinien być w takim wypadku wysłany klientowi razem z towarem [b](tak interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 5 października 2009 r., IPPP2/443-813/09-2/KK)[/b].

[srodtytul]Na podstawie wyciągu z konta[/srodtytul]

Ponieważ sprzedawcy zazwyczaj z opóźnieniem dowiadują się o otrzymanych wpłatach, tj. z chwilą otrzymania wyciągu bankowego, organy podatkowe za dopuszczalne przyjmują ewidencjonowanie w kasie dokonanej wpłaty (zaliczki) na rachunek bankowy w dniu, w którym sprzedawca uzyska wyciąg bankowy (por. [b]interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 9 stycznia 2008 r., IBPP1/443-338/07/ AS[/b]).

Należy jednak mieć na uwadze, że ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w innym terminie niż moment powstania obowiązku podatkowego może prowadzić do niezgodności prowadzonej ewidencji z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczych oraz skutkować nieprawidłowym rozliczeniem VAT. Pamiętać bowiem trzeba, że techniczne przeszkody w pozyskiwaniu informacji dotyczących wykonanych transakcji nie mogą mieć wpływu na prawidłowe określenie obowiązku podatkowego.

W konsekwencji, jeżeli sprzedaż zostałaby zewidencjonowana w kasie fiskalnej w następnym miesiącu po otrzymaniu zapłaty (w dacie otrzymania wyciągu bankowego), to sprzedawca powinien pamiętać o konieczności stosownych korekt i przyporządkowaniu sprzedaży do właściwego okresu (miesiąca/kwartału).

Mianowicie należy powiększyć o wartość takiej sprzedaży kwoty obrotu i podatku należnego za miesiąc (przy rozliczeniu kwartalnym kwartał) powstania obowiązku podatkowego (otrzymania zapłaty), a pomniejszyć za miesiąc/kwartał zewidencjonowania sprzedaży w kasie fiskalnej (otrzymania wyciągu bankowego).

W praktyce należy to zrobić prowadząc odrębną ewidencję „korekt sprzedaży zarejestrowanej na kasie fiskalnej”, w której korygujemy te kwoty wynikające z raportu miesięcznego.

[srodtytul]Za zaliczeniem pocztowym[/srodtytul]

Gdy zapłatę za towar pobiera listonosz lub kurier, to w praktyce stosowane są dwa rozwiązania. Pierwsze polega na tym, że sprzedaż zostaje zewidencjonowana w kasie fiskalnej już w momencie wysyłki towaru (paragon jest wysyłany łącznie z towarem).

Decydując się na to rozwiązanie, należy pamiętać, aby w sytuacji gdy płatność zostanie otrzymana w następnym miesiącu/ kwartale, skorygować obroty i kwoty podatku należnego zewidencjonowane w kasie za miesiąc/kwartał, w którym zewidencjonowano wydanie towaru, przez odpowiednie zapisy w ewidencji korekt.

Obowiązek podatkowy powstaje bowiem w terminie wskazanym w art. 19 ust. 13 pkt 6 ustawy o VAT niezależnie od zewidencjonowania sprzedaży w kasie fiskalnej. Rozwiązanie takie akceptują również niektóre organy podatkowe (zob. [b]interpretacja Izby Skarbowej w Rzeszowie z 20 sierpnia 2007 r., IS.II/2-443/36/07; interpretacja Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 17 listopada 2006 r., ZP/443-207/06[/b]).

Zdarzają się jednak interpretacje negujące taką możliwość (jak choćby [b]interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 sierpnia 2007 r., ILPP1/443-10/07-2/BD[/b]).

Drugie rozwiązanie polega na tym, że sprzedaż jest ewidencjonowana w kasie w dacie otrzymania płatności. W tym wypadku sprzedawca zobowiązany będzie do wysłania wystawionego paragonu nabywcy. Jeżeli informację o otrzymanej wpłacie sprzedawca uzyska po dniu otrzymania zapłaty, to może postąpić tak jak w przypadku zaliczek, musi się jednak wtedy liczyć z obowiązkiem dokonania stosownych korekt obrotu i podatku należnego.

[ramka][b]I paragon, i faktura[/b]

Wystawienie faktury i zewidencjonowanie za pomocą kasy rejestrującej tej samej sprzedaży powoduje konieczność zapłaty podatku należnego jak od dwóch odrębnych transakcji.

Aby uniknąć podwójnego opodatkowania, należy wykazać, że faktura i paragon odnosi się do jednego zdarzenia. Dołączenie oryginału paragonu niewydanego nabywcy do kopii faktury dokumentującej daną transakcję pozwala wywnioskować, że na rzecz tego nabywcy dokonano jednej dostawy potwierdzonej zarówno fakturą, jak i paragonem [b](tak interpretacja Pierwszego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy z 5 września 2007 r., PP2-1/443-12/07)[/b].

Fakturę przy sprzedaży wysyłkowej wystawia się na zasadach ogólnych.[/ramka]

[ramka][b]Kasa fiskalna może być zbędna[/b]

Niektórych rodzajów sprzedaży wysyłkowej nie trzeba rejestrować w kasie fiskalnej.

W świetle [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=69BA6D928E84F0F61FE80B21633E079E?id=186166]rozporządzenia ministra finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących[/link] ze zwolnienia tego korzysta m.in. dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w SKOK, której jest członkiem).

Wyjątkiem są tu dostawy paliw płynnych, gazowych i towarów wymienionych w § 4 rozporządzenia (np. nagranych płyt CD i DVD).

Warunkiem zwolnienia jest to, aby z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynikało, jakiej konkretnie dostawy zapłata dotyczyła. Trzeba więc prowadzić szczegółową ewidencję dowodów zapłaty, na podstawie której można ustalić również dane (w tym adres) osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnika ryczałtowego, na rzecz których nastąpiła wysyłka towarów [b](tak interpretacje izb skarbowych: w Warszawie z 19 listopada 2008 r., IPPP1/443-1483/08-4/SM; w Bydgoszczy z 29 czerwca 2009 r., ITPP1/443-331a/09/AJ).[/b]

Ze względu na warunek zapłaty przelewem na konto podatnika (sprzedawcy) bądź za pośrednictwem poczty za zaliczeniem pocztowym zwolnienie nie wchodzi w grę w sytuacji, gdy zapłata nastąpi gotówką [b](tak interpretacja Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z 3 sierpnia 2007 r., PP/443-62-1/07)[/b]. Niektóre organy twierdzą również, że warunek ten nie jest spełniony także w sytuacji, gdy płatność nastąpi na rachunek bankowy sprzedawcy, ale za pomocą karty kredytowej [b](tak interpretacja Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego z 24 stycznia 2006 r., PP II 443/1/396/42/05).[/b]

Uwaga, wskazane zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie sprzedaży wysyłkowej przed 1 stycznia 2010 r.[/ramka]

[i]Autor jest doradcą podatkowym prowadzącym własną kancelarię w Warszawie[/i]

[ramka][b] Czytaj też:[/b]

[link=http://www.rp.pl/artykul/56719,509769_Handlujesz_na_Allegro__mozesz_byc_podatnikiem.html]"Handlujesz na Allegro, możesz być podatnikiem"[/link]

Więcej o [link=http://www.rp.pl/temat/56213.html]opodatkowaniu handlu w Internecie[/link][/ramka]