Jeśli wierzyciel tego nie zrobi, to po upływie tego okresu dłużnik będzie ostatecznie uwolniony od długu
. Tylko wówczas, gdy zasądzone roszczenie dotyczy świadczenia okresowego, np. czynszu najmu, przedawni się w ciągu trzech lat od dnia uprawomocnienia się wyroku zasądzającego to roszczenie.Bieg terminu przedawnienia przerywa przede wszystkim złożenie wniosku do komornika o wszczęcie egzekucji.
W wyroku z 8 kwietnia 2008 r. (sygn. II CSK 533/07) Sąd Najwyższy wyjaśnił, jak liczyć ten dodatkowy niejako termin przedawnienia przewidziany w art. 125 kodeksu cywilnego
, jeśli dana należność została umieszczona na liście wierzytelności ustalonej przez sędziego komisarza w trakcie postępowania upadłościowego dłużnika.
W sprawie tej chodzi o należności za farmaceutyki oraz materiały higienicznosanitarne kupione przez Waldemara S. od Stargardzkiej Polfy i Niedomickich Zakładów Materiałów Higienicznosanitarnych w czasie, gdy prowadził hurtownię farmaceutyczną.
W lutym 1994 r. sąd ogłosił jego upadłość, a 14 października 1994 r.uprawomocniło się postanowienie, w którym sędzia komisarz ustalił listę wierzytelności, wpisując na nią m.in. należności wskazanych dwu firm.Postępowanie upadłościowe zostało zakończone postanowieniem, które uprawomocniło się 30 kwietnia 1996 r.
Należności te kupił od wierzycieli 23 lutego oraz 8 marca 2006 r.Grzegorz M. W postanowieniu z 16 marca 2006 r. sąd, na jego wniosek, nadał wyciągom z listy wierzytelności klauzulę wykonalności. Już następnego dnia Grzegorz M., na podstawie tak uzyskanego tytułu wykonalności, złożył u komornika wnioski o wszczęcie egzekucji.
Waldemar S. zareagował wystąpieniem przeciw nowemu wierzycielowi – na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 kodeksu postępowania cywilnego – o pozbawienie wykonalności tego tytułu wykonawczego. Żądanie to oparł na twierdzeniu, że należność nim stwierdzona wygasła wskutek przedawnienia.
Sąd I instancji oddalił żądanie dłużnika, a sąd II instancji zaaprobował ten wyrok. Waldemar S. przegrał także w Sądzie Najwyższym. Wbrew jego twierdzeniom SN uznał, że postanowienie sędziego komisarza o ustaleniu listy wierzytelności stanowi w istocie orzeczenie sądu, o którym mowa w art. 125 kodeksu cywilnego. Taka lista, choć sporządzona na potrzeby postępowania upadłościowego, ma szersze znaczenie. Zgodnie bowiem z art. 170 § 1 starego prawa upadłościowego oraz art. 264 nowego prawa upadłościowego i naprawczego wyciąg z niej zawierający oznaczenie wierzytelności oraz sumy otrzymanej przez wierzyciela na jej poczet jest – po zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego – tytułem egzekucyjnym przeciwko upadłemu (tak samo jak np. wyrok sądu zasądzający daną należność). Po nadaniu wyciągowi klauzuli wykonalności może więc on być podstawą wszczęcia egzekucji komorniczej.
Skoro zaś zgodnie z art. 170 § 1 starego prawa upadłościowego oraz art.264 nowego walor tytułu egzekucyjnego wyciąg ma dopiero po zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego, jest oczywiste, że termin przedawnienia przewidziany w art. 125 k.c. liczy się od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o umorzeniu albo ukończeniu postępowania upadłościowego, a nie – jak przekonywał Waldemar S. – od dnia uprawomocnienia się postanowienia sędziego komisarza o ustaleniu listy wierzytelności.
