Remanent likwidacyjny należy sporządzić odrębnie dla celów podatku dochodowego oraz podatku od towarów i usług. Gdy osoba fizyczna sporządza sprawozdania finansowe, musi dodatkowo przeprowadzić inwentaryzację wszystkich posiadanych zasobów majątkowych zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości.
Osoby fizyczne nieprowadzące ksiąg rachunkowych inwentaryzują składniki majątku w sposób uproszczony: sporządzają remanent likwidacyjny dla celów PIT w formie spisu z natury. Zobowiązani są do tego podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz opodatkowani w formie ryczałtu ewidencjonowanego.
Remanent likwidacyjny polega na sporządzeniu i wpisaniu do księgi przychodów i rozchodów spisu z natury ilości i wartości (według cen zakupu):
- towarów handlowych,
- materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych,
- półwyrobów, produkcji w toku,
- wyrobów gotowych,
- braków i odpadów,
- wyposażenia.
W spisie trzeba ująć również towary, które znajdują się poza zakładem podatnika a stanowią jego własność. Dodatkowo o zamiarze sporządzenia spisu z natury należy powiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą jego przeprowadzenia.
Sporządzony spis, u podatników rozliczających PIT na zasadach ogólnych, służy ustaleniu dochodu do opodatkowania. Zgodnie z ustawą o PIT oblicza się go przez przemnożenie wartości pozostających u podatnika na dzień likwidacji towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków oraz rzeczowych składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej, ale niebędących środkami trwałymi (czyli wyposażenia), ustalonej według cen zakupu przez wskaźnik procentowy.
Wskaźnik jest stosunkiem udziału dochodów w przychodach, jakie wystąpiły w okresie trzech ostatnich miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła likwidacja działalności. W razie braku dochodu w tym okresie należy wziąć wartość dochodu z roku podatkowego poprzedzającego rok, w którym wystąpiła likwidacja. Gdy i w tym okresie dochód nie wystąpił, nie ustala się też dochodu na dzień likwidacji.
Stawka podatku wynosi 10 proc. dochodu. Pobiera się go w formie ryczałtu i płaci w terminie płatności zaliczki za ostatni miesiąc prowadzenia działalności.
Zgodnie z art. 14 ustawy o VAT w razie zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych przez osobę fizyczną (lub rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej) należy opodatkować towary własnej produkcji (produkty gotowe) oraz towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy (nie zostały odsprzedane). Dotyczy to jednak tylko tych towarów, w stosunku do których podatnik miał prawo odliczyć VAT naliczony. W tym celu należy sporządzić spis z natury towarów w terminie 14 dni od zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych (rozwiązania spółki).
O spisie, ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego trzeba powiadomić urząd skarbowy w ciągu siedmiu dni od jego zakończenia. Należne z tego tytułu obrót i podatek wykazujemy w deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
Podstawą opodatkowania jest cena nabycia spisanych towarów netto, a gdy cena nabycia nie istnieje, to koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy towarów (zgodnie z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT).