Rz: Kryzys finansowy wymusił debatę nad rolą sprawozdań finansowych i audytu. W jaki sposób ACCA (Stowarzyszenie Licencjonowanych Certyfikowanych Księgowych) bierze w niej udział?
Waldemar Majek, dyrektor zarządzający BPP Professional Education:
Komisja Europejska zawarła w zielonej księdze wiele propozycji zmierzających do poprawy jakości usług audytorskich, a zarazem zwiększania zaufania do rynków kapitałowych. Do postulatów odniosły się wszystkie zainteresowane strony – korporacje, nadzór finansowy i audytorzy. Głos zabrała również ACCA, organizując w Warszawie trzecią edycję debaty "Rola audytu we wzmacnianiu stabilności finansowej przedsiębiorstwa". Wzięli w niej udział przedstawiciele Krajowej Izby Biegłych Rewidentów, Polskiego Instytutu Dyrektorów, Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Międzynarodowej Federacji Księgowych (IFAC), ACCA oraz biznesu i firm audytorskich.
Silnie akcentowano na niej kwestię pojmowania niezależności audytora.
Zarówno rozwiązania polskie, jak i międzynarodowe nakładają na biegłych rewidentów wiele zasad zawodowych i reguł, którymi powinni kierować się w pracy. Zostały one stworzone, żeby zachowując odpowiednią jakość pracy, umożliwić obiektywną analizę sytuacji finansowej ich klientów – badanych spółek. Dyskutowano, czy samoregulacja, standardy rewizji finansowej oraz kodeksy etyczne są wystarczające w tym zakresie, czy też należałoby wprowadzić uregulowania prawne. Komisja Europejska rozważa zmiany w zielonej księdze, które dotyczyć mają m.in. obowiązkowej rotacji biegłych rewidentów (firm lub kluczowych biegłych), a także ograniczenia możliwości świadczenia dodatkowych usług na rzecz badanego klienta. Zwróćmy uwagę na stwierdzenie Johna Daviesa, szefa działu prawnego brytyjskiego oddziału ACCA. Obawia się on, że "zmiany w kierunku wyeliminowania możliwości przeprowadzania dodatkowych prac doradztwa przez biegłych rewidentów wobec spółek mogą spowodować zmniejszenie efektywności wykorzystania pracy audytorów, z jednej strony, a znacznego obniżenia ekonomicznej opłacalności i przeprowadzania badań z drugiej. Wobec znacznej rotacji audytorów może pojawić się ryzyko osłabienia jakości badań i zwiększenia ich kosztu".
Rynek usług audytorskich w większości krajów, także w Polsce, zdominowany został przez firmy tzw. wielkiej czwórki. Czy ten trend nie budzi obaw KE?
Rzeczywiście, dominacja ta podaje w wątpliwość istnienie zasad wolnej konkurencji. Dostrzegła to KE, debatując przy okrągłym stole na temat działań legislacyjnych. Zdaniem Johna Daviesa ostateczny wybór spółki audytorskiej należy do klienta. Twierdzi on, iż "jeśli specyfika i skala prowadzonej działalności tego wymaga – audyt zlecany jest dużym międzynarodowym firmom. Decyzja taka powinna jednak zostać podjęta na podstawie tych właśnie argumentów, a nie ze względów prestiżowych lub wymuszona przez bank kredytujący".
Jaka powinna być zatem rola małych firm audytorskich?
Mogłyby one działać z większą intensywnością w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. Nie ulega wątpliwości, że audyt pomaga takim przedsiębiorstwom w efektywnym zarządzaniu finansami i budowaniu atrakcyjnego wizerunku podczas poszukiwania kapitału na rozwój. Zarządy firm powinny zrozumieć, iż poniesienie kosztów audytu zaowocować może zwiększeniem przewagi konkurencyjnej.
Podkreślana jest potrzeba wsparcia biegłych rewidentów przez komitety audytu w procesie badania sprawozdań finansowych.
Są one zasadniczym elementem norm nadzoru i mogą dać biegłym przeświadczenie, że ich obawy związane z wyborami zarządu dotyczącymi polityki rachunkowości zostały stosownie uwzględnione, jak również mogą wzmacniać niezależność biegłych rewidentów. Komitety audytu powinny też być zainteresowane promowaniem korzyści wynikających z rzetelnego badania sprawozdania, bo to ich główny obszar odpowiedzialności i nadzoru. Trzeba jednak podkreślić, że dla wzmacniania stabilności finansowej przedsiębiorstw istotne jest lepsze zrozumienie roli biegłego rewidenta przez regulatorów i organy nadzoru korporacyjnego, a także szersza współpraca pomiędzy zarządami, radami nadzorczymi i ich komitetami audytu a biegłymi rewidentami.
rozmawiała Wiesława Moczydłowska
Zobacz serwisy:
