Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Polski przez zagranicznych podatników przychodów za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego wynosi 20 proc. przychodów. Przepis ten stosuje się jednak z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska (tak wynika z art. 21 ust. 2 ustawy o CIT). Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

[srodtytul]Samochód to urządzenie przemysłowe[/srodtytul]

Według orzecznictwa pojęcie urządzeń przemysłowych należy rozumieć szeroko. Jak czytamy w [b]wyroku NSA z 6 grudnia 1996 r. (III SA 1091/94)[/b]: „Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje tego pojęcia. W tym stanie rzeczy, wyjaśniając sens tego pojęcia, należy sięgnąć do języka potocznego wyrażonego w określeniach słownikowych. I tak według »Słownika języka polskiego« (PWN Warszawa 1992, tom III, str. 619) urządzenie jest rodzajem mechanizmu lub zespołem elementów, przyrządów, służącym do wykonania czynności, ułatwiającym pracę; urządzenie przeładunkowe, transportowe.

W świetle takiego rozumienia omawianego terminu uzasadniony jest pogląd organów podatkowych, że samochody ciężarowe i naczepy, które były przedmiotem zawartych umów leasingowych, zaliczyć należy do urządzeń przemysłowych, o których mowa w art. 21 ustawy z 1992 r. Stanowiska tego nie podważa nowelizacja art. 21 tej [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=72917]ustawy (DzU z 1995 r. nr 5, poz. 25)[/link], która weszła w życie 1 stycznia 1995 r., gdyż miała ona jedynie charakter porządkujący i uściślający, a przez dodanie wyrazów »a także środka transportu« miała na celu eliminację ewentualnych sporów co do kwalifikacji środka transportu do urządzenia przemysłowego (str. 10 uzasadnienia do projektu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w aktach sprawy). Nadmienić należy, że przyjęcie wąskiego rozumienia pojęcia urządzenia przemysłowego podanego w skargach prowadziłoby do wyłączenia z opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez osoby zagraniczne z tytułu używanych w szerokim zakresie przez krajowe podmioty gospodarcze różnego rodzaju urządzeń przemysłowych, stanowiących własność kontrahentów zagranicznych, co byłoby oczywiście sprzeczne z ratio legis art. 3 ust. 2 i art. 21 powołanej ustawy z 1992 r.”.

Identyczne stanowisko zajął [b]NSA w wyroku z 16 maja 1995 r. (SA/Sz 183/95)[/b]: „(…) określenie »należności licencyjne« oznacza wszelkiego rodzaju należności, płacone za użytkowanie lub prawa użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego”. W związku z tym prawidłowe jest przyjęcie przez organy podatkowe, że raty płatne za użytkowanie samolotu są należnościami licencyjnymi. Należy również podzielić pogląd, że pojęcie urządzenia przemysłowego musi być rozumiane maksymalnie szeroko. Wykładnia celowościowa art. 21 ustawy z 25 lutego 1992 r. określającego przychody, jakie na terytorium Polski mogą osiągać podatnicy niemający tutaj siedziby lub zarządu, uzasadnia stanowisko, że w pojęciu urządzenia przemysłowego mieści się również samolot, który jest na pewno wytworem przemysłowym.

[ramka][b]Przykład[/b]

Spółka z o.o. przekazuje spółce z Niemiec opłatę leasingową z tytułu leasingu operacyjnego maszyny przemysłowej (równowartość brutto 10 000 zł). Zgodnie z umową między Polską i Niemcami o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (DzU z 2005 r. nr 12, poz. 90) należności płacone za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego zaliczane są do należności licencyjnych (art. 12 ust. 3 umowy).

Na podstawie art. 12 ust. 2 umowy należności te mogą być także opodatkowane w tym państwie, w którym powstają, i zgodnie z jego ustawodawstwem, ale jeżeli odbiorca jest osobą uprawnioną do należności licencyjnych, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5 proc. kwoty brutto tych należności. Zatem opłaty leasingowe przekazywane do Niemiec będą w Polsce opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym według stawki 5 proc. Zastosowanie tej stawki jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby leasingodawcy uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Od kwoty opłaty leasingowanej przekazywanej do Niemiec w momencie jej wypłaty spółka w Polsce jako płatnik powinna pobrać podatek w wysokości 500 zł (10 000 zł x 5 proc.). Ostatecznie do Niemiec przekaże więc równowartość 9500 zł.[/ramka]

[srodtytul]Zwolnienie dla firm powiązanych[/srodtytul]

W art. 21 ust. 3 ustawy o CIT ustawodawca przewidział zwolnienie z podatku należności wypłacanych przez spółkę w Polsce spółce powiązanej opodatkowanej w innym państwie Unii Europejskiej od całości swoich dochodów. Warunkiem jest, by spółka zagraniczna posiadała bezpośrednio w kapitale spółki w Polsce nie mniej niż 25 proc. udziałów (akcji).

Zwolnienie to jednak będzie obowiązywało dopiero od 1 lipca 2013 r. (na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw; DzU nr 254, poz. 2533). Od 1 lipca 2009 r. do 30 czerwca 2013 r. stawka podatku od należności licencyjnych przekazywanych tym podatnikom wynosi 5 proc. (art. 6 ust. 1 pkt 2 tej ustawy).

