Szkoła zwalnia nauczyciela mianowanego na podstawie art. 20 ust.1 pkt 1 Karty nauczyciela w związku z likwidacją placówki. Czy oprócz sześciomiesięcznej odprawy pracownikowi przysługuje również odprawa emerytalna, jeżeli zdecyduje się odejść na wcześniejszą emeryturę?
– pyta czytelnik.
Emerytura bez względu na wiek przysługuje nauczycielom urodzonym w latach 1949 – 1968, którzy do 31 grudnia 2008 r.:
- udokumentują 30-letnie zatrudnienie, w tym co najmniej 20 lat pracy nauczycielskiej,
- rozwiążą stosunek pracy na swój wniosek,
- nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo przystąpili, ale złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.
Tak wynika z art. 88 Karty nauczyciela (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.). Spełniający wymienione warunki mogą również przejść na emeryturę bez względu na wiek także po rozwiązaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy w okolicznościach określonych w art. 20 ust. 1, 5c i 7 Karty.
Według art. 91
1
kodeksu pracy odprawa emerytalna ma charakter jednorazowy i powszechny. Znaczy to, że przysługuje każdemu pracownikowi przechodzącemu na emeryturę. Wynosi minimum miesięczne wynagrodzenie, co nie wyklucza przyznania przez szefa wyższej kwoty, jeśli go na to stać i ma taką wolę. Dla nauczycieli przepisem takim jest art. 87 Karty, w świetle którego pedagogowi spełniającemu kryteria nabycia emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na to świadczenie, należy się odprawa w wysokości:
- dwumiesięcznego wynagrodzenia,
- trzymiesięcznego, jeżeli przepracował w szkole co najmniej 20 lat.
W myśl art. 87 ust. 4 Karty w razie zbiegu prawa do odpraw emerytalnej oraz przewidzianej w art. 28 Karty przysługuje korzystniejsza. To jedyne wyłączenie przewidziane w ustawie. Odprawa emerytalna przewidziana w art. 87 Karty ma inny charakter niż przysługująca na podstawie art. 20 ust. 2 w związku z:
- całkowitą lub częściową likwidacją szkoły,
- zmianami organizacyjnymi powodującymi zmniejszenie liczby oddziałów w planie nauczania uniemożliwiającymi dalsze zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć.
Wcześniejszą emeryturę bez względu na wiek dostanie także nauczyciel, który został zwolniony z wymienionych powodów.
Według wyroku Sądu Najwyższego z 28 lipca 1999 r. (I PKN 174/99) odprawa w związku z przejściem na emeryturę przysługuje niezależnie od przyczyn, które legły u podstaw rozwiązania stosunku pracy.
Z kolei według art. 87 Karty na odprawę emerytalną mają szansę ci, których stosunek pracy ustał w związku z przejściem na to świadczenie, w tym na podstawie art. 88 Karty.
Dlatego nauczycielowi mianowanemu odchodzącemu z przyczyn organizacyjnych określonych w art. 20 Karty wypłacamy dwie odprawy: ekonomiczną oraz emerytalną, jeśli jednocześnie zdecyduje się na świadczenie bez względu na wiek. Tę ostatnią otrzyma, gdy uzyska prawo do emerytury i wystąpi z wnioskiem do pracodawcy o wypłatę odprawy.
Autorka jest radcą prawnym w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej
