Czym jest akredytywa i jak ją ujmować w księgach

Akredytywa służy firmom do redukcji ryzyka nieuregulowanych należności z tytułu zbytych towarów i usług, zwłaszcza w sytuacji, gdy w realizację transakcji zaangażowani są nowi, nieznani sobie kontrahenci albo gdy transakcja jest przeprowadzana wprawdzie między stronami, które znają się dobrze, ale istnieje obawa, że wierzytelność nie zostanie uregulowana, względnie w przypadku znacznej wartości obrotów.

Zgodnie z art. 80 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1988 ze zm.), banki mogą na zlecenie otwierać i potwierdzać akredytywy. Podstawą akredytywy, tak jak w przypadku polecenia przelewu, czeku lub weksla trasowanego jest instytucja przekazu (art. 9211–9215 k.c.). Akredytywa, uznawana za umowę nienazwaną, pod względem konstrukcji prawnej jest podobna do umów poręczenia i gwarancji. Zlecenie klienta otwarcia akredytywy (rozumiane jako oferta skierowana do banku, której przyjęcie implikuje otwarcie akredytywy, zgodne z instrukcją zawartą w zleceniu) stanowi upoważnienie dla banku do jej realizacji. Dla wierzyciela jest umocowaniem do odbioru przekazanej przez bank dłużnika kwoty. Otwarcie akredytywy przez bank powoduje powstanie zobowiązania (akcept) banku do jej realizacji. Dla zastosowania akredytywy konieczne jest, aby obie strony (wierzyciel i dłużnik) dysponowały kontami bankowymi.