[srodtytul]Obowiązki płatnika[/srodtytul]

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT płatnik (osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, przedsiębiorca osoba fizyczna) pobiera zryczałtowany podatek w dniu wypłaty i przekazuje w terminie do 7 dnia miesiąca następnego na rachunek urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Ma też obowiązek przesłać zagranicznemu podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu informację o dokonanych wypłatach i pobranym podatku (IFT-2/IFT-2R) w terminie do końca trzeciego miesiąca roku następnego po roku podatkowym, w którym dokonał wypłat (art. 26 ust. 3 ustawy o CIT). Na pisemny wniosek podatnika taką informację trzeba sporządzić w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 26 ust. 3d ustawy o CIT).

Zgodnie z art. 26a ustawy o CIT do obowiązków płatnika należy też przesłanie do wskazanego urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca roku następującego po tym, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku, rocznej deklaracji (CIT-6R).

[ramka][b]Opodatkowana tylko część raty[/b]

Trzeba mieć na uwadze, że w wypadku leasingu finansowego „należnością licencyjną” jest jedynie różnica między sumą zapłaconych rat a ceną nabycia urządzenia przemysłowego przez leasingobiorcę. Część opłat leasingowych stanowiąca spłatę przedmiotu leasingu nie jest należnością licencyjną i nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 30 października 2008 r. (ITPB3/423-418b/08/DK). [/ramka]

[ramka][b]Jak wyliczyć podatek[/b]

Podatek pobierany w Polsce od należności licencyjnych z tytułu leasingu powinien być naliczany od wartości przychodu bez uwzględnienia podatku od wartości dodanej (zakładając, że umowa będzie traktowała go odrębnie).Tak wynika z[b] interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 25 czerwca 2008 r. (IP-PB3-423-574/08-3/MK)[/b], potwierdzającej stanowisko podatnika, który przywołał następujące argumenty:

„Zgodnie z zapisami w umowie ramowej wartość netto rat leasingowych powiększona będzie o podatek u źródła – podatek dochodowy należny od spółki niemieckiej, pobierany przez wnioskodawcę w charakterze płatnika. Od wyliczonych rat leasingu spółka niemiecka będzie naliczać niemiecki podatek od wartości dodanej wg stawki 19 proc. (…) Niemiecki podatek od towarów i usług = 19 proc. (właściwa rata leasingowa plus kwota pokrywająca zobowiązanie z tytułu podatku u źródła). (...) Gdyby przyjąć, iż podstawa opodatkowania podatku u źródła uwzględnia kwotę niemieckiego podatku VAT, wówczas byłby on naliczany również od podatku u źródła, który wszedł do podstawy opodatkowania dla podatku VAT. Równanie dla podatku u źródła wyglądałoby następująco:podatek u źródła = 5 proc. (właściwa rata leasingowa) plus 5 proc. (19 proc. właściwa rata leasingowa plus podatek u źródła).

Podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem u źródła podatkiem VAT powoduje, iż podatek u źródła naliczany jest od niego samego. W kolejnym etapie należałoby od tak podwyższonego podatku u źródła wyliczyć kolejny raz podatek niemiecki, który obejmować będzie już »podwójny podatek u źródła« oraz pojedynczy podatek VAT. Tego typu wyliczenie można powtarzać w nieskończoność, nie dochodząc do ostatecznej kwoty podatku u źródła ani podatku VAT. Dochodzi do swoistej spirali podwójnego opodatkowania, w której podatek VAT i podatek u źródła, wchodząc w podstawę opodatkowania drugiego podatku, podwyższają się wzajemnie.

Niezależnie od powyższego, wnioskodawca zwraca uwagę, iż będzie uprawniony do odzyskania w całości zapłaconego podatku od wartości dodanej naliczonego w ratach leasingowych na podstawie przepisów VIII dyrektywy (...). Zdaniem wnioskodawcy powyższe potwierdza, iż kwota podatku należnego płaconego spółce niemieckiej nie ma związku z przychodem tej spółki. Naliczony 5-proc. podatek u źródła od kwoty raty powiększonej o podatek niemiecki byłby wyższy od kwoty wynoszącej 5 proc. kosztu, jaki wnioskodawca ponosić będzie z tytułu leasingu”. [/ramka]

[ramka][b]Leasing w ustawach o CIT i o PIT[/b]

W rozumieniu przepisów o podatkach dochodowych leasing finansowy występuje wówczas, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:

1) umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony,

2) suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny VAT, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych,

3) umowa zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie umowy leasingu dokonuje korzystający (art. 17f ustawy o CIT i art. 23f ustawy o PIT).Umowa leasingu operacyjnego (zdefiniowana w art. 23b ust. 1 ustawy o PIT i art. 17b ust.1 ustawy o CIT) musi z kolei spełniać następujące warunki:

1) zostać zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo zostać zawarta na okres co najmniej dziesięciu lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości, oraz

2) suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny VAT, powinna odpowiadać co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. [/ramka]