Co do zasady nie możemy wydawać pracownikowi poleceń o dowolnej treści, ponieważ muszą się one mieścić w zakresie wyznaczonym przez łączący strony stosunek pracy. Art. 22 kodeksu pracy stanowi, że przez nawiązanie stosunku pracy zatrudniony zobowiązuje się wykonywać pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego, a pracodawca – zatrudnić pracownika za wynagrodzeniem. Z przepisu tego wynika prawo szefa do wydawania podwładnemu poleceń oraz obowiązek pracownika do ich wykonywania. Polecenie takie powinno dotyczyć pracy, do której wykonywania pracownik zobowiązał się w umowie o pracę.
Powierzenie pracy innej niż ta, którą strony uzgodniły zawierając umowę, wymagałoby zastosowania art. 42 k.p. i dokonania przez pracodawcę wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy. Wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest natomiast wymagane, jeśli powierza się pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, inną pracę niż określona w umowie o pracę na nie dłużej niż trzy miesiące w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom podwładnego (art. 42 § 4 k.p.).
Trudno czytelnikowi jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy działanie pracodawcy polegające na powierzeniu pracownikowi innej pracy niż wynikająca z umowy jest niezgodne z prawem. Wymaga to bowiem szczegółowej analizy zakresu obowiązków pracownika. Jeśli zlecone czynności pozostają w związku z pracą określoną w umowie i nie wpływają negatywnie na warunki płacy, mogą mieścić się w pojęciu innych zadań zleconych przez pracodawcę. Warto w tym miejscu powołać się na wyrok Sądu Najwyższego z 14 października 2004 r. (I PK 663/03). Sąd stwierdził w nim, że w razie polecenia dotyczącego wykonywania czynności wynikających z rodzaju pracy określonego w umowie o pracę pracodawca nie musi wypowiadać warunków pracy i nie ma obowiązku zastosowania art. 42 § 4 k.p.
Autor jest legislatorem w biurze Senatu
