Kodeks pracy mówi, że pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie oraz od pracownika podania danych osobowych obejmujących m.in. przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Przyszły szef może domagać się ich udokumentowania.
Wiele uprawnień pracowniczych zależy od stażu pracy. Aby je ustalić, pracodawca musi prawidłowo wyliczyć zarówno zakładowy staż pracy, jak i ogólny. Jest to suma wszystkich okresów zatrudnienia u różnych pracodawców.
Coraz częściej zatrudniający pytają, czy muszą do stażu zaliczać zagraniczną pracę? Mają też wątpliwości, według jakich zasad i na podstawie jakich dokumentów mają to robić.
Reguły zaliczania zagranicznych okresów zatrudnienia do stażu pracy w zakresie pracowniczych uprawnień normuje art. 86 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 69, poz. 415). Zgodnie z nim udokumentowane okresy zatrudnienia, m.in. obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych, są zaliczane do okresów pracy w Polsce w zakresie uprawnień pracowniczych. Chodzi tu o nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego i ustalenie jego wymiaru, urlop wychowawczy, nagrodę jubileuszową, dodatek za staż pracy, odprawę przy przejściu na emeryturę, odprawę pieniężną dla zwalnianych z przyczyn dotyczących zakładu czy odprawę pośmiertną.
Pracownikami uprawnionymi do zaliczania zagranicznych okresów zatrudnienia do stażu pracy są obywatele polscy wykonujący pracę w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz nienależących do UE. Chodzi także o zatrudnienie w państwach, które z Unią łączą umowy o swobodzie przepływu osób, jak również o obywateli państw członkowskich UE, państw będących członkiem EOG, nienależących do UE oraz obywateli państw należących do EOG, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób w ramach Unii na podstawie odrębnych umów międzynarodowych.
Okresy zatrudnienia w innych państwach będą zaliczane do uprawnień pracowniczych tylko wtedy, gdy w okresie wykonywania pracy były opłacane składki na Fundusz Pracy.
Zgodnie z ustawą z 20 kwietnia 2004 r. należy uwzględniać udokumentowane okresy zatrudnienia. Nie ma jednak ustawowej definicji, jakie papiery mogą stanowić podstawę takiego zaliczenia. Należy natomiast pamiętać o tym, że porządki prawne poszczególnych państw są różne. Przykładowo wydawane przez naszego pracodawcę świadectwo pracy, w którym zamieszczane są informacje dotyczące zatrudnienia, nie obowiązują w niektórych krajach.
Dlatego jako udokumentowane okresy zatrudnienia należy rozumieć te u pracodawców zagranicznych, które są potwierdzone dokumentem urzędowym lub prywatnym. Pracodawca musi uwzględnić okres stażu pracy na podstawie każdego papieru, który uprawdopodobnia zatrudnienie. Mogą to być: zaświadczenie wystawione przez pracodawcę, umowa o pracę, odcinki wypłat wynagrodzenia bądź zaświadczenia zawierające informację dotyczącą podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Będą to więc różne dokumenty, jeśli wiarygodnie zaświadczają o stażu pracy.
Pracodawcom przypominamy, że zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości nieuznawanie stażu pracy nabytego w innym państwie członkowskim jest dyskryminacją pośrednią w swobodnym dostępie do zatrudnienia obywatela Unii Europejskiej.
Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy
