Jeszcze do końca bieżącego roku renciści prowadzący działalność gospodarczą nie muszą płacić składek emerytalnej i rentowych. Obowiązkowa jest dla nich tylko składka zdrowotna. Od 1 stycznia 2008 r. składki emerytalne i rentowe dla przedsiębiorców rencistów staną się obowiązkowe, aż do czasu ustalenia im prawa do emerytury. Będą je musieli zatem zapłacić razem ze składką zdrowotną w lutym 2008 r., rozliczając się z ZUS za styczeń. Będą mogli jednak wystąpić do PFRON z wnioskiem o ich zwrot.
Najpierw jednak przedsiębiorca rencista będzie musiał opłacić składki w terminie i w pełnej wysokości. Po ich opłaceniu PFRON je zwróci, jeśli przedsiębiorca złoży wniosek. PFRON odda składki emerytalną i rentowe obliczone od najniższej podstawy ich wymiaru obowiązującej przedsiębiorców, czyli od 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale lub od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia dla korzystających z ulgi dla początkujących.
PFRON zrefunduje również niepełnosprawnym rolnikom i/lub ich niepełnosprawnym domownikom składki: wypadkową, chorobową, macierzyńską oraz emerytalno-rentową. Pod warunkiem oczywiście, że opłacą je za dany kwartał w całości i w terminie.
Ubiegający się o zwrot przedsiębiorca rencista będzie musiał co miesiąc składać do PFRON informacje o podstawie wymiaru składek i ich opłaconych kwotach oraz wniosek o wypłatę refundacji. Rolnik zrobi to samo co kwartał, bo on opłaca składki kwartalnie. Wniosek będzie można złożyć elektronicznie albo pisemnie. W ciągu siedmiu dni od otrzymania wniosku PFRON zwróci opłacone przez przedsiębiorcę składki za dany miesiąc na rachunek bankowy przedsiębiorcy lub rolnika.
Refundacja składek dla przedsiębiorców rencistów opłacających składki za siebie będzie przysługiwała w ramach pomocy de minimis. Zatem łącznie z inną pomocą de minimis nie może być wyższa niż 200 tys. euro w ciągu roku bieżącego i dwóch lat go poprzedzających. Refundacja składek za niepełnosprawnych rolników i ich domowników to również pomoc de minimis. Dla nich wysokość tej pomocy łącznie z inną pomocą de minimis nie może być wyższa niż 3 tys. euro wciągu trzech lat kalendarzowych poprzedzających dzień refundacji.
Ci przedsiębiorcy, którzy zechcą płacić na swoje ubezpieczenia społeczne więcej, różnicę pokryją z własnej kieszeni. Przedsiębiorca pokryje również składkę wypadkową (1,80 proc.), która stanie się dla niego obowiązkowa. Jeśli zechce, będzie mógł przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i opłacać składkę w wysokości 2,45 proc. Możliwość skorzystania z tego ubezpieczenia mają bowiem te osoby, dla których obowiązkowe są ubezpieczenia emerytalno-rentowe.
Oczywiście ciągle obowiązkowa jest składka na ubezpieczenie zdrowotne, którą płacą z własnej kieszeni przedsiębiorcy. Jej refundacja przez PFRON nie obejmuje.
Przypomnijmy, że jeszcze teraz renciści przedsiębiorcy nie muszą płacić składek emerytalnych i rentowych. Tym, którzy jednak chcieli je opłacać, PFRON mógł je finansować. Z takiego wsparcia mogli skorzystać jednak tylko ci, którzy pierwszy raz podjęli działalność gospodarczą po uzyskaniu statusu osoby niepełnosprawnej. Wielkość pomocy zależała od stopnia niepełnosprawności przedsiębiorcy. Teraz to się zmienia. Wykreślono bowiem z ustawy dotychczasową pomoc PFRON, a wprowadzono refundację składek. Minister pracy określi w rozporządzeniu szczegółowy tryb przekazywania oraz rozliczania refundacji składek ZUS, terminy składania, wzory informacji i wniosku o refundację oraz wymagania dla wnioskodawców przekazujących dokumenty w formie elektronicznej.
Status niepełnosprawnego ma osoba legitymująca się orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności lub o niepełnosprawności, jeśli powstała ona przed 16 rokiem życia, albo ważnym orzeczeniem o grupie inwalidzkiej. Pierwszą grupę inwalidzką traktujemy jako orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, drugą - o umiarkowanym, a trzecią o lekkim. Jeśli lekarz orzecznik ZUS orzekł stopień niezdolności do pracy, traktuje się go jako odpowiedni stopień niepełnosprawności. Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o:
- całkowitej niezdolności do pracy i o niezdolności do samodzielnej egzystencji jest równe z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- całkowitej niezdolności do pracy - o umiarkowanym,
- częściowej niezdolności do pracy - o lekkim.
Status niepełnosprawnego mają też osoby o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, orzeczonej przed 1 stycznia 1998 r. Traktuje się je jako osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, jeśli przysługuje im zasiłek pielęgnacyjny, a pozostałe - jako z lekkim stopniem niepełnosprawności.
